Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Suriye'nin kuzeybatısında bulunan Afrin'e yönelik gerçekleştirdiği Zeytin Dalı Harekâtı'nda kent merkezinin ele geçirilmesi sonrası, Özgür Suriye Ordusu'nun (ÖSO) yaptığı yağmalara ilişkin açıklamada bulundu. Söylenenleri ciddiye aldıklarını belirtek Çavuşoğlu, "Halep'ten gelip de hırsızlık yapanlar da yakalandı" dedi. Çavuşoğlu, yağma ve kötü muamaleye karşı olduklarını vurguladı.
Dışişleri Bkaanı, "YPG'nin Münbiç'ten çıkmasından sonra yönetim ve güvenlik yapısını demografinin belirleyeceğini" söyledi. Çavuşoğlu, Münbiç için, "Plan uygulanmazsa yapılması gereken şey teröristlerin yok edilmesi" değerlendirmesini yaptı.
Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Çavuşoğlu'nun açıklamasından satırbaşları şöyle:
"Afrin'deki siviller çalışmalardan memnun. Afrin, Afrinlilerindir. Dolayısıyla bölgeyi onların yönetmesi gerekiyor. Buraları terk etmek zorunda kalan insanların da geri dönmesi lazım. Bunu desteklememiz gerekiyor. Gönüllü dönüşten bahsediyorum, kimseyi zorla bir yere döndürmüyoruz. Afrin bölgesine, gerek Türkiye'deki gerek başka bölgelere kaçmak zorunda olan kardeşlerimiz dönebilecekler. Burada özellikle uluslararası kuruluşlara ve bazı ülkelere seslenmek istiyorum. Afrin'le ilgili gereksiz yere Türkiye'yi suçlamak yerine, bu insanlar buraya nasıl dönebilir bunu düşünmeliyiz. Ama insanların burada temel ihtiyaçları var. Bu konuda herkesin hassas olması lazım. Bundan sonraki süreçte yoğun bir şekilde bu çalışmaları sürdüreceğiz. Biz Suriye'nin sınır ve toprak bütünlüğünü herkesten fazla destekledik.
ABD ile bir anlayışa vardık, yol haritası üzerinde çalışıyoruz demiştik. Eğer bu yol haritasında anlaşırsak, Münbiç ve diğer şehirlerde de, Fırat Kalkanı'ndaki gibi yönetim modelleri olacak. Bir şehrin yüzde 90'ı Arap ise, yüzde 90 Arap yönetim olacak. O zaman yerel sahiplenme olur. Yerel sahiplenmenin olmadığı hiçbir yerde huzur olmaz.
Afrin'de yağma
Biz millet olarak da, hükümet olarak da, devlet olarak da insanlık dışı olan her şeye karşıyız. Kötü muameleye de yağmaya da karşıyız. Bu hak ve hukuk meselesidir. Biz bunu ciddiye almak zorundayız. Burada gerçekten güvenlik güçlerimiz, tüm birimlerimizle bu işi ciddiye aldık. Bazı elimize gelen bilgileri de gördük. Mesela Halep'ten gelip de burada hırsızlık yapanlar yakalandı. Ama bu konuda ÖSO da en az bizim kadar hassasdır. Bu tür kötü muameleye biz göz yumamayız. Biz devlet olarak da, güvenlik güçlerimiz ya da Özgür Suriye Ordusu, hiç kimse PKK/YPG gibi hareket edemez. Evlerdeki televizyon kablosunu bile aldıklarını, yollarda haraç kestiklerini görüyoruz. Mesela Rusya, Kafkasya bölgesinden Müslüman polis gücü gönderdi Halep'e. Halkın yağma şikayeti nedeniyle gönderdi. Ancak bu tip şeylere ne ÖSO ne de bizim askerimiz polisimiz müsade eder.
"Tercümanlık yaptı" eleştirilerine yanıt
İlişkilerimiz kritik bir noktaya gelince, Tillerson Ankara'ya geldi. Kendisiyle önce Cumhurbaşkanımızla beraber görüştük. Bazı saçma şeyler yazılıyor, Dışişleri Bakanı tercümanlık yapar mı? Eğer baş başa görüşme yapılıyorsa, Cumhurbaşkanımız da istiyorsa seve seve yaparız. Bazı hassas konular vardır. Cumhurbaşkanımızla ve Tillerson'la yaptığımız görüşmenin detayları ertesi gün ortak açıklamaya yansıdı. Bu ziyarette ilişkileri rayına oturtmak için ABD'nin adım atmak istediğini söyledi Tillerson. Burada mutabık kaldık. Sonra arkadaşlarımız 8-9 Mart'ta Washington'a giderek, yol haritası üzerine çalıştı. Hangi adım ne zaman atılacak bunlar konuşuldu. Yol haritası konusunda arkadaşlarımız bir yakınlaşma sağladılar. Ama nihai noktayı, 19 Mart'ta Dışişleri Bakanları olarak biz koyacaktık. Bundan sonra da uygulama safhasına geçecektik. Tabi görev değişikliği sebebiyle bu ziyaret gerçekleşmedi. Tillerson'ın yetkilerini devrettiği bakan yardımcısı ile müsteşarımız görecek. Yeni bakan göreve gelene kadar aranın soğumaması için bu düzeyde görüşmeleri sürdüreceğiz.
