Tayfun Devecioğlu
(Milliyet - 26 Mart 2012)
Irak’ta süratle netice almamız lazım
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 2 saat 15 dakika süren Obama görüşmesinin ardından kendisine eşlik eden heyette bulunan gazetecileri bilgilendirdi ve sorularını yanıtladı.
-SURİYE: Obama ile görüşmelerimiz verimli ve uzun geçti. Basın toplantısı dahil 2 saat 15 dakika sürdü. Ağırlıklı olarak Suriye konuştuk. Olayların başladığı andan şu ana kadarki tüm süreci değerlendirdik. ABD ilk etapta silahlı müdahaleye sıcak değil. Suriye’deki muhalif gruplar ve halka ilaç gıda gibi lojistik destek yapmaya hazırlar. Desteği kısmen vermeye başladılar. Rusya, Çin ve İran’la görüşmelerin faydalı olacağına inanıyorlar.
(ABD, Suriye konusunda Libya’ya göre daha az motive mi? sorusu üzerine) Libya gibi yaklaşmıyorlar. Bizim konumumuz farklı. 910 km sınırımız var. Ayrıca bize yönelik tehdit var. Son günlerde Halep ve Azaz havadan bombalanıyor. Şu an itibariyle göçmen sayısı 17 bini geçti. Çok daha ciddi rakamlara ulaşacağı kaygımız var. Tahminen 100 bini bulur. Özgür Suriye Ordusu konusuna gelince şu anda 10 general 19 albay var. Peyder pey görevden kaçış söz konusu. Geçici Suriye Ulusal Konseyi İstanbul’da ofis açacak. Aralarına Nusayriler de Hıristiyanlar da Kürtler de katılıyor. Esed’in hem milli bütçe hem şahsi bütçe açısından ciddi sıkıntıları var. Esed er ya da geç gidici, bunun dönüşü yok.
1 Nisan’da İstanbul’da Suriye’nin dostları zirvesi var.Ban Ki Moon ve Kofi Annan’ı da bekliyorum. İstanbul sonuç bildirgesi önemli olacak. Çünkü bundan sonraki sürecin yol haritası belirlenecek.
- İRAN: İran konusunun iki boyutu var. Biri Suriye, diğeri (5+1) görüşmelerinin başlaması. 5+1 bir konusunu gündeme getirdik. Amerika bu meseleye nükleer silah olarak yaklaşıyor biz ise İran’ın ifadesiyle (nükleer enerji) bu konuya yaklaşıyoruz. İran’ın “Nükleer silah değil nükleer enerji peşindeyiz” sözünü Hamaney de dile getirdi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yeni yeni bu konuyu nükleer silah olarak ifade etmeye başladı. Kendisine İstanbul’da 5+1 toplantısına ev sahipliği yapmaya hazır olduğumuzu söyledik. İran ‘evet’ diyor. Siz de evet derseniz. Bu toplantı faydalı olur. Temenni ederim ki bu toplantıyı yapabiliriz. ABD tarafı bunu değerlendirecek.
- IRAK: 2014’te Irak halkının kendi geleceğini belirlemesinden yanalar. Dışarıdan müdahaleye onlar da sıcak bakmıyorlar. Türkiye olarak muhalefetin Maliki’ye eleştirilerini hatırlattık. Irak’ta süratle arzu edilen neticeyi almamız lazım. Mezhepsel bir gerilim bizi de üzecek sonuçlar verebilir. Irak’ta her gün canlı bombalar patlıyor. 25-30 kişi can veriyor. Bu bizi çok üzüyor. Buna sessiz kalamayız. Ayrıca tüm bu karışıklık nedeniyle Esed’e destek veren unsurlardan birisi de Irak.
- PKK: Bölücü terör örgütü ile mücadelede dayanışma içerisinde olacaklarını ve sonuna kadar beraber olduklarını söylediler. Örgütün Türkiye dışındaki uzantılarına yönelik her türlü işbirliğinin de süreceğini söylediler. Predator konusunda da destekleri sürüyor. Önce bir taneydi, sonra iki oldu. Şimdi ellerindekinin hepsini kullanacaklar.
- KIBRIS: Meseleyi yakın takipte olduklarını söylediler. Biz de Hristofyas’a güvenimiz kalmadığını ifade ettik. Zamana oynayarak seçimi atlatma çabasında olduğunu söyledik. Ümidimiz yok ama bu yıl da sabırla mücadele vereceğiz. Ancak sabrımızın da bir sonu var.
- ERMENİ MESELESİ: Minsk Üçlüsü olarak 20 yıldır bu işi sürdürdüklerini, ancak bugüne kadar bir netice alamadıklarını kendilerine de söyledim. Çözüm için Azerbaycan üzerinde çaba göstermek gerekiyorsa biz üzerimize düşeni yapalım. Rusya, Fransa ve siz de Ermenistan üzerinde çaba gösterin dedim. Ayrıca kongreleri, meclisleri, yani siyasetçileri tarihçilerin yerine koymayalım dedik. Kongredeki tasarıdan rahatsız olduğunu belli etti. Cumhuriyetçiler geliyor aynı demokratlar geliyor aynı. Bu iş her nisanda gündeme gelmemeli. İnanç özgürlükleri konusunda gösterdiğimiz tavırdan dolayı teşekkür etti. Bu konuyu ben açmadan kendisi açıp söyledi. Ayrıca Afganistan’da şehitlerimiz konusunda da taziyelerini iletti.
- MODEL ORTAKLIK: ABD ile ekonomik, stratejik ve ticari işbirliği görüşmesinin ilki Amerika’da yapıldı. İkincisi Nisan’da İstanbul’da olacak. Ticaret hacmimiz kısa sürede 20 milyar dolara çıktı.
