Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 30 Eylül’de açıklanması beklenen demokrasi pakedinde devrim kanunları olarak bilinen düzenlemelerde ciddi değişiklikler öngörülüyor. En ciddi adımlardan birisi ise yasaklı harflere serbestliğin gelmesi.
Radikal’den Ömer Şahin’in haberine göre, Türkçe dışında kabul edildiği için 85 yıldır kullanımı yasak olan ‘q, x, w’ harflerinin paketle birlikte serbest olması bekleniyor. Ancak ‘q, x, w’nun şu aşamada alfabeye girmesi beklenmiyor.
Demokratikleşme paketi ile değiştirileceği söylenen ‘Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun’ 1928 yılından beri yürürlükte. Atatürk, Arap harflerinin yerine Latin harflerinden oluşan Türk alfabesinin kullanılmasını hedefleyen kanunu kısa sürede hayata geçirmişti. Kürtçede ise yaygın kullanılan bu üç harf, Türk alfabesi olarak kabul edilmediği için yıllardır yasaklı kapsamında. Resmi işlemlerde kullanılamıyor. Bu harfleri kullananlar, Türk Harf Kanunu’na muhalefet ettikleri gerekçesiyle Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 222’nci maddesinden yargılandı. Bu kanuna muhalefet edenler 2 ila 6 ay arasında hapis cezası alabiliyor. BDP ’li bazı belediye başkanları Kürtçe broşür, afiş, davetiye bastıkları ya da parklara verdikleri isimlerden dolayı çok sayıda davaya muhatap oldu.
2004’te isimlerde kullanılması yasaklandı
Yasaklı harf sorunu en fazla isimlerde yaşanıyor. Yargıtay, 2004 yılında verdiği bir kararla Hakkâri Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ‘q, x, w’ harflerlerini içeren Kürtçe isim konulamayacağı kararını onamıştı. İçişleri Bakanlığı da yayımladığı genelgeyle karara atıfta bulunarak, bu harflerden oluşan isimlerin nüfus cüzdanlarına yazılamayacağını vurguladı. Yasaklı harfler yüzünden çok sayıda vatandaşın mağduriyeti söz konusu. Örneğin; Musa Anter’in Batman ’da işçi olan oğlunun çocuğu içinde ‘w’ harfi olduğu için ‘Asiwa’ ismini alamamıştı. Aynı zamanda İsveç vatandaşı olan Dicle Anter’in kızı yasaklı harf nedeniyle ‘Asiwa’ adından dolayı Türk vatandaşlığına alınmayınca İsveç vatandaşlığına geçmişti.
1997 yılında istisna yaşandı
Yasak bugüne kadar bir kez delinebildi. Buran Çifti, 1996 yılında doğan kızına ‘Clara Xazal’ adını verdi. Malatya ’da nüfus memuru “Biri Alman, diğeri bilinmeyen dil” diyerek kayıt yapmadı. Kaymakamlık aracılığıyla İçişleri Bakanlığı’na başvuran Hasan Buran’a, “Almanca olan Clara adını verebilirsiniz ama Xazal olmaz” şeklinde cevap verildi. Hukuk mücadelesine giren Hasan Buran, Almancaya verilen ismin Kürtçe isme niye verilemediğini sordu. Sorusuna cevap alamayan Buran, konuyu yüksek yargıya taşıdı. İdare mahkemesi, “Kaymakamın isim kaydetme yetkisi yok” kararı verince ‘Clara Xazal’ ismi 1997 yılında nüfusa kaydedildi.
