Dünya, 2 milyar dolar batıran Türk emlak uzmanı Cevdet Caner’i konuşuyor. Alman emlak piyasasında en büyük iflaslardan birine imza atan Caner, krediyle 27 bin ev almıştı; şimdi ise krizin son mağduru oldu.
Vatan gazetesinin haberine göre, Türkiye’de tanınmıyor ama dün uluslararası ajanslardan tüm dünya onun hikayesini okudu. Bir Türk, 2 milyar dolar ile Alman gayrimenkul sektöründe son 15 yılın en büyük iflasına imza attı. Bu kişinin adı Cevdet Caner. Yaşı 35. 1983 yılında Türkiye’den Avusturya’ya giden gurbetçi bir ailenin 7 çocuğunun en küçüğü.
İş hayatına, henüz öğrenciyken kurduğu CLC AG adlı call-center operasyon merkeziyle başladı. Cevdet Caner, 2002 yılında büyüme konusunda görüş ayrılığına düştüğü yönetim kurulu onu kovana kadar CLC AG’deki payını yavaş yavaş sattı. CLC AG ise Caner ayrıldıktan sonra iflasını açıklamak zorunda kaldı.
27 bin ev aldı
Daha sonra gayrimenkul işine el atan Cevdet Caner hızla büyüdü. Level One adında bir şirket kuran Caner, eski evleri alıp yeniledikten sonra kiraya veriyordu. Öyle ki 2004-2007 yılları arasında Doğu Almanya’da komünist dönemden kalma tam 27 bin ev aldı. Caner ayrıca 400 ticari gayrimenkul de aldığını ve bunları alırken de 2 milyar dolara yakın banka kredisi kullandığını söylüyor. İngiltere’de yaşanan emlak patlamasının bir benzerinin Almanya’da yaşanacağını ve bu bölgedeki evlerin büyük değer kazanacağını tahmin ediyordu. Ancak hesaplar tutmadı.
Kabus günleri başladı
ABD’de patlak veren krizin tüm dünyaya yayılması Caner için kabus günlerinin başlamasına neden oldu. Bankalar kredi musluklarını aniden kıstı.
Bölgedeki evler eski ve bakımsız olmaları, altyapı ve ulaşım sorunları gibi nedenlerle beklenen ilgiyi görmedi. Zarar eden ve hızla değer kaybetmeye başlayan şirketin durumunu düzeltmek için Caner, Mayıs 2008’de evlerini ipotek ederek 400 milyon euro (550 milyon dolar) bir kredi daha buldu. Ancak bu da şirketin kurtulmasına yetmedi. Temmuz’da şirketten ayrılan Caner hakkında kredi kuruluşları dava açmaya başladı.
Bankalara kredi taksitlerini zamanında ödediğini iddia eden Caner, “Alacaklılar arasında öncelik konusunda sorunlar çıktı. Önceliğe sahip alacaklılar yerine diğer alacaklılara ödeme yapılınca sorunlar çıktı ve mahkemeye verdiler. Bundan sonra da işler kötüye gitmeye başladı” diyor.
Davalar ipini çekti
Suisse’in ve diğer kreditörlerin açtığı davaların kendisinin ipini çektiğini kaydeden Caner, Level One’da toplam 200 milyon euro kaybettiğini tahmin ediyor.
Caner, isminin üzerine bulaşan lekeyi temizlemek ve yeniden gayrimenkul sektörüne yatırım yapmak istediğini belirterek “Biliyorum ki ben doğruyu yaptım. Sorun bende değil diğer taraftaydı. Bunları ispat etmem için savaşmak zorundayım” diye konuşuyor.
Level One’da yöneticilik yapan Christian Koehler-Ma, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı: “Level One’ın içine düştüğü durum emlak balonunun bir özeti. Bir tarafta Cevdet Caner gibi para kazanmak isteyen zeki ve iyi bir pazarlamacı, diğer tarafta ise verdikleri kredileri diğer yatırımcılara satan ve ne olup bittiğini anlamak istemeyen bankalar.”
Devlerden kredi aldı
Cevdet Caner, gayrimenkul sektöründeki yatırımları için gerekli kredileri de dünya devi bankalardan aldı. İsviçre merkezli Credit Suisse, ABN Amro, Bear Stearns Level One’ın aldığı kredilerin yüzde 90’ını sağladı. Paranın geri kalan kısmı ise bono piyasasından ve Caner’in koyduğu sermayeden sağlandı. Koehler-Ma’nın yaptığı açıklamaya göre, kredilerin 700 milyon euroluk kısmı varlığa dayalı menkul kıymetten oluşuyor. Koehler-Ma’ya göre, Credit Suisse’den alınan kredinin miktarı 300 milyon euro.
