Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Başbakanlık Merkez Bina'da düzenlediği basın toplantısında son ekonomik gelişmeleri değerlendiriyor. İşte Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları:
- Birçok finansal kuruluş iflas etti veya el değiştirdi.
- 100 yılda bir görülen bu kriz reel ekonomiyi de derinden etkiledi.
- Bankaların kredi imkanlarını kısması yatırım ve tüketimi olumsuz etkiliyor.
- Bütün ülkelerdeki büyümelerde gözle görülür yavaşlama yaşanıyor.
- Birçok ülke bırakın büyümeyi ekomomik daralma tehlikesi ile karşı karşıya.
- Olumsuz şartlardan gelişmekte olan ülkeler de etkileniyor.
- Yavaşlayan yurtdışı talep, ihracatı tehdit etmeye başladı, azalan sermaye girişleri ekonomik canlılığı tehlikeye soktu.
- Türkiye özellikle 1980'lerden itibaren küresel ekonomilerle bütünleşme mücadelesinin içindedir. Ancak 2000'lerin başında dahi bu bütünleşmenin tam olarak gerçekleşemediğini gördük.
- 1980'lerden itibaren 2-3 yılda bir görülen krizlerin nedeni de budur.
Türkiye artık eskisi gibi zayıf değil
- Yaptığımız reformlarla krizlerin etkisi atlatıldı. Türkiye artık krizlere karşı zayıf değildir.
- Mali disiplin ve sıkı para politikaları mali sektörün güçlenmesi, yapısal reformlar, artan rezervler, kamu borç stokunda iyileşmeler ve dalgalı kur politikası Türkiye'nin şoklara karşı dayanıklılığını artırdı.
- Türkiye bu krizi de asgari etki ile aşacak ve belirlenmiş hedeflere doğru ilerlemeye devam edecek. Bu süreç Türkiye için fırsata dönüştürülebilir.
- Büyüme performansımız bir süre son yıllardakinin altında kalacak.
- Son günlerdeki gelişmeler ABD ve Avrupa'da daralma habercisi olarak algılanabilir. Bunun ihracatta olumsuz yansımaları olabilir.
- Küresel büyümedeki yavaşlamanın ihracat üzerindeki etkisi, son yıllarda Ortadoğu başta olmak üzere yeni pazar açılımları ile kısıtlı kalacak.
- Mali disiplin üzerindeki kararlı ve titiz uygulamalarımız devam edecek.
- Vergi politikalarında etkinliğin artırılmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.
Kayıtdışıyla mücadelemiz sürüyor
- Kayıtdışına yönelik denetimler artırılacak.
- Kayıtdışına yönelik yeni stratejimizi önümüzdeki günlerde paylaşacağız.
- Döviz borçlarının kamu toplam borcu içindeki payı yarıya indi.
- Borçlanma vadelerinde kayda değer iyileşmeler sağlandı.
- Döviz ve faizden gelebilecek dışsal şoklara karşı daha güçlü durumdayız.
- Kronik olarak yüzde 70-80'lerde seyreden enflasyon yüzde 11.72'ye indi.
- Düşüş eğilimi iki yıllık dönemde para politikasının kontrolü dışındaki şoklar nedeniyle yavaşladı. Bu şokların başında gıda ve enerji fiyatlarındaki yükselişler yer alıyor.
- Cari açık sorunun temelinde yurt içi tasarrufun yatırımları karşılamaması ve yurt dışına enerji bağlılığı yer alıyor.
- 2008 yılında bozulan şartların olumsuz etkisini görüyoruz. Yine de doğrudan yabancı sermaye girişinin yıl sonunda 15 milyar dolar olmasını bekliyoruz.
- Döviz geliri olmayan firmalar döviz riski konusunda daha dikkatli olsun.
Rekabet gücünü artırmaya yönelik düzenlemeler yaptık
- Cari açığın çözümlenmesi için uzun dönemli yapısal politika tedbirlerini uyguluyoruz. Sosyal Güvenlik Reformu'nu gerçekleştirdik. Rekabet gücünü artırmak için düzenlemeler yaptık.
- Cari açığın büyük bölümü enerjideki artıştan kaynaklandı. Artan enerji talebimiz de bu faturayı kabarttı. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmaya yönelik projelerin önemi daha da arttı.
- Kömür ve yerli kaynaklara ağırlık verildi. Enerji üretim ve tüketiminde verimlilik artırıldı.
- Özelleştirme programı tavizsiz bir şekilde devam edecek.
- İstanbul'u finans merkez haline getirme projesi başlatıldı.
- AB ile üyelik sürecinde üzerimize düşeni yapmak için hazırlanan Ulusal Program'da 131 yasa değişikliği yapmayı planlıyoruz.
Küresel dalgayı yakından takip ediyoruz
- Küresel dalgalanmayı çok yakından izliyoruz. Önlem alınması gerektiğinde tereddütsüz bir şekilde uygulanıyor.
- Ekonomide morallerin yüksek olması çok önemlidir. Son 6 yıldan elde ettiğimiz başarı moral ve iyimserlik zemini de ilerlemiştir. Morallerin bozuk olduğu bir ortamda yatırım da üretim de istihdam da olmaz.
- İki sihirli kelime: Güven ve istikrar. Bunları sarsmamak gerekir .
- Kimi çevreler karamsar senaryolar çizdiler ve çizmeye devam ediyorlar.
- 6 yıldır kriz kelimesini ağzından düşürmeyenler oldu ama biz bu beklentileri boşa çıkardık.
- Bunlar milletle aynı yöne bakamıyor.
- Türkiye'nin potansiyelinden habersiz olanlar bu kötümser senaryolarını elbette sürdürecek.
- Türkiye eski Türkiye değildir. Avrupa'da altıncı büyük ekonomiyiz. Kişi başı gelirde 10 bin doları aştık. Türkiye bunlardan daha iyisini hak ediyor. O seviyelere, daha iyilerine mutlaka ulaşacağız.
IMF ile nihai karar Ekim ya da Kasım’da
- IMF ile ilgili çalışmalar son safhada. Nihai kararı Ekim veya Kasım ayında veririz.
- Bankacılık sistemi açısından herhangi bir risk söz konusu değil
- Nükleer enerji ihalesini erteleme lüksümüz yok.
- Halkbank özelleştirmesinde önceliğimiz var ama havayı da koklayacağız. Piyasaların durumuna göre vakti geldiğinde en iyi şekilde yapmış olacağız.
- Dünyadaki olumsuz süreci fırsata dönüştürebiliriz. Türkiye'de yatırımlar aynı kararlılıkla devam edecek.
