Kasımın ilk yarısında elektrik tüketimi geçen yıla göre yüzde 6.5 geriledi. Elektrik tüketimindeki azalma, düşüş trendine giren sanayi üretiminin kasım ayında daha da yüksek oranda gerileyebileceği anlamına geliyor.
Sanayide işlerin nasıl gittiğinin adeta barometresi olan elektrik tüketiminde düşüş haberleri gelmeye devam ediyor. Ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2 oranında azalan elektrik tüketimi, 1-17 kasım tarihleri arasında ise geçen yıla göre yüzde 6.5 oranında gerileme kaydetti.
Elektrik tüketimindeki azalma, düşüş trendine giren sanayi üretiminin kasımda daha da yüksek oranlı gerileyebileceği anlamına geliyor. Türkiye’de 2003-2007 yılları arasında elektrik tüketimi bir önceki yıla oranla yıllık ortalama yüzde 7.4 oranında artış gösterdi. Elektrik tüketimi söz konusu tarihler itibarıyla her yıl bir önceki yıldan daha yüksek oranda arttı ve 2007 yılında artış yüzde 8.9 oranında gerçekleşti.
İlk iki ay iyiydi
Elektrik tüketimindeki artış bu yılın ilk iki ayında da devam etti ve geçen yılın aynı aylarına göre yüzde 14’ün üzerinde artış gösterdi. Temmuz ayından itibaren ise geçen yılın aynı ayına göre artış hızı düşen elektrik tüketimi, ekim ayında 2007’nin aynı ayına oranla yüzde 2 azaldı. Elektrik tüketimindeki azalma kasım ayında had safhaya ulaştı.
TEİAŞ’nin verilerine göre, bu yıl 1-17 Kasım tarihleri arasında günlük ortalama elektrik tüketimi 499 milyon kilovat/saat (kWh) düzeyinde gerçekleşti. Oysa geçen yıl kasım ayında Türkiye’de günlük ortalama elektrik tüketimi 533.9 milyon kWh düzeyinde oldu. Buna göre, bu yıl 1-17 kasım tarihlerindeki günlük ortalama elektrik tüketimi, geçen yıl kasım ayındaki günlük tüketime göre yüzde 6.5 oranında azaldı.
Geçen yıl kasım ayında elektrik tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 6.3 oranında artmıştı. 2007 yılı kasım ayında toplam 16 milyar kilovat saat olan elektrik tüketimi, bu yıl 17 günlük dönemde 8.48 milyar kWh düzeyinde kaldı.
Kasım ayının ilk 17 günlük dönemindeki tüketim seyrinin geri kalan 13 günlük dönemde de aynı şekilde devam etmesi halinde, aylık elektrik tüketimi 15 milyar kilovatın altında kalacak. Oysa TEİAŞ bu yıl kasım ayında elektrik tüketiminin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.8 oranında artarak 17.1 milyar kilovata çıkacağını öngörmüştü. Radikal bu yıl sanayi üretiminde yaşanan yavaşlamayı ve ekim ayındaki daralmayı, yaklaşık iki ay önceden gelen elektrik tüketimi verileriyle izledi.
Elektrik tüketimi artışının, turizm faaliyetlerinin yoğun olduğu ağustos ayında bile bir önceki yıla oranla yüzde 4.5 düzeyinde kalması, ağustos ayında sanayi üretiminin yüzde 4.1 oranında gerilemesi sonucunu doğurdu. Eylül ayında elektrik tüketim artış hızı yüzde 2.4’e gerilediğinde, sanayi üretimi bir önceki yıla göre yüzde 5.5 oranında azaldı.
Elektrik tüketiminde ekim ayında yüzde 2 oranında, kasım ayının ilk 17 günlük döneminde de yüzde 6.5 oranında gerçekleşen azalmanın, ekim ve kasım aylarına ilişkin sanayi üretimine nasıl yansıdığı, TÜİK’in gelecek günlerde sanayi üretim rakamlarını açıklamasıyla ortaya çıkacak.
Enerji Bakanlığı yetkilileri, elektrik tüketimindeki azalmanın sadece demir-çelik veya sadece tekstil sektörüne bağlanamayacağını, sanayinin her alanında elektrik tüketiminde genel bir azalma yaşandığını belirttiler. Yetkililer, kasım ayının geri kalan 14 günlük döneminde elektrik tüketiminde artış yaşansa bile, ilk 17 günlük dönemdeki yüksek oranlı düşüş nedeniyle aylık tüketimdeki azalmanın en iyimser yüzde 5 düzeyinde kalabileceğini ifade ettiler.
Kriz yılı gibi
Türkiye’de elektrik tüketimi son 12 yıldır, yılda ortalama yüzde 6.9 oranında artış kaydediyor. Türkiye’nin en derin krizlerinden birinin yaşandığı 2001 yılında dahi elektrik tüketimi yıllık bazda bir önceki yıla göre sadece yüzde 1.1 oranında azaldı. Elektrik tüketiminde ekim ve kasım aylarında yaşanan düşüşün devam etmesi halinde ekonomide ciddi bir gerileme kaçınılmaz hale gelecek.
Tüketimde yaşanan azalmaya rağmen, serbest piyasada oluşan elektrik fiyatlarında kasım ayında artış yaşandı. Serbest piyasada elektrik satışı yapan özel sektör şirketlerinin tamamına yakını doğalgazla üretim yapıyor.
Fiyatlara yansımadı
Sanayide kullanılan doğalgaz fiyatlarına ay başında yapılan yüzde 22 oranındaki zam dolayısıyla maliyetleri yükselen özel sektör şirketleri, serbest piyasada fiyatları yukarı çektiler. Barajlardaki su seviyesinin yetersiz olması nedeniyle kamuya ait hidroelektrik santralları da suyu idareli kullanmak zorunda kaldığı için sistemin ihtiyacı olan elektrik, doğalgazlı santrallardan karşılandı.
Bunun sonucunda ekim ayında gündüz 142.84 YTL olan 1000 kilovat saatlik elektrik fiyatı 1-17 kasımda ortalama 160.99 YTL’ye, puant saatlerde 170.22 YTL olan fiyat 180.81 YTL’ye, gece 89.82 YTL olan fiyat da 138.75 YTL’ye kadar yükseldi.
