Sinovac aşısının uygulandığı Endonezya'da sağlık çalışanlarına üçüncü doz çağrısı

Endonezya'daki doktorlar ve hemşireler derneğine göre, ülkede bu yıl Şubat ve Haziran arasında Covid-19'a karşı iki doz aşı olmalarına rağmen en az 20 doktor ve 10 hemşire öldü.

Ülke, yeni varyantların neden olduğu vaka sayılarındaki artış sonucunda hastanelerdeki aşırı yoğunlukla mücadele ederken, uzmanlar şimdi sağlık çalışanlarına üçüncü doz Sinovac aşısı verilmesi çağrısında bulunuyorlar.

Başkent Cakarta'nın dışındaki bir aşı merkezinin kapısında yüzlerce kişilik bir kalabalık içeri girmeye çalışıyor. Bir güvenlik görevlisi, onlara içeride yer olmadığını, sabırlı olmaları gerektiğini söylüyor.

Endonezya'nın 250 milyonluk nüfusunun yüzde 8'inden azı aşılanmış durumda ve Delta gibi yeni varyantların vaka sayılarında artışa yol açması nedeniyle, insanlar bir an önce korunmak istiyor.

İçeride, yerel yetkili Arief Wismamsyah bir yanlış anlaşılma olduğunu, "İnsanların gelmeden önce kayıt olmaları gerektiğini" söylüyor.

Dışarıda, bir hoparlörden, güvenlik görevlileri insanlara eve gitmelerini söylüyor... ama kimse kıpırdamıyor.

'Etkisi yok'

Şu anda Endonezya'da her gün 20.000'den fazla yeni Covid vakası görülüyor, ancak uzmanlar Cakarta dışında testlerin yetersizliği nedeniyle sayının muhtemelen çok daha yüksek olduğunu söylüyor.

Fakat insanlar aşılansalar bile, Çin'de geliştirilen Sinovac'ın aşısının, ki bu şu an ülkede uygulanan tek aşı, onlara ne kadar koruma sağlayacağı konusunda endişeliler.

Endonezya'da Şubat ve Haziran ayları arasında Covid-19'dan ölen 949 sağlık çalışanı arasındaki 20 doktor ve 10 hemşire, Sinovac'ın geliştirdiği Coronovac aşısının her iki dozunu da almıştı.

Doktorlar isimlerini vererek konuşmak konusunda isteksizler ancak kendilerini çok savunmasız hissettiklerini söylüyorlar.

İsmini vermek istemeyen bir akciğer uzmanı, Sinovac aşısının iki dozunu da almış. Bir ay sonra, vücudunun hastalıkla savaşabilmesi için ihtiyaç duyduğu antikor seviyesini kontrol etmek için bir test yaptığını söylüyor.

BBC Endonezya'ya verdiği demeçte, "Hiçbir etkisi olmadı. Bu aşı vücudumda antikor oluşturmadı" dedi. "Bir ay sonra tekrar yaptım ve aynı sonuçları aldım."

Bazı meslektaşlarının daha iyi sonuçlar aldığını kaydediyor, ancak onun için Sinovac aşısının neredeyse hiç bir etkisi olmamış.

Sinovac, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından acil kullanım için onaylı.

Örgüt aşının, aşılananların hastalık belirtisi göstermelerini yüzde 51 oranında önlediğini açıklamıştı. WHO, inceledikleri nüfusun yüzde 100'ünde aşının hastalığın ağır geçmesini ve hastaneye yatışları önlediğini de kaydetmişti.

Üretici firma Sinovac Biotech, aşının iki dozunun virüse karşı koruma sağlamak için yeterli olduğunda ısrarcı. Firma, üçüncü bir enjeksiyonun etkinliği konusunda klinik denemeler yürüttüğünü ve erken sonuçların cesaret verici olduğunu iddia ediyor.

Sinovac'ın CEO'su Yin Weidong yakın zamanda Çin'in devlet yayın organı CCTV'ye verdiği demeçte, "İki aşıyı tamamladıktan sonra, vücudumuz zaten bir bağışıklık hafızası üretmiş oluyor. Üçüncü aşıya ne zaman ihtiyaç duyulacağına gelince, lütfen araştırmacılara bunu incelemek için daha fazla zaman verin" dedi.