"Plan uygulanmazsa yapılacak tek şey teröristlerin yok edilmesi"
YPG Münbiç'ten çıkacak. Buna nezaret edilecek. Burada, Türkiye ve ABD burada birlikte hareket edecekler. Buraları kim yönetecek ve güvenliğini kim sağlayacak? Burada demografi kriter olacak. Oranlar bu şekilde belirlenecek. Çerçeve budur. Münbiç'ten sonra da diğer bölgelere de, Rakka dahil Fırat'ın doğusundaki bölgeler için geçerli olacak. Amaç bu bölgeleri istikrara kavuşturmak. Bu teröristlerin amacı Suriye'yi bölmektir, bunun da önüne geçeceğiz.
Bu plan uygulanmazsa yapılacak tek şey buradaki teröristlerin yok edilmesi. Bu Irak için de geçerli. YPG ve PKK arasında geçişler var. Irak da bundan çok rahatsız. Seçimlere gidiyorlar ve PKK'nın varlığından rahatsızlar. IKBY de bunlardan rahatsız. Süleymaniye'de Talabani'nin partisi ve bazı küçük partiler PKK'yla işbirliği yaptılar. Esasında PKK, Irak'taki, Suriye'deki Kürtler için bir tehdit.
"Trump, Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesinden yana"
Tillerson'la son görüşmemiz bir vedalaşmaydı. Elbette yaptığımız çalışmalara da değindik. Vardığımız anlayışın devam etmesi konusunda temennilerimizi ilettik. Tillerson'la zor günlerde çalıştık ancak diyaloğumuzu hiç kesmedik. Diplomasiyi sürdürerek belli konularda da yakınlaşma sağladık. Kendisine bu zor şartlarda işbirliği için teşekkür ettik. Bazen vatandaşlarımız kızıyor dostumuz dediğimiz zaman ama bu zor zamanlarda çalışınca Dışişleri Bakanları arasında bir yakınlık da oluyor. Pompeo'ya gelirsek, Türkiye-ABD ilişkileri kişilere bağlı değildir. Bu devlet politikasıdır. ABD yönetiminin Türkiye'ye yönelik politikaları radikal bir şekilde değişmedikçe, yeni bakanın durumu da aynı olacaktır. Trump'ın da Türkiye ile ilişkileri normalleştirme arzusunda olduğunu biliyoruz. Ama sisteme de biraz daha hakim olması gerekiyor. Cumhurbaşkanımız ile Trump bugün de telefon görüşmesi gerçekleştirecekler."
Sincar'a operasyon yapılacak mı?
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Bir gece ansızın geliriz' sözü Sincar için de Kandil için de geçerli.
AB ile varna zirvesi
26 Mart'ta Varna'da önümüzdeki süreçte neler yaparız konusunu değerlendireceğiz. Sorunlar olduğu meselesi sır değil. Tüm sorunları düzelteceğiz demek fazla iyimser olur. Tamamen ayrıştığımız konularda her gün tartışmanın bir anlamı yok. Öte yandan çözebileceğimiz konuların üzerine de kararlı bir şekilde gitmek gerekiyor.
"Afrin'i yine Afrinlilerin yönetmesi gerekiyor. Bunun için çalışıyoruz. Nüfus oranına göre temsil sağlanmalı. Gönüllü geri dönüşleri destekliyoruz. Cerablus'ta yaptığımız gibi yapacağız.
"Güvenlik güçlerimiz veya ÖSO hiç kimse PKK gibi olamaz, kimse buna müsaade etmez. Halep'ten gelip de hırsızlık yapanlar da yakalandı. Yağma ve kötü muameleye karşıyız. Bu iddialar da inceleniyor.
Tayyip Erdoğan ile Rex Tillerson görüşmesi
"Saçma sapan şeyler yazılıyor. Dışişleri Bakanı tercümanlık yapar mı? Cumhurbaşkanı isterse yaparım.
"ABD, YPG'ye silah veriyor, FETÖ'yü vermedi diye vatandaşlarımız kızıyor ama Dışişleri Bakanları arasında da bu şartlarda çalışmanın verdiği dayanışma ve kişisel dostluk oluşuyor. Dışişleri'nin temasları sürdürmesi lazım.
"Trump'ın ilişkileri normalleştirme arzusunda olduğunu biliyoruz. Ama sisteme biraz daha hakim olması gerekiyor.
"Cumhurbaşkanımızın 'Bir gece ansızın gelebiliriz' sözü Sincar, Kandil için de YPG/PKK'nın olduğu her yer için de geçerli.
