Uluslararası Para Fonu IMF, Venezuela'da enflasyonun yılsonuna kadar yüzde 1 milyona kadar yükselebileceği öngörüsünde bulundu. Caracas merkezli finans şirketi Ecoanalitica da yıl sonuna kadar enflasyonun yüzde 1.4 milyona çıkabileceğini söylüyor.
IMF, Venezuela'daki durumu Birinci Dünya Savaşı sonrası Almanya'ya, 2000'lerin başındaki Zimbabve'ye benzetiyor. IMF'nin Batı Yarım Küre ülkelerinden sorumlu analisti Alejandro Werner, hükümetin dolaşımdaki parayı artırarak mali açığı kapatmasını beklediklerini ancak paraya olan talebin düşmesiyle enflasyonda artış yaşanmaya da devam edebileceğini söyledi.
Süpermarket rafları boş kaldı
Dünyanın en büyük kanıtlanmış petrol rezervine sahip Venezuela'da beş yıldır süren ekonomik kriz nedeniyle halk gıda ve ilaç maliyetlerini karşılayamaz hale gelirken süpermarket rafları da boş kaldı. Suç oranının arttığı ülkede halk gece evlerinden çıkmaya korkar hale geldi.
Uzmanlar ekonomik krizden devletin sosyalist politikalarını, yolsuzluğu ve çöken petrol endüstrisini sorumlu tutuyor.
Devlet Başkanı Maduro ise ülkedeki krizin ABD ve Avrupa'nın açtığı 'ekonomik savaşın' bir sonucu olduğunu iddia ediyor.
"Geçen yıldan bu yana sabun bile alamadık"
Washington Post gazetesine konuşan 30 yaşındaki Yaimy Flores çalışmıyor, eşi ise ayda 5 milyon bolivar asgari ücret alan bir apartman görevlisi. Bu ücret karaborsada yaklaşık 3 dolara denk geliyor. Bu da ailenin ayda yalnızca bir kilo pirinç ve yarım kilo peynir harcamalarını karşılıyor. Aile hükümetin gıda programından da mercimek ve mısır unu alarak faydalanıyor. Aile, protein tüketimini bırakmış, sabun ve şampuan ise alamıyor.
Flores, "Çok az sabunumuz kaldı. Parçalara bölüp ne kadar tüketeceğimizi hesaplıyoruz. Sabun bitince ne yapacağız bilmiyorum. Geçen yıldan bu yana sabun satın almadık" diyor.
Bir hafta önce bulaşık makinesi deterjanı 3,8 milyon bolivardı, bugün ise 4.9 milyon bolivar. Bir kilogram tavuk da geçen hafta 3,3 milyon bolivardı, bugün ise 4.2 milyon bolivar.
"Acil bir durum olursa ölürüz çünkü ilaç fiyatları her geçen gün artıyor"
Guardian gazetesine konuşan 43 yaşındaki hemşire Maigualida Oronoz da aylık 5 milyon bolivar asgari ücret alıyor. Bu para bir kilogram etin fiyatına denk. Oronoz, "Anca bir şeyler yiyebiliyoruz. Acil bir durum olursa ölürüz çünkü ilaç fiyatları her geçen gün artıyor" diyor.
Enflasyon artışı, ekonomik kriz, gıda ve ilaç sıkıntısı nedeniyle bu yıl 2 milyon kişinin ülkeyi terk ettiği düşünülüyor. 2016'dan bu yana ülkeden göç edenlerin sayısının yıl sonuna kadar 3,8 milyonu bulması bekleniyor.
"Enflasyon yüzde 1.4 milyona çıkabilir"
Caracas merkezli finans şirketi Ecoanalitica da Aralık ayına kadar enflasyonun yüzde 1.4 milyona çıkabileceğini söylüyor.
Washington Post'a konuşan Ecoanalitica müdürü Asdrúbal Oliveros enflasyondaki artışın ülke halkı için yoksullaşmak anlamına geleceğini belirtip "Yalnızca işlerinden kazandıkları maaşlara bağlı yaşayan ve dolar birikimi olmayan, ülke dışındaki ailelerinden yardım almayan Venezuelaların çoğu için, yüzde 1 milyonu aşan enflasyon oranı, halkı büyük bir yoksulluğa mahkûm etmek demektir" diyor.
Nakit mi sanal para mı?
Değerini neredeyse tamamen yitiren para birimi bolivar banknotları bulmak zor. Hükümet, para basımı için kâğıt ücretini de karşılayamayacak durumda. Onun yerine hükümet elektronik paraya yöneldi. Bankalar arası düşük meblağlı para transferleri nakit yerine banka kartlarıyla yapılıyor.
Maduro nakit sıkıntına çare olarak sanal para birimi 'petro'yu öne sürdü. Bu para biriminin petrol endüstrisi tarafından da desteklendiği söyleniyordu ama işe yaradığı söylenemez.
Ekonomik krizin derinleştiği bazı ülkeler yerel para birimleri yerine ABD dolarını kullanmaya başlamıştı. Ama ABD'yi 'ülkesini yıkmaya çalışan bir imparatorluk' olarak gören Maduro yönetimindeki Venezuela'da böyle bir adım atılması ihtimal dışı görünüyor.
Maduro, özel bankaların ekonomiyi sabote etmek için komşu Kolombiya'ya nakit kaçırdığını iddia ediyor ve para birimi üzerindeki kontrollerin kaldırılması çağrısını reddediyor.
Durum, maaşlarını nakit alan emekliler için daha zor
73 yaşındaki emekli Saúl Aponte, 100 bin bolivara yarım kutu yumurta alabiliyor. Aponte, "Yılsonunda yine nakit parayla öderlerse, bu sefer aynı yarım kutu yumurtayı satın almaya el arabasıyla gitmek zorunda kalacağız" diyor.
Ciudad Guayana'da yaşayan ev kadını Elisa González Peru'ya taşınan kız kardeşinden gelen parayla geçimini sağlamaya çalışıyor ama geleceğiyle ilgili kaygılı:
"Daha ne kadar bu şekilde devam ederiz bilmiyorum. İş olsun ya da olmasın, kazandığınız çocukların okul paralarını karşılamaya yetmiyor. Karnınızı doyurmanız ise imkânsız."
