Çalışanların çok merak ettikleri iki konu var. ‘Ne zaman emekli olacağım?’ ve ‘Ne kadar maaş alacağım?’ Birincisini sizin işe giriş tarihiniz ve yaşınız belirliyor. İkincisini ise belirlemek elinizde. Posta gazetesinde yer alan haberde emekli maaşını artırmanın püf noktaları şöyle verildi:
Borçlanma sınırı
Askerlik yapan erkek, doğum yapan kadın, yurt dışında bulunanlar için borçlanma hakkı var. Borçlanma yaparken dikkatli olunmalı. Eğer 2000’den önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirin. Bütçeniz elveriyorsa tavandan borçlanın. Bu kapsamda borçlanma yapanların maaşlarında yüzde 70’e kadar artış oluyor.
Aylık hesaplanırken önce 2000 öncesi çalışmalara bakılıyor. Bu döneme ait çalışmalar değerlendirilirken sadece prim ve kazanç değil, yaş da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen ‘her bir yıl’, emekli aylığını yüzde 1 artıyor. Kadınlar 55 yaşında emekli olursa, aylığı yüzde 5 daha yüksek bağlanır. 60 yaşını doldurursa artış yüzde 10’a çıkar.
Erken maaş hakkı
SSK, emeklilikte çoğu zaman daha avantajlı. Bu nedenle Bağkur’dan SSK’ya geçiyor. Özellikle 2000 öncesi kaydı olan Bağkurlu’ların SSK’ya geçmesi halinde emekli aylığı yüzde 15-20 daha yüksek bağlanıyor.
Asgari ücrete razı olmayın
Aylık kazancınız emekli maaşını belirleyen en büyük etken. Dolayısıyla öncelikle gerçek maaşınızın bordroda olmasına özen gösterin. Asgari ücretten gösterilmesine razı olmayın. Ayrıca düzenli nakit ödemeleriniz varsa (ikramiye, prim, kira yardımı...), bunların da brüt kazanca eklenmesini sağlayın..
Ek işte çalışan çok ve bunların neredeyse tamamının ikinci iş için sigortası yok. İkinci sigortanın yararsız olduğu düşünülür. Ama yapılan ek iş için sigorta primi ödendiğinde SGK’ya bildirilen matrah artıyor ve emekli aylığı yükseliyor.
Yüzde 500 katı yapar
2000 TL brüt ücretle çalışan kişi, ek iş olarak da aylık brüt 1000 TL’lik bir iş yapıyorsa, bu, kişinin alacağı emekli aylığını yüzde 50 oranında artıracak anlamına gelir. 500 TL kazançla ek iş yapıyorsa, aynı kişinin aylığı yüzde 25 artacak anlamına gelir. Bu artışlar, ek işin de SGK’ya bildirilmesi halinde mümkün.
Emeklilik başvurusu yaparken ‘Tahsis Formu’ndaki ‘bakmakla yükümlü kişi’ hanesine ‘eş’, ‘çocuk’ gibi yakınlarınızı mutlaka ekleyin. Maaş hesaplarken aylık bağlama oranını yükseltici etki yapacaktır.
Maaşta tavan ayarı
İster SSK’lı olun ister Bağkurlu, son 3.5 yılda SGK’ya tavandan (15 bin 221 liradan) kazanç bildirilirse, (geçmişi hep asgari ücret yatsa da) tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli aylığı yaklaşık 15-20 lira artar. 3.5 yılda tavandan kazanç bildirenlerin maaşında 800 liraya yakın artış görülebilir.
Çalıştığınız işyerinde sigortanız yapılmadıysa, geç yapıldıysa veya kazancınız gerçek üzerinden SGK’ya bildirilmediyse ‘hizmet tespit davası’ açma hakkınız var. Bu yönde haksızlığa uğrayan çalışanlara daha düşük aylık bağlanıyor.
