Mümtazer Türköne
(Zaman, 1 Mart 2012)
28 Şubat'ın rövanşı
28 Şubat 1997'de MGK toplantısını ile yapılan darbenin rövanşı, tam altı yıl sonra 30 Nisan 2003'te yine MGK'da alındı.
Bugün ortalığı saran 28 Şubat kahramanları arasından sıyrılıp, gelecek kuşaklara gerçekleri emanet edebilmek için bu rövanşı hatırlatmamız ve bir mukayese yapmamız lâzım.
Necmettin Erbakan, artık hayırla ve rahmetle yâd edilmeyi hak eden bir tarihî figür. Kılıçdaroğlu bile artık onu "28 Şubat'ın gerçek mağduru" ilan ettiğine göre, hak sahibine teslim edilmiş olmalı. Tarihin hesabı bir kişinin ömrüne sığmıyor. Erbakan Hoca'nın izleri kendi hayatı ile sınırlı değil. Erbakan bir okuldu. Bugün Türkiye'yi yöneten kadro o okuldan yetişti. Özellikle Erbakan'ın tecrübelerini tevarüs ederek.
28 Şubat'ın 15. yıldönümü ile Hoca'nın Hakk'a yürüyüşünün sene-i devriyesi çakışınca ister istemez "28 Şubat'ın Erbakan'ı" ön plana çıktı. Politikacıları içinde bulundukları şartlara göre değerlendirmek lâzım. 28 Şubat'ın gerçek mağduru milletin bizatihi kendisi oldu. Galiba tarih nihaî hükmünü verirken, dönemin politikacılarını milletin hukukunu muhafaza etme becerisine göre yargılayacak.
Bugünlere nasıl geldiğimizi anlamak için 30 Nisan 2003 tarihli MGK toplantısını 28 Şubat'ın rövanşı olarak hatırlamalıyız. Birinde Başbakan Erbakan'dı. İkincisinde ise Erdoğan. Benzerlikler çok. İkisi de "laiklik ve irtica" gerilimi ile şekillendi. 28 Şubat'ın meşhur 406 sayılı 18 maddelik kararları, 30 Nisan'ın da gündemindeydi. İkisi de MGK'nın aynı anayasal statüye sahip olduğu şartlarda yapıldı. MGK'nın yapısı daha sonra 2004'te değiştirildi. Birincisi 9 saat ile tarihin en uzun MGK toplantısıydı. İkincisi ise 7,5 saat ile ikinci sıraya yerleşti.
Hafızalarımızı tazeleyelim. Abdullah Gül'ün Dışişleri bakanı sıfatıyla büyükelçiliklere gönderdiği ve Türk okullarının himaye edilmesini tavsiye eden genelgesi bir irtica tartışması başlattı. Bu genelge "Gülen okullarının ve Milli Görüş teşkilatlarının desteklenmesi" olarak takdim edildi. Hemen öncesinde 23 Nisan resepsiyonu askerlerin boykotu ile karşılaştı. Ortalık medya desteği ile tıpkı 28 Şubat öncesi gibi gerildi.
30 Nisan tarihli MGK toplantısı, Erdoğan'ın başbakan olarak katıldığı ikinci toplantıydı. Birincisi, Irak savaşına odaklandığı için, irtica gündemi bu toplantıya bırakılmıştı. Askerler 28 Şubat'ın gündemini oluşturan 406 sayılı kararları ısıtıp masaya koymuştu. Aynı yer, aynı kanunî yapı, aynı konu ve aynı taktikler. 30 Nisan 2003 tarihinde askerî kanat MGK vasıtasıyla askerî vesayet düzenini, altı yıl öncesinin araçlarını ve kalıbını kullanarak tesviye etmeye teşebbüs ettiler. Başaramadılar.
Şartlar aynı değildi. Erbakan bir koalisyon hükümetinin başbakanı idi. Psikolojik harekât üzerine inşa edilmiş postmodern darbe ile Türkiye ilk defa karşılaşıyordu. Bu kadar Bizans oyununu üretecek sermaye o günün siyasetçilerinde bile yoktu. Erbakan Hoca askerlerle uzlaşmayı, onları yatıştırmayı denedi. Sabır zırhını kuşandı. Soğuk Savaş döneminin politikacıları, dehşet dengesi yüzünden savaşmayı göze almazlar, nihayetinde uzlaşırlardı. Erdoğan ise tek partili bir hükümetin başbakanıydı ve 28 Şubat'ın gadrine uğramış ve yaşadıklarından dersler çıkarmış bir politikacıydı. Genelkurmay Başkanlığı koltuğunda Hilmi Özkök oturuyordu. Erdoğan dik durdu. Geri adım atmadı. Sunum yaparken haddini aşan bir tuğgenerali hizaya çekti. Muhtemelen "Hop bir dakika ne oluyor, Başbakan'la konuşuyorsun" lafıyla çektiği ayar, kuvvet komutanlarını da susturmaya yetti. Rövanş bu sözle alındı.
Erdoğan'ın dik duruşu, basit bir meydan okuma değildi. Öncesinde ve sonrasında ortamı yumuşatmak için büyük çaba harcadı. MGK toplantısı öncesi grup toplantısında "bürokrat" kelimesi ile askerleri kastederek "sadece siyasîler yolsuzluk yapmadı" sözüyle yönelttiği tehdidi; "gerilimin tarafı olmayız" sözüyle dengeledi. Uzlaşmaya açık ama direnmeye de kararlı olduğunu gösteren bir tavır ve üslup sergiledi. "Dik durmak, ama diklenmemek" formülü 30 Nisan MGK toplantısından çıkmıştır.
Erbakan da, Erdoğan gibi dursaydı 28 Şubat süreci olur muydu? Ben bu soruya "olmazdı" cevabını veriyorum. Hükümet dağılırdı, kaos büyürdü, belki daha da kötü şeyler yaşanırdı. Ama tarihe "postmodern" sıfatıyla geçen bu darbe hayat bulamazdı.
Peki bugün dile getirilen "28 Şubat kararlarını Erbakan hoca imzalamadı" iddiası doğru mu? Yarın da bu sorunun cevabını verelim.
