Cumhuriyet gazetesi yazarı Çiğdem Toker, Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığının ilk ayında örtülü ödenekten 109,5 milyon lira harcandığını yazdı. Toker yazısında, “Muhasebat Genel Müdürlüğü sitesinde harcama rakamlarına, geçen eylül ayında bütçeden örtülü ödenek için Davutoğlu emrine, 109 milyon 498 milyon TL aktarılmış. Tutara baktığımızda, Erdoğan’dan sonra Davutoğlu’nun da örtülü ödeneği, son üç yıldaki artış trendiyle uyumlu kullandığı görülüyor: Bonkörce. Yeni Başbakan’ın tasarrufuyla birlikte, 2014 bütçesindeki dokuz aylık dönemi kavrayan ocak-eylül örtülü ödenek harcaması 847.5 milyon TL’ye ulaştı” dedi.
Çiğdem Toker’in Cumhuriyet’te “Davutoğlu da usta çıktı” başlığıyla (17 Ekim 2014) yazısı şöyle:
Davutoğlu da usta çıktı
Başbakan oldu, bir ayda örtülü ödenekten 109.5 milyon TL harcadı
Cumhurbaşkanlığı seçim dönemi olan temmuz-ağustosta, örtülü ödenek harcamasını on kat birden artıran Başbakanlık, eylülde yeni Başbakan Davutoğlu döneminde de 94 milyon liralık ortalamanın üstünde bir performans göstererek 109 milyon 500 bin lira kullandı.
Düzenli olarak izlediğimiz örtülü ödenek harcamalarında temmuz-ağustos aylarına ilişkin dikkat çekici bir gelişmeyi daha önce duyurmuştuk. Haziran 2014’te, 14 milyon TL olan örtülü ödenek harcaması, Cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasının yoğun olduğu temmuz-ağustos döneminde 10 kat birden artarak 141 ve 157 milyon lira olarak gerçekleşince, şu soruyu yönelttik:
Örtülü ödenekteki bu artış hangi milli menfaat için bu kadar arttı? Şüphesiz bu soruya yanıt gelmesi büyük bir sürpriz olurdu. Nitekim gelmedi. Yine de örtülü ödenek harcamalarının yasa gereği gizli olduğunu bilmek, Suriye iç savaşı patlayınca önce “muhaliflere”; son zamanlarda da IŞİD’e destek sağlandığı iddialarının ayyuka çıktığı bir dönemde bu konudaki kuşkuları ve soruları gündeme getirmeye engel değil... Ağustos 2014’ün, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, on bir buçuk yılın ardından, başbakan sıfatıyla “örtülü ödenek” harcaması yaptığı son ay olduğunun altını çizelim.
***
AKP’nin 26 Ağustos tarihli 1. Olağanüstü Genel Kurulu’nda, genel başkanlık ile başbakanlığın Ahmet Davutoğlu’na geçmesinin sonuçlarından biri de örtülü ödenek harcama yetkisinin el değiştirmesiydi. Maliye Bakanlığı’nca açıklanan eylül ayı bütçe gerçekleşme verileri, Davutoğlu’nun başbakan sıfatıyla yaptığı ilk örtülü ödenek harcamalarını ortaya çıkardı. (Örtülü ödenek sadece Başbakanlık’ta yok. Yasa gereği Dışişleri, Emniyet, MİT bütçelerine de konabiliyor.)
Muhasebat Genel Müdürlüğü sitesinde harcama rakamlarına, geçen eylül ayında bütçeden örtülü ödenek için Davutoğlu emrine, 109 milyon 498 milyon TL aktarılmış.
Tutara baktığımızda, Erdoğan’dan sonra Davutoğlu’nun da örtülü ödeneği, son üç yıldaki artış trendiyle uyumlu kullandığı görülüyor: Bonkörce. Yeni Başbakan’ın tasarrufuyla birlikte, 2014 bütçesindeki dokuz aylık dönemi kavrayan ocak-eylül örtülü ödenek harcaması 847.5 milyon TL’ye ulaştı:
Ocak: 108.7, Şubat: 28.9, Mart: 108.7, Nisan: 60.1, Mayıs: 118.4, Haziran: 14, Temmuz: 157.2, Ağustos: 141.8, Eylül: 109.5.
Köşk bütçesinde eylül artışı
Son bütçe rakamları, örtülü ödeneğin yanı sıra bir başka gelişmenin daha altını çiziyor. Eylül sonuçları nasıl ki Davutoğlu açısından örtülü ödenekten yapılan ilk harcamaları yansıtıyorsa, Erdoğan açısından Cumhurbaşkanlığı ödeneğinin kullanılması bakımından ilk aya karşılık geliyor.
Bu noktada, cumhurbaşkanlarına ayrılan ödeneğin, yıllar içinde oransal olarak artması başka; yıl içinde ödenek aşımıyla artmasının başka bir durum olduğunu önce not düşelim.
Sonra da cumhurbaşkanı için her yılın başında bütçeyle ayrılan toplam ödeneğin, yıl içinde aşılmadan kullanıldığını vurgulayalım. En azından Maliye verileri üzerinden Abdullah Gül dönemine baktığımızda, baştan ayrılan ve yılın 12 ayına eşit bölünmesiyle bulunan tutarların “gerçekleşme” bölümünde aşılmadığı çok rahat izlenebiliyor. Yılın başında ayrılan ödenek ne ise aralık sonundaki toplam ödenek eşit.
Gelgelelim, 2014 bütçesinde 480 milyon TL ayrılan ve her aya 40 milyon TL düşecek biçimde aktarılan Cumhurbaşkanı ödeneğinin seyri, Erdoğan Köşk’e çıktığında değişti. Eylül ayında Cumhurbaşkanlığı’na aktarılan ödenek diğer sekiz ayda olduğu gibi 40 değil, 45 milyon TL olarak gerçekleşmiş. Tabii yılın bitmesine daha üç ay olduğu için, eylülde yapılan 5 milyon TL’lik ödenek aşımının, yılın kalanında düşürülme olasılığı teorik olarak mümkün. Ancak, Orta Vadeli Program’da Cumhurbaşkanlığı için ayrılan ve tartışma yaratan ödenek artışına bakıldığında, Köşk bütçesindeki artışın 2015 değil, bu yılın eylülünden itibaren arttığını düşünmek daha gerçekçi görünüyor
