Ermenistan'da binlerce insan, elektrik fiyatlarına yapılan zammın geri alınması talebiyle günlerdir sokaklarda gösteri yapıyor. Polis, başkent Erivan'da düzenlenen gösterilerde protestoculara sert müdahalede bulunarak, 200'den fazla aktivisti ve “Soyguna Hayır“ adlı toplumsal hareketin destekçisini gözaltına aldı. Buna rağmen insanlar özellikle Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınlarında toplanmaya devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, hâlihazırda uzun süredir planlanan bir anayasa reformu nedeniyle eleştirilerin hedefi halinde. Cumhurbaşkanı olarak ikinci görev döneminin sona erdiği 2018'de yeniden aday olamayacak olan Sarkisyan, parlamenter sistem getirerek başbakan olarak iktidarını sürdürmek istiyor. Sarkisyan 2014 yılı ekim ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından AB'ye karşı bir model olarak ortaya atılan Avrasya Ekonomi Birliği'ne üyelik için imza attı. AB ile ortaklık anlaşması imzalamaktan kaçındı. Bu gelişmeler sonucunda Sarkisyan'a yönelik gösteriler başladı.
Ekonomik bağımlılık
Kendi petrol ve doğalgaz rezervleri bulunmayan Ermenistan tamamen Rusya'ya bağımlı durumda. Ülkenin elektrik firması Ermenistan Elektrik Ağı'nın (ESA) yüzde 100 hissesi Rus enerji firması Inter RAO'ya ait. ESA, elektrik fiyatlarına yüzde 17'lik zam kararını açıklayınca protestolar yeniden alevlendi. Ermeni ekonomi dergisi Basis'in genel yayın yönetmeni Aşot Aramyan, geçen yılki kuraklık, Ermenistan'daki nükleer santralinin uzun süren tamiratı ve ülke para birimindeki değer kaybının bunu zorunlu kıldığını söyledi.
Ancak Ermenistan Sosyologlar Birliği Başkanı Gevorg Pogosyan, bunun neticeleri konusunda uyarıyor. Elektrik fiyatlarındaki artışın yükünü halkın taşımak zorunda kalacağını kaydeden Pogosyan, “1 Ağustos'tan itibaren, mallar, hizmetler ve ulaşım hissedilir ölçüde pahalı olacak“ dedi. Ekonominin zaten iyi durumda olmadığına dikkat çeken Pogosyan, gelirlerin azalıp, işsizlik ve göçün artacağı uyarısında bulundu.
Pogosyan, Batı'nın Rusya'ya yönelik yaptırımlarının da Ermenistan ekonomisine olumsuz yansıyacağını belirterek, “Rus ekonomisine sıkı bir şekilde bağlıyız“ dedi.
Gençleri izliyorlar
Erivan'daki Bölgesel Çalışmalar Merkezi'nden Mikael Solyan ise protestolarda Rusya yanlısı ya da Batı yanlısı bir yönelim konusunun tartışılmadığını belirtti. Solyan DW'ye verdiği demeçte, insanların haksız gördükleri fiyat artışı, yolsuzluk ve ekonominin kötü idaresini protesto ettiklerini söyledi.
Politolog Solyan, bazı Rus gazetelerinde çıkan, fiyat artışının protestolar için bir bahane olduğu ve aslında Batı tarafından sahneye konan “renkli devrim“in söz konusu olduğu yönündeki iddiaları da reddetti.
Solyan, “ESA firması, Rus RAO firmasının kardeş firması olsa da herkes sonuçta sorumluluğun Ermenistan yetkililerinde olduğunu biliyor. Ve göstericilerin talepleri de Ermeni yetkililere yönelik“ dedi.
Sosyolog Gevorg Pogosyan ise Ermeni toplumunda yeni nesil genç insanların sahneye çıktığına işaret ediyor ve “Daha yaşlı insanlar sadece söylenirken, hükümetteki yolsuzluktan şikâyet edip sadece eleştirirken, genç insanlar müzakere edip hakları için mücadele etmeyi seçiyor“ diyor.
Aşot Aramyan da “Genç insanlar, kent yetkililerini, kamu taşıma araçlarında fiyat artışı ve kent merkezine çirkin büfelerin yerleştirilmesi konusunda durdurmayı başardığında zaferin tadına vardı“ şeklinde konuştu. Artık başka sorunları da çözebilecekleri kanısında olduklarını söyleyen Aramyan çoğu Ermeni'nin de sadece kendi çıkarlarını düşünen muhalif politikacılar yerine gençlerin yanında yer aldığını kaydetti.
