Dünya

Efsanevi komutan Edelman öldü

03 Ekim 2009 05:00

- Polonya'nın başkenti Varşova'da kurulan Yahudi gettosunda 1943'te Nazilere karşı direnişin son komutanı Marek Edelman 90 yaşında hayata veda etti.

Gazeta Wyborcza'nın internetteki sitesinde yer alan haberde, ''Varşova Getto Direnişinin son komutanlarından biri olan kardiyolog Marek Edelman Varşova'da ölmüştür'' denildi.

Haberde, Edelman'ın Polonya'nın komünist döneminde demokratik muhalefetin yanında yer almış olduğu da ifade edildi.

-DİRENİŞ-

19 Nisan 1943'te Nazi Almanyasının ordusu, Varşova'daki Yahudi gettosunda sadece birkaç tabancayla direnen 220 yahudi gencinin eylemini kırmaya yönelik saldırısını başlattı. Özellikle Bund (Birleşik Yahudi İşçi Birliği) ve Hashomer Hatzair'in (Siyonist ve Sosyalist Yahudi Birliği) önderliğinde bazı idealist Yahudi gençler Varşova gettosunun terkedilmiş binalarına konuşlanarak direnişlerini yürütmeye çalışmış, bu direniş Alman ordusunun Mayıs başlarındaki topyekün saldırılarıyla sona ermişti.

Direnişin lideri Mordechai Anielewicz, Almanlara teslim olmaktansa, sevgilisi Mira'yı vurduktan sonra kendi beynine ateş etmiş, diğer çoğu arkadaşı da intiharı tercih etmişti.

Edelman, Varşova Getto Direnişinin yaşayan tek kişisiydi ve verdiği röportajlardan birisinde, neden kendisinin de diğerleri gibi intiharı seçmediğine dair soruya ''bir liderin intihar etmeye hakkı yoktur. Kaçmaya olanak olduğu sürece bile mücadeleye devam etmesi gerekir'' yanıtını vermişti.

Savaştan sonra Polonya'da yaşamaya devam eden ve ünlü bir kardiyolog olan Edelman, 1980'lerde Lech Walesa'nın Dayanışma hareketine destek vermişti.