Başbakan Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasındaki görüşmede gündemi, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed’den sonraki sürecin nasıl olacağı oluşturdu. Kremlin tutanaklarına yansıyan görüşlere göre, “Geçiş süreci, muhalefetin de kabul edeceği, şu anki yönetimde eli kana bulaşmamış kesimle, bu kesimin muhalefetten kabul edeceği kişilerle oluşturulabilecek.”
Başbakan Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le yaptığı görüşmede, Suriye ile ilgili Esad sonrası için herhangi bir isim önermedi. Ağırlıklı olarak Suriye Devlet Başkanı Esed’siz geçiş sürecinin ne şekilde olabileceği üzerinde duruldu. Kremlin Sarayı’ndaki buluşmada Erdoğan başkanlığındaki Türk heyetinin, Suriye’deki gelişmelerle ilgili Rus heyetine aktardığı görüşler ana hatlarıyla şöyle oldu:
Modelite konuşulur
Esed sonrası için bir isim üzerinde durmuyoruz. Suriye ile ilgili kararı Suriye halkının kendisi vermeli. Ancak bir geçiş süreci için modelite üzerinde konuşulabilir. Geçiş süreci, muhalefetin kabul edebileceği mevcut yönetimde eli kana bulaşmamış kesimle, mevcut yönetimin de muhalefetten kabul edebileceği kişilerle oluşabilir. Bu yönetimde karar mekanizmasının nasıl işleyeceği, veto hakkı ve benzeri gibi şeyler geçiş yönetiminin kurulmasında mutabık kalındıktan sonra belirlenebilir.
İçeriden patlama
Şam’da ulusal güvenlik binasına yönelik saldırı gelişmelerin ne boyuta geldiğinin göstergesi. Artık mevcut durum sürdürülemez. Biz hep Esed’in yıkımının dışarıdaki patlamadan daha çok, içeriye yönelik bir patlamayla olabileceğini tahmin ettik. Bununla yakın çevresinin de sonunda kendisini kabul etmeyeceğini kastediyoruz. Bunun belirtileri ortada.
Dünya için tehdit
Mevcut durumun artık devam etmesi ülkeyi mezhepler, dinler, kültürlerarası bir iç savaşa da körükler. Bu bölgeden öte tüm dünya için de çok tehlikeli. Tüm derdimiz, önü alınamayacak bir ateşi parlamadan söndürmek. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyi de en etkin biçimde devrede olmalı.
İleriyi görmeliyiz
Suriye ile ilgili alınacak kararlar sahadaki durumla da uygun olmalı. Olaya sadece Esed gitsin sonrası ne olursa olsun diye bakmıyoruz. Meseleye sadece Suriye üzerinden de bakmıyoruz. Örneğin devamında Lübnan’da ne olacak? Ürdün’de bir şeyler olur mu? Bunları gerçekten görmeliyiz.
Lazkiye ağır basıyor
Esed’in akıbeti ne olur, nereye gider, gider mi, gitmez mi, şimdiden bir şey söylemek mümkün değil. Bırakın bir ülkeye gitmesini başka bir coğrafyaya gider mi, gitmez mi diye de bir şey bilmiyoruz. Patlamadan sonra Lazkiye’ye gitme ihtimali çok yüksek. Çünkü orduda kendisine en sıkı bağlı kesimler orada.
