Türkiye yüz ölçümünün yüzde 42’si birinci derece deprem bölgesinde. Başta İstanbul olmak üzere büyük kentlerin çoğu büyük deprem riski tehdidi altında. 1999 yılında yaşanan ve binlerce kişinin hayatını kaybettiği Gölcük depreminden sonra bazı tedbirler hayata geçirildi. Bunların başında da deprem toplanma bölgeleri geliyordu. Ancak o alanlar sessiz sedasız imara açıldı. AKUT verilerine göre, 17 Ağustos depreminden sonra belirlenen 480 acil toplanma alanının 270’i imara açıldı. Afet toplanma bölgesi olarak ayrılan arazilerde dev AVM ve kuleler yükseliyor.
Bugün gazetesinden Bilal Şahin’e değerlendirmelerde bulunan Arama Kurtarma Derneği (AKUT) Başkanı Ali Nasuh Mahruki acil durumlar için tüm toplumun faydalanması ve sağlıklı hareket edebilmesi için belirlenen toplanma noktalarının imara açıldığını belirtti. Mahruki şu bilgileri verdi:
“Depremden sonra 480 farklı nokta toplanma alanı ilan edildi. Bu alanların yarısından fazlasını imara açtılar, AVM, rezidans, bina diktiler. Birilerinin bunlardan dolayı yargı önüne çıkıp hesap vermesi gerekir. Bu kadar toplanma alanını siz hangi yetkiyle imara açtınız? Kamuya, millete, devlete ihanet edildi, ceplerini doldurdular.”
Deprem paraları
Acil toplanma alanlarından 270’inin üzerinde AVM, lüks site gibi yapıların inşa edildiği belirlendi. Mahruki deprem için toplanan paraların da amaç dışı kullanıldığını belirtti:
“99 depreminden sonra hükümet deprem vergisi diye bir şey ortaya atmıştı. Cep telefonlarımızdan özel deprem vergisi alınmaya başlamıştı. Bu kapsamda ne kadar vergi toplandı hiç bilmiyoruz. Hiç açıklanmadı. Bu paraların ne olduğu sorulunca Maliye bakanı bu paralarla yol yaptıklarını iddia etti. Bu paraların nasıl harcandığının hiçbir hesabı da tutulmadı. Depremden de rant devşirdiler.”
İstanbulluların yüzde 84’ü tehlikede
Olası bir afet ya da deprem durumunda İstanbul’da yaşayanların yüzde 84’ünün barınacak yerinin olmadığı ortaya çıktı.
CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran’ın soru önergesine verilen cevapta İstanbul’da 39 ilçede belirlenen 367 alana 230 bin 315 çadır kurulacağı ve buralarda sadece 1 milyon 151 bin 575 kişinin kalabileceği ortaya çıktı.
İstanbul’da depreme dayanaklı okul, spor tesisi ve sosyal tesis alanlarında toplam 1 milyon 75 bin 115 kişinin daha geçici olarak barınma olanağı bulunduğu bildirildi.
İstanbul’un 2014 yılı resmi nüfusu ise toplam 14 milyon 377 bin 18 kişi. Umut Oran’ın önergesi ve Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un buna verdiği yanıt büyük birdepremde İstanbullular’ın ancak yüzde 16.41’i için geçici barınma planlamasının yapıldığı anlamına geliyor.
CHP’li Umut Oran ilk olarak 18 Kasım 2014 tarihinde İstanbul’un deprem hazırlığını sorgulayan bir soru önergesi verdi. Önergeyi yanıtlayan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş sadece 76 adet alanda 122 bin 400 çadır kurulabilecek bölgenin belirlendiğini, bin 620 okul, 76 spor salonu ve 22 kamu misafirhanesinin kullanılacağını belirtmekle yetindi. Ancak bu ciddi konunun peşini bırakmayan Umut Oran, 21 Ocak 2015 tarihinde bu kez çok daha ayrıntılı bir biçimde yeni soruları Kurtulmuş’a yöneltti.
Numan Kurtulmuş, bu kez ayrıntılı olarak İstanbul’un deprem hazırlığının ipuçlarını açıkladı. İstanbul’da yaşayanların yüzde 85’e yakınının tehlikede olduğu ortaya çıkmış oldu.
İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Cemal Gökçe 1999 depreminden sonra belirlenen acil toplanma alanları sayısının 493 olduğunu belirtti. Gökçe, “Marmara Forum AVM, İstanbul Forum AVM, Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü’nün yeri, 46 dönümlük İETT arazisi, Kadıköy’de eski Otosan fabrikasının bulunduğu yer, bugün gökdelenlerin ve alışveriş merkezlerinin bulunduğu eski meteoroloji binasının olduğu alan toplanma alanı olarak belirlenmişti. Ama ne yazık buralar gibi mevcut yerler ranta kurban edildi” dedi.
Şişli, Bahçelievler, Zeytinburnu, Üsküdar, Tuzla, Maltepe, Esenler, Bağcılar, Bakırköy, Beşiktaş, Gaziosmanpaşa ilçelerindeki acil toplanma alanlarına 5 AVM, 5 rezidans ve 8 lüks site inşa edildi.