Credit Suisse’in konuyla ilgili olarak görüş vermek istemediğini belirten Bloomberg’e göre, Credit Suisse’in Level One’a verdiği kredileri New York’ta kurulu Cyrus Capital Partners ve EOS Partners, Hong Kong’da bulunan ADM Capital, Minneapolis merkezli Vaerde Partners ve Camulos Capital adlı hedge fonlara sattığı söyleniyor.
‘Ben de hatalıyım'
Caner, işlerinin iyi gittiği dönemlerde yılda 500 saatini özel jetinde harcadığını söylüyor. Londra, Berlin ve Linz arasında mekik dokuyan Caner, Almanya, Jersey, Liechtenstein ve Lüksemburg’ta toplam 200 şirkete danışmanlık da yaptığını belirtiyor. Caner, 2007 yılında Credit Suisse’in kendisini aradığını ve Level One’a 109 milyon euroluk köprü kredi vermek istediğini ifade ederek şunları söylüyor: “Anlaşma gereği köprü kredi Almanya’da yaptığımız gayrimenkullerin halka arzına başlanana kadar geçerli olacaktı. Bu yaptığım anlaşma hayatımda yaptığım en büyük hataydı. O zaman portföyümü büyütmek için çok hırslı ve açgözlü davrandım.”
Temmuz 2007’ye gelindiğinde ise piyasalarda işler bozulmaya başladı ve Avrupa’da gayrimenkul hisseleri düşüşe geçti. Kredi piyasası durma noktası geldi ve Caner’in halka arz planı suya düştü. Böylece köprü kredi için getirilen “halka arz” şartı bir anda hayal oldu.
‘31 milyon dolarlık evime göz diktiler'
Level One’ın iflasının ardından başta Credit Suisse olmak üzere diğer bankalar, Cevdet Caner’in Londra’daki lüks evini almak için harekete geçti. İngiltere yargısı, Caner’in Londra’nın en lüks semtlerinden Mayfair’da 2007’de 25 milyon dolara satın aldığı malikanesinin haczedilmesi kararı aldı. Caner’in ofis olarak da kullandığı 100 yıllık, altı katlı malikanenin bugünkü değeri 31 milyon dolar olarak hesaplanıyor.
Ancak Caner, 20 milyon sterlin (31 milyon dolar) değerindeki evi kendi parasıyla aldığını ve evi vermeyeceğini söylüyor. Caner, alt katında yüzme havuzu, sauna, solaryum ve spor salonu olan altı odalı evi 2007’de 16 milyon sterline aldı. Bu rakam o yıllarda rekordu. Bin 100 metrekarelik alana sahip evin bulunduğu Mayfair ise milyarder işadamlarının yanı sıra hedge fonların da tercih ettiği bir bölge. Caner’in komşuları arasında milyarder kardeşler David ve Simon Reuben de var. Evini aynı zamanda Londra ofisi olarak kullanan Caner, “Yapılanlar beni ve kariyerimi bitirmeye yönelik aptalca bir savaş. Ev aldıktan sonra ayrıca 5 milyon sterlin harcadım. Bu paranın hepsi de kendi paramdı. Burada hiç bir şirketin parası yok. Buraya yaptığım yatırımı kaybetmek istemiyorum” diyor.
7 çocuklu göçmen bir aileden milyonerliğe...
1973 yılında Aşağı Avusturya’da bulunan Sn. Polten’de doğan Cevdet Caner, 7 çocuklu ailenin en küçüğü. 1983’te ailesiyle Linz kentine taşınan Caner, iki yıl Genç Sosyalistler adlı bir siyasi oluşumun başkanlığını yaptı. 1998’de iş hayatına atılan Caner’in, kendi adıyla kurduğu CLC adlı çağrı merkezi ve lojistik şirketi alanında Avusturya’nın ilk özel şirketi oldu. 2004 yılında Level One adlı şirket ile emlak pazarına adım atan Caner, 2005 Mayıs’ında Berlin merkezli Falkenberger Viertel adlı emlak şirketini satın aldı. Level One-Gruppe adlı şirketi 2006 yılında 130 milyon, 2007 yılında da 80 milyon euroluk kâr açıkladı. 2008 Ocak ayında da şirket iflas bayrağını çekti.