Yin, Sinovac aşısı ile çift aşılanan gönüllülere üç ve altı ay sonra üçüncü kez aşı yapıldığında, vücutlarındaki antikor oluşumunun bir haftada on kat, 15 günde yirmi kat artabileceğini söyledi.

Endonezya Tabipler Birliği'nin risk azaltma ekibi, genel olarak WHO ve Endonezya makamları tarafından onaylanan herhangi bir aşının Covid-19'u şiddetli geçirme riskini azaltmaya yardımcı olduğuna inandıklarını açıkladı.

Fakat şimdi sağlık çalışanlarına fazladan bir doz aşı yapılıp yapılmaması gerektiği tartışılıyor.

Üçüncü doz tartışması

Avustralya'daki Griffith Üniversitesi'nden epidemiyolog Dr. Dicky Budiman, bu öneriyi destekleyenler arasında:

"Yeni varyantlar tarafından yönlendirilen bir dalgayla karşı karşıya olduğumuz bu dönemde, takviye aşı olmaları çok acil. Sinovac aşısının etkinliğini artırmak ve Delta gibi varyantlar karşısında antikorları artırmak için bu gerekli" dedi.

Endonezya Üniversitesi'nden epidemiyolog Dr. Tri Yunis Miko, aşının etkinliğinin zamanla zayıfladığını söylüyor ve sağlık çalışanlarına aşılarının Ocak ayında verilmesinden bu yana altı ay geçtiğini hatırlatıyor.

Ancak Airlangga Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Dr. Windhu Purnomo, üçüncü dozu aynı aşıdan olmanın bir faydası olup olmayacağı konusunda şüpheli:

"Tüm aşılarını olmalarına rağmen ölen bir dizi sağlık çalışanı gördük. Bu olmamalıydı" diyor. "Sinovac aşısı insanları yeni varyantlara karşı korumuyorsa, o zaman üçüncü dozu vermek hiçbir işe yaramaz."

Endonezya hükümetinin aşılama programının sözcüsü Dr. Siti Nadi Tarmizi, daha fazla bilgi edinmeyi beklediklerini söyledi:

"Üçüncü doz aşı ile ilgili olarak herhangi bir bilimsel yayın ya da WHO'dan bir öneri gelmedi. Dolayısıyla beklememiz gerekiyor.

"İki dozdan sonra Sinovac aşısının etkinliğini inceleyen bir klinik araştırmanın üçüncü aşamasında olan kendi araştırma ekibimiz var. Bu, etkinliğini artırmak için üçüncü bir enjeksiyon yapmamız gerekip gerekmediği konusunda bize girdi sağlayacak."

'Covid felaketinin kıyısında'

Endonezya, şimdiye kadar yaklaşık 2,1 milyon pozitif vaka ve 57.000 ölümle, Güney Doğu Asya'da Covid salgınını en kötü geçiren ülke oldu.

Geçen ay Endonezya Kızıl Haçı, hastanelerinin dolduğu ve oksijen desteğinin kritik derecede yetersiz olduğu ülkenin durumunu, "Covid-19 felaketinin eşiğinde sallanma" şeklinde nitelendirdi.

Ülke şimdiye kadarki en şiddetli dalgasını yaşarken çocuk ölümleri hızla artıyor. Covid bulaşan çocukların sayısı Mayıs ayından bu yana neredeyse üç katına çıktı.

Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, geçtiğimiz günlerde hükümetin aşıyı 12 yaş ve üstü çocuklara vereceğini duyurdu.

Java adasının yanı sıra Bali'de de vaka sayısını yarıya indirmeyi amaçlayan iki haftalık bir sokağa çıkma kısıtlaması ilan edildi.

Endonezya'da aşıların çoğu yakın müttefiki Çin tarafından sağlandı.

Gerçek şu ki, hükümetin şu anda Sinovac'ı kullanmaya devam etmekten başka çok az seçeceği var.