Diyarbakır'da Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) faaliyet yürüten 52 fabrikadan 20’si ekonomik kriz nedeniyle üretimine ara verdi, 49'u krizden etkilendi ve 333 kişinin işine son verildi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası ile Diyarbakır Ticaret Borsası'nın işbirliğiyle kurulan Diyarbakır Girişimci Destekleme Merkezi'nce (GİDEM) OSB'de faaliyet yürüten firmalara yönelik "Diyarbakır'da Küresel Krizin Etkileri" konulu araştırma yapıldı.
Araştırmada, OSB'de üretim yapan 52 fabrikadan 49'unun krizden etkilendiği, ortalama üretimde yüzde 34, satışlarda da yüzde 42 azalma yaşandığı belirlendi.
GİDEM Direktörü İlhami Birkan, sanayisi az gelişen illerden biri olan Diyarbakır'ın krizden çok fazla etkilenmediği şeklinde zaman zaman çeşitli yorumlar yapıldığını söyledi.
Bunun üzerine OSB'deki firmaların küresel krizden ne ölçüde etkilendiklerine ilişkin bir araştırma yaptıklarını, firma sahiplerine yönelik yaptıkları araştırmada çarpıcı sonuçların çıktığını belirten Birkan, şöyle konuştu:
"OSB'de toplam 86 firma var. 14'ü çırçırcı olduğu için şu an zaten kapalı. 20 firmada üretimini durdurmuş. Biz de şu an faaliyette olan 52 firma üzerinden araştırmamızı yaptık. Araştırmada, üretimde yüzde 34, ortalama satışlarda da yüzde 42 azalma olduğu belirlendi. Satışlar üretimi tetiklediği için bu ciddi bir rakam. 52 firmadan 49'unun krizden etkilendiği, kriz nedeniyle 333 personelin işine son verildiği ortaya çıktı. 'Krizin etkilerini azaltmak için herhangi bir şey yaptınız mı?' sorusuna da yüzde 53,85'i 'evet' derken, yüzde 46,15'i 'hayır' şeklinde yanıt verdi. Önlem olarak ilk etapta işçi çıkarmayı, daha sonra stoklu çalışmamayı benimsediklerini söylediler."
‘Kısa çalışma ödeneğinden habersizler’
Birkan, araştırmada krizden daha fazla etkilenmemek için firma sahiplerinin, giderleri kıstıkları, fazla mesaileri kaldırdıkları ve elektrikte düşük tarifeden yararlanmak için gece çalışmasına ağırlık verdiklerini belirttiklerini aktardı.
Araştırma, mermer, gıda ve trafo sektöründe çalışan 3 firmanın krizden etkilenmediği, diğer firmaların ciddi anlamda etkilendiklerinin belirlendiğini ifade eden Birkan, "Ekonomik krizden dolayı üretime ara veren veya kısmi çalışan iş yerlerine, işçinin iş akdinin feshedilmeden ücretinin 800 TL üst sınır olmak üzere İŞKUR tarafından karşılanan kısa çalışma ödeneği hakkında bilginiz var mı? sorumuza ise firma sahiplerinin sadece 7'si bu yasadan haberdar olduğunu, 45'i ise bu ödenekten habersiz olduğunu beyan etti" dedi.
‘Arap ülkelerine ihracat’
Birkan, yurt içinde ciddi bir daralma olması nedeniyle özellikle küresel krizden fazla etkilenmeyen Arap ülkelerine ihracat yapılmasına ağırlık verilmesi gerektiği görüşünün benimsendiğini ifade ederek, firma sahiplerinin en kısa zamanda sıfır faizli kredi imkânı sağlanması gerektiğini belirttiklerini anlattı.
Krizden etkilenen firmalardan Beden Mermer Fabrikası'nın İşletme Müdürü Ulaş Bayram da sipariş ağırlıklı çalıştıklarını, ancak krizden dolayı üretimlerinin yarı yarıya düştüğünü ifade ederek, "Henüz personel çıkarmadık. Ancak senelik izini olan personelin maaşlarını ödeyerek izinlerini kullandırdık" dedi.
