Et ve Süt Kurumu’na (ESK) bağlı 80 kadar bayii Ramazan öncesi ‘et krizi’ yaşıyor. Bayiler verdikleri siparişin beşte biri kadar mal alabildiklerini söyledi. Bir çok bayii “Halk bizi karaborsacılıkla suçluyor. Kimisi küfrederek mağazadan çıkıyor” derken ESK’dan yapılan açıklamada yoğun talep nedeni ile sıkıntı yaşandığı kaydedildi.
Türkiye genelinde Et ve Süt Kurumu’nun 63'ü franchise toplam 80 mağazası bulunuyor. Üç-dört yıl kadar önce açılan mağazalar sayesinde, tüketicinin daha düşük fiyata et alabilmesi amaçlandı. Hürriyet'ten Dinçer Gökçe'nin habeine göre, kasaplarda ve ESK mağazalarında satılan ürün fiyatı arasındaki fiyat farklılığı da bu durumu ortaya koyuyor. Örneğin kıyma fiyatı ESK bayilerinde 20 lira iken, kasaplarda kıyma 30 liraya satılıyor. Yine kuşbaşı etin kilosu ESK mağazalarında 25, kasaplarda ise 35 lira seviyesinde.
Fiyatın yanı sıra ESK ürünlerinin daha güvenilir olduğu algısı bu bayilere yoğun bir talebin oluşmasına yol açtı. Ancak et piyasasında yüzde 3,5’luk bir payı bulunan ESK’nın bayileri şimdilerde et bulamamaktan şikâyetçi.
'Elimizde bu kadar var' yanıtı
İstanbul Bahçelievler’de Et Süt Kurumu Mağazası işleten S.K. ise verdikleri siparişin üçte biri kadar ürün aldıklarını söyledi. S.K. açıklamasının devamında “Önümüz Ramazan… Daha yoğun bir talep var. Ama bizde et yok. 1 ton sipariş verdik 200 kilo et geldi. Ki bu mağazanın ayakta kalabilmesi için en az 1 ton et satışı yapması gerekir. Halkla biz karşı karşıya kalıyoruz. Bizi karaborsacılıkla suçluyorlar. Bağlı bulunduğumuz depoya sorduğumuzda ise elimizde bu vardı bunu gönderdik diyorlar” şeklinde konuştu.
Karaborsacılık suçlaması
Bir başka mağaza ise “Her mağazanın aylık ortalama 30 ile 45 bin lira arasında gideri var. Bizler mal satamazsak nasıl bu gideri karşılayacağız. Bakın bugün için 2 ton kıyma siparişi verdik gelecek olan miktar 350 kilogram. Yine 1 ton kuşbaşı siparişi verdik gelecek olan kuşbaşı 300 kilogram. Bizler, tüketici ile Et ve Süt Kurumu arasında aracı durumundayız. Vatandaş et bulamayınca bize kızıyor. Küfreden var, bizi karaborsacılık yapmakla suçlayan var… Üstelik bir de Ramazan geliyor… Durumumuz daha da kötüleşecek” şeklinde bilgi verdi.
Gelen eli boş dönüyor
Beşiktaş bayisi M.A. ise yaşadıklarını “1,5 ton sipariş veriyoruz gelen et 500 kilogram. Bu et de 2-3 saat içinde bitiyor. İnsanlar da bize serzenişte bulunuyor. Onlar da haklı. Yaşlı insanlar, emekliler dolmuşa binip et almaya geliyor, ancak bulamayınca bize kızıyorlar” sözleri ile anlattı.
'Kısa sürede çözülemeyecek'
Ankara’dan bir bayii ise “Biz bu sıkıntıyı 2-3 haftadır yaşıyoruz. Kurum’dan aldığımız duyumlara göre ise bu sorunun kısa sürede çözülemeyeceği, en azından Ramazan ayı süresince böyle olacağı yönünde… Sorunun kaynağında, Kurum’un piyasa alım yapamamasından kaynaklanıyor. Besiciler ile kurum arasında sorun var. Onlar kesim yapamayınca bize de ürün temin edemiyorlar. Geçtiğimiz pazartesi günü 700 kilogram kıymalık et siparişi verdik 130 kilogram geldi. Bu gelen et de 1 saat de bitti. Bu durum bizim müşteri kaybımıza yol açıyor” şeklinde konuştu. İzmir’den bir bayii ise, benzer sıkıntıları ifade ederek Ramazan ayı ile birlikte sıkıntının daha da artacağı endişesi içinde olduklarını ifade etti.
Talep yoğunluğu var
Konuya ilişkin ESK tarafından yapılan açıklamada ise talep yoğunluğu nedeni ile zaman zaman sıkıntı yaşandığı kaydedildi. Açıklamanın devamında ise "Fiyatlarımızın piyasa fiyatlarına göre yüzde otuzlara varan oranda daha düşük olması, ürünlerimize olan talebi artırmakta. Uygun fiyatlarla satışın devam etmesi, bir önceki yıla göre mağaza satış miktarlarını yüzde elli artırmıştır. Ayrıca Ramazan ayındaki yüzde yüzlük talep artışı dikkate alındığında mağaza satış miktarlarımız Ramazan ayında diğer aylara göre yüzde yüz elli civarında yükselmektedir. Özetle; Fiyatların uygun olması ve Ramazan ayında artan talep, mağazalarımıza olan talebi de artırmıştır. Artan taleplerden dolayı zaman zaman sıkıntı yaşansa da, halkımızın kaliteli, güvenilir ve ucuz et ürünlerine ulaşması için gerekli tedbirler alınmaktadır" görüşüne yer verildi.
Konu ile ilgili ESK’dan bir açıklama yapılmazken, sektör kaynakları yaşanan sorunun temelinde “ESK düşük fiyat teklif ediyor. Besici de malını vermeyince bu sıkıntı yaşanıyor” görüşünü dile getiriyor.
Piyasada hayvan var
ETBİR (Et Üreticileri Birliği Derneği) Başkanı Mustafa Bılıkçı ise piyasada hayvan bulma sorunu yaşamadıklarını ifade etti. Bılıkçı, ithalatı gerektirecek bir ortamın ise olmadığına işaret etti.
