Telekomünikasyon şirketi Ericsson'un Irak'ta IŞİD işgaline rağmen işçilerini çalıştırdığı ve bu işçilerin bir kısmının rehin alındığı ortaya çıktı.
BBC News Arapça tarafından incelenen belgelerde, Musul'un IŞİD'in eline geçmesinin ardından şirketin örgüte rüşvet de verdiği görülüyor.
Ericsson yöneticisi Borje Ekholm geçen hafta IŞİD'e para ödediklerini kabul etmiş, bunun Irak'taki seyahatlerini daha kolay bir şekilde yapmak için ödediklerini söylemişti.
Bu açıklama şirketin piyasa değerini 5 milyar dolar azaltmıştı.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'nun (ICIJ) elde ettiği ve BBC'nin yanı sıra 29 basın kuruluşuyla paylaştığı bu belgeler, 2019'da yürütülen bir iç soruşturmaya ait.
Soruşturma 10 ülkede rüşvet ve yolsuzluk suçlamalarını konu almıştı.
Raporun en ciddi kısmı ise Irak'ta yaşananlara dair.
Rapora göre IŞİD Haziran 2014'te Musul'a girdikten sonra üst düzey bir Ericsson hukukçusu, şirketin Irak'taki operasyonlarına son vermeyi tavsiye etti.
Fakat şirket yöneticileri, şirketin Irak'taki faaliyetlerinin "mahvolacağı" gerekçesiyle bu tavsiyeyi uygulamadı.
İşe devam etme ısrarı nedeniyle IŞİD'in kontrolü altındaki bölgelerde bulunan şirket çalışanlarının hayatı tehlikeye girdi, bazıları IŞİD tarafından rehin alındı.
Ericsson için sahada çalışan mühendislerden Affan, şirketin faaliyetlerine devam edebilmesi için Ericsson adına IŞİD'le görüşmeye gönderildi.
Belgeleri inceleyen Alman kamu yayıncısı NDR'nin aktardığına göre yanında şirketin genel merkezinden bu talebi içeren bir mektup da götüren Affan, örgüt üyeleri tarafından rehin alındı.
Affan'ın cep telefonundan üst düzey bir Ericsson yöneticisini arayan örgüt militanları, şirketin faaliyetlerine devam edebilmesi için 2,4 milyon dolar talep etti.
Affan "Telefonda konuşan militan, bu para ödenmezse tüm çalışanların öldürüleceğini söyledi" dedi.
Görüşmenin ardından Affan ev hapsine alındı ve Ericsson yöneticisi telefonlarına çıkmayı bıraktı.
Affan "Beni yalnız bıraktılar. Telefonlarını kapatıp bir daha iletişim kurmadılar" dedi.
BBC ve ICIJ, adı geçen Ericsson yöneticilerine sorularını iletti fakat bu kişiler yanıt vermeyi reddetti.
Bu yöneticilerden biri hâlâ şirkette çalışıyor.
Raporda adı geçen Affan, bu olaydan bir ay sonra serbest bırakıldı.
Rapora göre şirketin bölgedeki iş ortakları, Ericsson'un faaliyetlerine devam edebilmesi için IŞİD ile bazı anlaşmalar yaptı. Raporda bu anlaşmaların ne olduğu ise yer almıyor.
Bu, şirketin IŞİD ile son anlaşması olmadı. Ericsson çalışanlarının ulaşımını sağlayan şirket de IŞİD'in elindeki topraklardan daha kolay geçebilmek için örgütle bir anlaşma sağladı.
Ericsson'un iş soruşturmasını yürütenler, bunun için rüşvet ödendiğine dair belgeler buldu.
Musul'da üst düzey bir telekomünikasyon yetkilisi olan ve işini kaybetmemek için adını açıklamak istemeyen bir görevli "Ericsson olan biteni biliyordu. Aklı başında hiç kimse doğrudan IŞİD ile iletişime geçmez. Bu yüzden bunu taşeronlarına yaptırdılar. Militanlar Musul'daki her projeden pay aldı. Böylece milyonlarca dolar elde ettiler" dedi.
Raporda Irak Kürdisyan Bölgesel Yönetimi'nin başında bulunan ve Korek adlı Telekom şirketinin de sahibi olan Barzani ailesiyle ilişkili bir derneğe de 50 bin dolar bağışlandığı yer alıyor.
Sirvan Barzani'nin bir sözcüsü sorularımıza yanıt vermeyi reddetti.
Ericsson da BBC'nin sorularını yanıtsız bıraktı.
