Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Hafter'in meşruiyeti yoktu; masada da olmaması gerekir

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, katıldığı bir televizyon programında "Artık Hafter'in hiçbir geçerliliği yok. Zaten meşruiyeti yoktu. Bundan sonra, Hafter gibi bir darbecinin, 'ateşkes yerine ülkeye, yönetime el koydum' diyen bir kişinin masada olmaması gerekir. Bundan sonra muhatap alınmaması gerekiyor" dedi. Türkiye ile ABD arasında krize sebep olan S-400'lere ilişkin de konuşan Çavuşoğlu, "Covid-19 sebebiyle S-400'ler ertelendi. Bitmiş bir anlaşma. Amerika'nın bu konuda bazı endişeleri olduğunu öğrendik. Bu konuda bazı olumsuz adımlar attılar" ifadesini kullandı.

CNNTürk canlı yayınında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çavuşoğlu, Türkiye'nin dış politikalarına ilişkin açıklamalarda bulundu. Libya'da başarı kazanıldığını ve barış masasında General Halife Hafter'in yer almaması gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, "Hafter'in artık meşruiyeti yok, masada olmaması lazım" şeklinde konuştu.

S-400'lerin yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını sebebiyle aktifleştirilemediğini savunan Çavuşoğlu, "Bitmiş bir anlaşma. Amerika'nın bu konuda bazı endişeleri olduğunu öğrendik. Bu konuda bazı olumsuz adımlar attılar" dedi.

Fransa Dışişleri'nin Türkiye'nin gemilerini taciz ettiği iddiasına ilişkin de konuşan Çavuşoğlu, "Fransa Barış Pınarı Harekatı sonrası rotasını şaşırdı. Sen bir NATO müttefikine böyle davranırsan karşılığını alırsın. Gerekli tedbirler alınmıştır. Oraya en çok Fransa silah veriyor. Biz meşru bir yönetime destek veriyoruz. Fransa darbeci tarafa veriyor" açıklamasında bulundu.

Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satırbaşları şöyle:

"Bizim için Libya ziyareti sürpriz olmadı. Libya konusunda Cumhurbaşkanımızın liderliğinde yürüttüğümüz çalışmaları sizler de takip ediyorsunuz.

"Kapsamlı bir heyet ile, MİT Başkanımız Hazine ve Maliye Bakanımız Enerji Bakanımız başta olmak üzere görüşmelerimiz yaptık. Meşru Libya yönetimine desteğimizi tüm dünyaya göstermek için gittik. Sahada enine boyuna ne yapılacağına dair konuları ele aldık. Hiç kimseyle bilgi paylaşmadık. Libya yetkilileriyle temaslarımız bilmeyen yok. Ruslar da son görüşmeden sonra kalıcı bir ateşkes için Libyalılarla görüşmemiz gerektiğini biliyordu.

"Siyasi süreçle somut adımlar atılacak mı? Meşru yönetimle bunları görüşmemiz gerekiyordu ve görüştük. Ateşkes ilan edersin. Geçmişte de yaptık iyi niyetle yaparsın ama Moskova’ya gittik Hafter’in tavrı ortadaydı. Hafter’in göstermelik ateşkes çağrısın samimi bulmuyoruz. Libya ile başka ilişkilerimiz var. Deniz yetki alanları ile ilgili bir anlaşmamız oldu. Bu zenginlikleri birlikte nasıl yapabiliriz, bunları konuştuk. Ekonomik iş birliğimiz var. İstikrara kavuşturulan bölgelere firmalarımız döndürülebilir mi, ekonominin tüm boyutlarını görüştük. Tüm konuları 1 güne sığdırdık. Kapsamlı ve verimli görüşmeler gerçekleştirdik. 

"Doğu Akdeniz'de Türkiye'yi dışlama hamleleri vardı. Üçlü dörtlü toplantılar imzalanıyordu. Biz ne diyorduk? Türkiye'nin içinde olmadığı hiçbir formülün geçerliliği yoktur.  Bunu sondaj çalışmalarımızla ve Libya ile anlaşmamızla gösterdik. Bunu hem sahada hem masada gösterdik.

