Ekonomi

DİSK-AR: Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 153 bin

"İstihdam bir yılda 633 bin kişi azaldı"

15 Mart 2019 23:39

T24 Haber Merkezi

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 15 Mart 2019 günü açıkladığı Aralık 2018 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını açıkladı. 

“Ekonomik krizin istihdamda yarattığı tahribat giderek çok daha net biçimde görülüyor. İşsizlikte adeta bir deprem yaşanıyor. Son bir yılda işsiz sayısı 1 milyondan fazla artarken, istihdam 633 bin kişi azaldı. Sanayi üretiminde ve büyümede yaşanan gerilemenin sonucu olarak işsizlikte sert bir tırmanış yaşanıyor” ifadelerinin yer aldığı raporda öne çıkan başlıklar şöyle:

“Dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 302 bin, geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 153 bin”

“Dar tanımlı işsiz sayısı Aralık 2017 ile Aralık 2018 arasında 1 milyon 11 bin kişi artarak 3 milyon 291 binden 4 milyon 301 bine yükseldi. Böylece dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon sınırını aşmış oldu.

Aralık 2017’de 6 milyon 190 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 963 bin artarak 7 milyon 153 bine ulaşmış oldu.

Aralık 2017’de 6 milyon 193 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı bir yılda 963 bin kişi artarak 7 milyon 153 bine ulaştı. Geniş tanımlı işsizlerin 598 bini ümidini kaybetmiş işsizlerden, 1 milyon 710 bini iş aramayıp çalışmaya hazır olanlardan oluşuyor. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların 1 milyon 148 bini kadınlardan oluşuyor. Zamana bağlı eksik istihdam edilenler 401 bin kişi iken, mevsimlik çalışanlar ise 142 bin.”

  • İşsiz sayısı (Dar tanımlı) 4 milyon 302 bin
  • Dar tanımlı işsizlik yüzde 13,5
  • Bir yılda 1 milyon 11 bin yeni işsiz
  • Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20,9
  • Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 153 BİN
  • Tarım dışı işsizlik yüzde 15,6
  • Tarım dışı kadın işsizliği yüzde 18,9
  • Tarım dışı genç işsizliği yüzde 27
  • İstihdam bir yılda 633 bin kişi azaldı
  • İstihdam Ağustos-Aralık 2018 arasında 1 milyon 633 bin azaldı
  • Yeni Ekonomi Programı'nın (YEP) 2018 işsizlik hedefi 11,3, istihdam hedefi 28,7 Milyon

“İstihdamda 4 ayda 1 milyon 663 bin azalma”

“Aralık 2017’de 28 milyon 288 bin olan toplam istihdam krizin etkisiyle bir yıl sonra Aralık 2018’de 27 milyon 655 bine geriledi. Ağustos ayında 29 milyon 318 bine yükselen toplam istihdam eylül ayından itibaren krizin artan etkisiyle daralmaya başladı ve Ağustos 2018 ile Aralık 2018 arasında istihdamda toplam olarak 1 milyon 663 bin kişilik daralma yaşandı.

Rapora göre, mevsim etkilerinden arındırılmamış tarım dışı işsizlik de hızla artıyor. Aralık  2017’de 12,3 olan tarım dışı işsizlik 3,3 puan artarak Aralık 2018’de 15,6 oldu. 2018’in Nisan ayından itibaren düzenli olarak artış gösteren tarım dışı işsizlik yaz aylarında tırmanarak eylül ayında 13,5’e, ekim ayında ise yüzde 13,6’ya, kasım ayında 14,3’e yükseldi.”

İşsizlik oranı tarihi zirveye yaklaşıyor

Raporda işsizlik oranlarına dair de şu değerlendirmeler yer aldı:

“Aralık 2018’de yüzde 13,5 olan işsizlik oranları son 30 yılın en yüksek düzeyine doğru yaklaşıyor. 1988-2018 arası en yüksek işsizlik 2009 yılında yüzde 14 olarak gerçekleşmişti. Böylece AKP döneminde işsizlik oranları, kendinden önceki döneme göre ciddi bir yükseliş gösterdi.  TÜİK’in detaylı işgücü serilerine ulaşılabilen 1988 ile 2002 arasında yıllık ortalama işsizlik oranı yüzde 8 olarak gerçekleşirken, AKP hükümetleri dönemi olan 2003-2018 arasında yıllık ortalama işsizlik oranı yüzde 10,85 oldu. 1988-2002 döneminde bir ara yüzde 6,5’e inen işsizlik 2001-2002 krizinin etkisiyle 2002’de dönem içi en yüksek düzey olarak yüzde 10,3’ü gördü.

AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılı sonunda yüzde 10,3 olan işsizlik oranı 2008 krizi sonrasında yüzde 14’e yükseldi.  Böylece AKP, büyük bölümünde koalisyon hükümetleri olan 1988-2002 dönemine göre işsizliği yaklaşık 3 puan yükseltmiş oldu. Devasa teşviklere ve iddialı istihdam seferberliği söylem ve girişimlerine rağmen AKP hükümetleri işsizlikle mücadelede başarısızdır.”

Çözüm önerileri

DİSK-Ar raporunda işsizlik krizinin çözümüne dair şu önerilerde bulundu:

"İşsizlikteki tırmanışın devam edeceği görülmektedir. İşsizliğin yaratacağı toplumsal tahribatı önlemek için güçlü sosyal politikalara ihtiyaç vardır.

“Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.

İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.

İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz iş gücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.

Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.

Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.

Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.

İşsizlik Sigortası Fonu'nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.

İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları iyileştirilmelidir. Son üç yılda 600 gün çalışma koşulu kriz döneminde 180 güne indirilmelidir.

Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için iş gücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır."