Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren 2023 yılı Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin (MTV) ek ödemesinin ilk taksiti için son gün, 31 Ağustos. İkinci taksitin ise kasımda ödenmesi gerekecek. Gözler Anayasa Mahkemesi’ndeki (AYM) ek MTV’nin iptali için CHP tarafından açılan davaya çevrildi. Ek MTV’yi ödemeyen ve dava da açmayan kişiler bakımından AYM'nin olası iptal kararı uygulanabilir ve bu vergi alınmayabilir.
Vergi uzmanı Avukat Dr. Burak Aslanpınar, yargı sürecindeki ek MTV ile ilgili merak edilen soruları Hürriyet'e yanıtladı.
Ek MTV ödenmezse ne olur?
Taşıtların satış ve devrinin yapılabilmesi için MTV’nin ve ek MTV’nin ödenmiş olması gerekiyor. Ek MTV ödenmediği takdirde araç muayeneleri de yapılmayacağı gibi trafikten çekme, hurdaya çıkarma, yurt dışına çıkarma nedeniyle tescil kapatma işlemleri mümkün olamayacak. Ayrıca vergi, amme alacağına dönüşecek olup bu alacak için vergi daireleri tarafından borcun tahsili için faiziyle icra işlemleri yapılması hatta haciz uygulanması da söz konusu olabilir.
Ek MTV hakkında dava açılabilir mi? Ne zamana kadar, hangi mahkemede dava açılabilir?
Ek MTV tahakkukuna ilişkin vergiyi ödeyerek ya da ödemeyerek dava açmak mümkün. Dava açma süresi duruma göre farklılaşıyor. Kanunun yürürlüğe girdiği 15 Temmuz'da sicile kayıtlı bulunan taşıtların ek MTV’si aynı tarihte tahakkuk etti. İlgili tahakkuk işleminin iptali için vergi mahkemesinde açılacak davanın 30 günlük süresi de bu tarihte başladı. Ancak, süreç adli tatile denk geldiğinden dava açmak için son gün 7 Eylül’e kadar uzuyor. 15 Temmuz’dan sonra ilk defa sicile kaydolacak taşıtlar için ek MTV tahakkuk ve tahsili tescille birlikte olacağından, dava açma süresi tahakkuku takip eden 30 gün içinde gerçekleşecek. Örneğin 15 Temmuz'dan sonra sıfır otomobil satın alındıysa, taşıt satın alınarak, ek MTV tahakkuk ettiği tarihten itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açılabilir.
AYM ek MTV ile ilgili ne dedi?
Ek MTV, 6 Şubat tarihli depremin yol açtığı ekonomik kayıpların giderilebilmesi için kaynak oluşturulması amacıyla getirilmiş olup 7456 sayılı Kanun’a göre alınıyor ve yasaya uygun. Bununla birlikte hukuka uygun olmayan bir işlem yapılmış olabilir. Örneğin MTV hesabı yanlış yapılmış ya da yanlış kişiden alınmış olabilir. Bir diğer ihtimal özellikle depremden kaynaklı olan istisnaların uygulanmaması, yani ek MTV alınmaması gerekenlerden bu verginin alınması olabilir. Ancak en çok konuşulan gerekçe ek MTV’nin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiası. Bu iddianın önemli bir dayanağı var. 2003’te tam 20 yıl önce neredeyse bugünkü ile aynı şekilde çıkarılmış olan ek MTV düzenlemesi, AYM tarafından iptal edilmişti. İptal kararından sonra ek MTV hakkında tekrar kanun çıkarılmış, aynı yıl tekrar iptal edilmişti. Ek MTV’nin iptali yönündeki bu iki iptal kararından başka, AYM’nin ek MTV’nin iptali talebini reddettiği 2001 tarihli bir kararı da var. Bu kararların tamamı 1999 depremine ilişkin getirilen ek MTV düzenlemeleri hakkında.
Ek MTV’yi ödemek/ödememek ile dava açmak/açmamak sonuca etki eder mi?
7456 sayılı Kanunla getirilen 2023'e ilişkin ek MTV de öncekiler gibi AYM’ne taşındı. Ancak burada yalnızca AYM’nin iptal kararı verip vermemesi tek başına sonuç doğurmayabilir. Ek MTV’nin ödenip ödenmemesi ve ilgili kişi tarafından vergi mahkemesinde dava açılıp açılmaması sonuca etkili olacak.
Bu dört ihtimali aşağıdaki şekilde değerlendirebiliriz.
1. Ek MTV ödenip dava açılırsa ne olur?
Ek MTV ödendikten sonra süresinde dava açılması halinde AYM tarafından ek MTV’nin iptali yönünde karar verildiği takdirde bu kişiler vergiyi faiziyle iade alabilir. Bu nedenle ödeme yapılması halinde süresinde dava açılması önemli.
2. Ek MTV ödenmeyip dava açılırsa ne olur?
Ek MTV ödenmeden dava açılması halinde, AYM tarafından ek MTV’nin iptali yönünde karar verildiği takdirde bu kişiler vergiyi ödemek durumunda kalmayacak. AYM kararına kadar verginin tahsili için işlem yapılmış olması halinde de bu işlemlerin kaldırılması, tahsil edildiyse verginin iadesi gerekecek.
3. Ek MTV ödenip dava açılmazsa ne olur?
Vergi ve cezaların haksız yere ödendiği düşünülüyorsa düzeltme-şikâyet yolu dediğimiz bir yöntemle beş yıl geriye dönük olarak faiziyle iadesi talep ve dava konusu edilebiliyor. Ancak AYM tarafından iptal edilen kanunlara göre alınan vergiler bakımından daha önce dava açmamış kişilerin bu hakkının olup olmadığı tartışılan bir konu. Çok yeni tarihli bir Danıştay kararı bu konuya şimdilik nokta koymuş görünüyor (Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, T:07.06.2023, E:2023/2, K:2023/4). Bu karara göre, AYM’nin bir kanunu iptali yönündeki kararı, süresinde (30 gün içinde) dava açmamış kişiler için söz konusu kanun gereğince ödenen verginin geriye doğru düzeltme-şikayet yoluyla hakkı doğurmuyor.
4. Ek MTV ödemeyip dava açılmazsa ne olur?
Ek MTV’yi ödemeyen ve dava da açmayan kişiler bakımından AYM’nin iptal kararı uygulanabilir ve vergi alınmayabilir. Özellikle henüz tahsil işlemleri gerçekleşmediyse artık kanuna dayanan tahsil edilebilir bir vergi olmadığından ödeme yükümlülüğü de ortadan kalkar.