"Hafter'in artık meşruiyeti yok, masada olmaması lazım"

"UMH toplantılarda ateşkesin şartlarını söylediler. Geçmişte ateşkes çalışmaları oldu bunlar boşa çıktı, çünkü Hafter bunlara uymadı saldırganlığın arttırdı. Ateşkes sonrası somut adımlar nedir? Hafter’e nasıl güveneceksin? Gittik Moskova’ya akşama kadar anlattık, Serrac metne imzayı attı ama Ruslar akşama kadar Hafter'i ikna edemedi. Hafter'e nasıl güveneceksiniz? Sonuçlar belirlenmezse o ateşkes başarılı olmaz. Geçişte Hafter’den dolayı ateşkeste başarılı olamadık. Hafter’in bundan sonra muhatap alınmaması gerekiyor. Herkesin kabul ettiği bir metni Hafter kabul etmedi. Ateşkes ilan ettin, ondan sonra bunu kalıcı hale getirecek planlarınız yoksa o ateşkes kalıç olmaz hemen bozulur. Bizden kaynaklanan sebeplerle değil ama bir ateşkes konusunda başarısızlık oldu, Hafter’i destekleyenler yüzünden. Bu fırsatı Hafter kaçırdı doğrusu. 

"Artık Hafter'in hiçbir geçerliliği yok. Zaten meşruiyeti yoktu. Bundan sonra, Hafter gibi bir darbecinin, 'ateşkes yerine ülkeye, yönetime el koydum' diyen bir kişinin masada olmaması gerekir. Bundan sonra muhatap alınmaması gerekiyor.

"Biz gittiğimiz hiçbir yerde ayrımlara girmiyoruz. O ülkeyi bölelim sömürelim anlayışı sömürgecilerin anlayışıdır. Siyasi bütünlüğünü sağlamak için eşit bir şekilde paylaşılması gerekiyor. Ama ekonomik reformlarla ilgili tecrübe paylaşımın yapmaya başladık. O ülkede kabileler var aşiretler var, hepsinin farklı yapıları var. Tüm bunlarında desteği alınarak bir anlaşma sağlandı. Hafter'in artık meşruiyeti yok, masada olmaması lazım. 7 milyon nüfusun 5 milyondan fazlası UMH tarafında olsa bile niye kalan kardeşlerimiz dışlansın. Daha önce kontrol ettiği alanı üç katına çıkardı. Bu şehirlerde o insanların beklentileri var. Her şeyden önce temel ihtiyaçlar… Libya halkına verilecek hizmetler konusunda da UMH’ye biz destek veriyoruz.

"Biz sömürgeci değiliz"

"Bu savaş Trablus içinde sokak savaşına dönseydi büyük bir kaos olurdu ve bu savaş 10 yıl sürerdi.  Laf olsun diye bir ateşkes ilanı gerçekçi değil. Bizim iktidarımız döneminde Afrika açılımı başladı. Birçok yerde ofisimiz var. Kızılayımız AFAD’ımız aynı şekilde. Birçok şehirde hastanelerimiz var. BU süreçte Afrikalıların söylediği şey şu; Sömürgeci anlayışıyla gelmeyen tek ülke sizsiniz.

"Birçok ülke davet ediyor bizi. Libya’da da çok sayıda petrol kuyuları var. Anlaşmadan sonra orada da mutlaka zenginlikler vardır. Kazan kazan anlayışıyla, Libya halkının da yararına olacak şekilde, Avrupa şirketlerinin yerine bizim firmalarımız enerji konusunda iş birliği yapsa bu kötü bir şey mi? Libya'da bir havalimanı projesini bizim şirketlerimizin üstlenmesi kötü mü? Biz sömürgeci değiliz iş birliği yapmaya hazırız. Oradaki çıkarlarımız gözetmek başka türlü yorumlanmasın.

"Bazıları bölelim yönetelim anlayışında"

"Hafter gibi bir zihniyetin burada olması ancak fitne, kavga ve iç savaşı getirir. Bazıları bölelim yönetelim bazıları enerji kaynakları bölgesi bizim olsun kalanı bölelim anlayışında. Bu doğru değil.  Abu Dabi yönetiminin bunu yaptığını görüyoruz. Şimdi Yemen’i de bölmeye çalışıyor. Fitneyi tetikliyor. Bu düşüncede olan ülkeler var. Biz buna kesinlikle karşıyız. Bu bölgedeki kaosu daha da derinleştirir.

"Hatasından dönüp Libya’yı birleştirmek için meşru yönetimle hareket etmek isteyen ülkeler varsa , sonuçta atılan doğru adımlarla bizimle birlikte hareket etmek isteyen olursa biz bunlarla hareket  ederiz. Bu Libya içinde geçerli Doğu Akdeniz içinde. 

