Adalet Bakanlığı tarafından 'Özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik bir Türkiye' vizyonuyla hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı, yarın Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanacak.
Erdoğan, yarın 13.30'da Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezinde İnsan Hakları Eylem Planı'nı açıklayacak. Siyasi parti genel başkanlarının da davet edildiği toplantıya; Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Şentop, yüksek yargı kurumları başkanları, kabine üyeleri, gayrimüslim cemaat temsilcileri, büyükelçiler ve Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi temsilcileri ile sivil toplum kuruluşları başkanları, rektörler, dekanlar, akademisyenler, hukukçular ve gazeteciler katılacak.
“Toplumun her kesimi çalışmalara dahil edildi”
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı çalışmalarına, toplumun her kesimi dahil edildi. Ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarından sendikalara, barolardan hukuk fakültesi dekanlarına, hâkim, savcı ve avukatlardan akademisyenlere kadar tüm kesimlerin görüşleri alınarak hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı için gayrimüslim cemaat temsilcilerinin de aralarında bulunduğu 1571 kişinin katılımıyla 5 çalıştay ve 53 toplantı yapıldı. Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesinin de amaçlandığı çalışmada, hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık, ifade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması geniş yer alıyor. Eylem planı, kırılgan kesimlerin korunması, toplumsal refahın güçlendirilmesiyle ilgili de önemli adımları içeriyor. İnsan Hakları Eylem Planı'nda ayrıca kişinin maddi ve manevi bütünlüğü, özel hayatının güvence altına alınması, mülkiyet hakkının daha etkin korunması, yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi, insan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalık oluşturulması amaçlanıyor.
İnsan Hakları Eylem Planı, belge, mevzuat ve idari faaliyetleri hukuki öngörülebilirlik, şeffaflık ve hesap verilebilirlik temelinde ele alıyor.
Mülkiyet hakkına, kazanılmış haklara, suç ve cezanın şahsiliğine, masumiyet karinesine güçlü bir vurgu yapıyor, bu alanlarda somut değişiklikler planlıyor. Ayrıca, yargının bağımsızlığını ve tarafsızlığını, hakimlik teminatını ve adalete erişimi güçlendirecek önemli faaliyetler öngörüyor. Eylem Planı nihai amacını 'yeni ve sivil bir anayasa yapmak' olarak belirtiyor. Dolayısıyla 2 Mart aynı zamanda yeni anayasa çalışmaları için bir milat anlamına geliyor.
11 temel ilke içeriyor
Uzun çalışmalar sonucunda hazırlanan plan, insan hakları standartlarının yükseltilmesine yönelik 9 amaç ve 11 temel ilkeden oluşuyor. Planda yer alan 11 temel ilke şöyle:
1-İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel amaç ve görevi, bu hakları korumak ve geliştirmektir.
2-İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.
3- Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
4- Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst biçimde sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
5- Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.
6- Sözleşme özgürlüğüne, hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde müdahale edilemez.
7- Devlet, girişim ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı serbest piyasa kuralları ile sosyal devlet ilkesi çerçevesinde korur ve geliştirir.
8- Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
9- Hiç kimse eleştirisi veya düşünce açıklaması nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
10- Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.
11- Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes, etkili kanun yollarına zahmetsiz şekilde erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.
Eylem planının amaçları neler?
Eylem Planı'nın amaçları ise şöyle:
1- Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi
2- Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi
3- Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık
4- İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi
5- Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi
6- Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması
7- Mülkiyet hakkının daha etkin korunması
8- Kırılgan kesimlerin korunması ve toplumsal refahın güçlendirilmesi
9- İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalık
