Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), 2023 yılının 4. çeyreğine ilişkin "İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu"nu yayınladı. Raporda, Türkiye'de çalışabilir durumda olan 65,6 milyon yurttaşın yalnızca üçte birinin istihdamda olduğu ifadeleri yer aldı.
DİSK-AR'ın rapora ilişkin yayınladığı açıklama şu şekilde:
"Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) sadece 22,7 milyon!
Çalışma çağındaki 65,6 milyon kişinin sadece 22,7 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı işlerde çalışıyor!
2023 4. çeyreğinde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 23!
Her 5 kadından sadece 1’i kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda!
Gerçek genç işsizliği yüzde 32,3, genç kadın işsizliği ise yüzde 41,1!
Dar ve geniş tanımlı işsiz sayıları arasındaki fark 5,8 milyon!
TÜİK'in yeni metodolojisi
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 4. çeyrek dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) 19 Şubat 2024’te yayımlandı. 2023 4. çeyrek dönemi Ekim, Kasım ve Aralık 2023 aylarını kapsıyor ve TÜİK’in yeni metodolojisine dayanıyor. Bilindiği gibi TÜİK, Mart 2021’den beri aylık ve üç aylık verileri ayrı ayrı açıklıyor. Aylık veriler daha sınırlı iken üç aylık veriler daha geniş bir kapsama sahiptir.
"Alternatif istihdam hesaplamalarına ihtiyaç var"
TÜİK, mevsim etkisinden arındırılmış istihdamda 2022 yılı 4. çeyrek ile 2023 yılı 4. çeyrek arasındaki bir yıllık dönemde 549 bin kişilik bir artış olduğunu açıkladı. 2022 yılı 4. çeyreğinde 31 milyon 318 bin olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı 4. çeyreğinde 31 milyon 867 bin olarak hesaplandı. 2023 4. çeyreğinde mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı ise yüzde 48,6 olarak gerçekleşti. Ancak TÜİK’in resmi istihdam verileri de tıpkı dar tanımlı işsizlik verileri gibi işgücü piyasasına ilişkin gerçeğin sadece sınırlı bir kısmını gösteriyor. Bu nedenle alternatif işsizlik hesaplamaları yanında alternatif istihdam hesaplamalarına da ihtiyaç vardır.
Nitelikli istihdamın düşüklüğü
TÜİK’in resmi istihdam oranı 2023 4. çeyrekte yüzde 48,8 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 34,5 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 31,8 iken KATİ oranı yüzde 20,1 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 66,1 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 49,2 olarak hesaplandı. Böylece KATİ oranı resmi istihdam oranından genelde 14,3 puan, kadınlarda 11,7 ve erkeklerde ise 16,9 puan düşük olarak gerçekleşti. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.
"Gençler, AKP döneminde umutlarını kaybettiler"
Gençlerde işsizlik oranlarının genel işsizlik oranlarından daha yüksek seyrettiği biliniyor. Öte yandan AKP döneminde gençlerde işsizlik vahim bir hal aldı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26’dan yüzde 32’leri aştı. AKP döneminde geniş tanımlı genç işsizliği 6 puan yükseldi. AKP döneminde gençler iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler."