"Bundan sonraki süreçte UMH’nin yanında olacağımız ve her türlü desteği vereceğimiz vurguladık. Verdiğimiz destekler geçmişte de Libya ile askeri iş birliği anlaşmalarımız vardı onlardan bir tanesini güncelledik ve imzaladık. Önümüzdeki günlerde bu iş birliğinin kapsamı genişleyebilir. İhtiyaca göre bunlar değişebilir. Bunlar çok kolay. Statülerin hukuki olarak belirlenmesi gibi görüşmelerimiz var. Bunları bir çerçeveye oturturuz.  Bizim şu anda bir taraftan UMH’ye verdiğimiz destek diğer taraftan da kalıcı ateşkesin sağlanması için sarf ettiğimiz çabalar BM çatısı altında Libya’nın siyasi birliğinin tekrar sağlanması konusundaki çabalarına destektir.

"Libya’da da Rusya var, şirketiyle uçaklarıyla… Diğer taraftan Fransa’da burada var. Fransa’nın rolü son derece olumsuz. Son zamanlarda buraya ilgi gösteren ABD var. Trump’ta telefon görüşmesinde Libya görüşüldü.

"Ülkeyi seçime götürmek istiyorlar, bunun için de siyasi sürecin işleyebilmesi gerekiyor. Libya bölünürse bölgedeki tüm ülkeler etkilenir.

"Fransa, Barış Pınarı Harekâtı sonrası rotasını şaşırdı"

"İtalyan Bakan dün gelecekti ama Libya'ya gidince erteledik. Yarın beraber olacağız. Libya dosyasını konuşacağız. Libya’nın kuzeye gelince en çok İtalya ve Malta’yı etkiliyor. Fransa’nın olumsuz tutumunu da görüyoruz ama İtalya dengeli bir şekilde her tarafla görüşüyor. Libya’nın siyasi birliği konusunda bizden farklı düşünmüyor. Bir de ikili ilişkilerimizi canlandırmamız lazım. Herkesin ekonomisi koronavirüsten dolayı etkilendi.

"Önemli görevler yaptı. Ben öğrenciyken New York’ta başkonsolostu. Volkan Bozkır, oradaki daimi temsilcilerle neler yapacak, öncelikleri nedir? Gerek dünya gerek BM için bunları çok güzel bir şekilde anlattı ve herkesin takdirini kazandı. Bana göre gelmiş geçmiş en başarılı genel kurul başkanlığını olacak. Buralarda kazanmak zor, kazandıktan sonra intiba bırakmak çok daha önemli. Ermenistan ve Rum kesimi engellemeye çalıştı. 178 oy ile Volkan ağabey seçildi bu büyük bir başarı.

"(Fransa'nın taciz iddiası) Fransa Barış Pınarı Harekatı sonrası rotasını şaşırdı. Sen bir NATO müttefikine böyle davranırsan karşılığını alırsın. Gerekli tedbirler alınmıştır. Oraya en çok Fransa silah veriyor. Biz meşru bir yönetime destek veriyoruz. Fransa darbeci tarafa veriyor. NATO diyor ki; "Rusya Akdeniz’de yayıldı." Buna yol açan ülke Fransa. NATO’nun hilafına yapıyor.  Fransa’nın Nijer’de yapaya çalıştıkların görüyoruz. Şu anda birçok yerde kaos var. Bunun nedeni Fransa’dır. Biz Fransa gibi yıkıcı bir ülke değiliz. Fransa’nın yaptıkları endişe vericidir. Açıklamaları yersiz ve boştur.

Ege’de her kıtanın sahanlığı olabilir mi?

"Bize kırmızı bölgeyi bırakmaya çalışıyorlar. Bunun mümkün olmadığını biz söylerken Yunanistan bu hayal içerisindeydi. Bize 2 kilometre uzaklıkta Meis açık bir şekilde görülüyor. Bizim kıta sahanlığımızı söyleyeyim. Kırmızı ile net bir şekilde görülüyor bizim kıta sahanlığımız. Kırmızı bölge daha önceki kıta sahanlığımızın çizgisiydik. Sarı çizgilerde Rum tarafının kendine ilan ettiği kıta sahanlığı. Bizim kırmızı çizgimiz 7.8. parsellerde sondaj çalışmaları yaptık yapıyoruz. Yunan adalarına biz 6 millik kara suları verdik. Fazlası hukuka aykırı.

"Covid-19 sebebiyle S-400'ler ertelendi. Bitmiş bir anlaşma. Amerika'nın bu konuda bazı endişeleri olduğunu öğrendik. Bu konuda bazı olumsuz adımlar attılar."