HÜLYA KARABAĞLI
T24/ ANKARA
TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in 24 anayasa hukukçusuyla yaptığı toplantıda BDP ve tutuklu vekiller Meclis çağrısı yapıldı. Anayasa profesörü İbrahim Kabaoğlu, toplantıda BDP’nin ağırlıklı gündeme geldiğini söyledi ve “BDP çok gündeme geldi. BDP mutlaka Meclis’e gelmeli. BDP ve tutuklu vekillerin 1 Ekim’de Meclis’e gelmelerinin sağlanması yönünde temenni de bulunuldu” dedi.
Toplantıda, Kaboğlu ve bazı hukukçular TBMM'nin BDP ve tutuklu vekiller olmadan çalışmasının demokrasi açısından büyük eksiklik olacağına dikkat çekti. TBMM Başkanı Çiçek'in de teşvik edici çalışmalarda bulunması istendi.
Anayasa’nın değiştirilemez maddeleri
Anayasa'nın değiştirilemez ilk 3 maddesi ve yeni anayasanın TBMM'ye teklif olarak sunulup sunulamayacağı konusu akademisyenleri böldü. Bir grup akademisyen, yeni bir anayasa yapılacağını belirterek, "İlk 3 maddeye de dokunulabilir" dedi. “Mevcut anayasa ilk 3 maddeye dokunulmayı yasakladığı için yeni anayasa da olsa bu maddelere dokunulamaz” görüşleri öne sürüldü. Toplantıda bu konuda ortak görüş sağlanamadı.
Yeni anayasanın teklif olarak TBMM'ye sunulması konusunda ise bir grup akademisyen, "yeni anayasa değişikliklerinde olduğu gibi teklif halinde TBMM'ye sunulabilir" görüşünü dile getirdi. Diğer bir grup da mevcut Anayasa'nın, Anayasa değişikliklerini düzenleyen 175. maddesinin yeni Anayasa yapmak için kullanılabileceğini belirterek, söz konusu maddeye yeni anayasa yapımı konusunda parlamentoya yetki veren bir hükmün eklenmesi gerektiğini söyledi.
Tutanak metinleri siyasi partilere
Toplantıda, akademisyenlere 10'ar dakikalık süre verildi. Tartışma ve soru-cevap yapılmayan toplantıda, konuşmalar sesli ve yazılı olarak tutanak altına alındı. Çiçek, tutanak metinlerinin tüm siyasi partilere gönderilerek anayasa profesörlerinin görüşlerinin tüm partilere sunulacağını kaydetti.
Özel Anayasa Meclis’i
Akademisyenlerden bazıları, yeni anayasa için "Özel Anayasa Meclisi" oluşturulmasını isterken, bazıları da temsil yeteneği yüksek olan mevcut parlamentonun "kurucu meclis" gibi çalışmasını istedi.
İzmir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Merdan Hekimoğlu, yüzde 95.5 gibi yüksek bir temsil gücüne sahip olması nedeniyle mevcut parlamentonun, kurucu meclis gibi çalışarak yeni bir anayasa yapabileceği görüşünün ağırlık kazandığını söyledi.
1978 İspanya Anayasası ve 1924 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın olağan meclislerin kurucu meclis gibi çalışması sonucu yapıldığını belirten Hekimoğlu, 24. dönem parlamentosunun da yüksek temsil gücü sayesinde bu şekilde çalışabileceğini dile getirdi.
Uzlaşma komisyonu için yasa çıksın
Toplantıda bazı akademisyenler, TBMM'deki uzlaşma komisyonunun çalışma usullerine ilişkin yasal düzenleme yapılması gerektiğini savundu. Bazı akademisyenler ise Meclis’te temsil edilmeyen siyasi partiler, sivil toplum temsilcileri ve akademisyenlerin de komisyonda yer almasını önerirken, BDP’nin mutlaka bu sürece dahil edilmesi gerektiğini vurguladı. Akademisyenler "Aksi takdirde yapılacak anayasanın demokratik meşruiyeti zedelenir" dediler.
Yüzde 10 şikayeti
Kaboğlu başta olmak üzere birçok akademisyen yüzde 10 seçim barajının olduğu bir ortamda temsil gücünün yüksekliğinden bahsedilemeyeceğini belirtirken, nispi temsil sistemine göre yapılacak bir seçimle "Özel anayasa Meclisi" oluşturulmasını önerdi. Ergun Özbudun, Fazıl Hüsnü Erdem ve Serap Yazıcı'nın da aralarında bulunduğu bazı isimler ise ilk 3 maddenin değiştirilebileceği yönünde görüş belirttiler. Özbudun'un "yeni anayasa yapabilecek bir meclisin gelecek kuşakları eski anayasa hükümleri ile bağlamamalı" dediği bildirildi.
