Döviz kuru düştü, ancak Tarım Kredi Kooperatifi gübre fiyatlarında indirim yapmadı. Özel sektör indirim kararı aldı, ancak bu da çiftçiye yeterli gelmedi. ANKA Haber Ajansı’na konuşan çiftçi Mehmet Kani, "Milleti, halkı ben doyuruyorum, ben. Dövizdeki düşüş yüzde 45’i buldu. Mazotta düşüş yok. Gübrede çok küçük bir düşüş. Bir kilo patatesimize gübre atamadık biz" dedi. Sivaslı çiftçi Başer Yıldırım ise "Sayın Bakan'ım çiftçilere dediniz ki, ‘Gübre fiyatlarına aldırış etmeyin.’ Aldırış etmeyelim de ne yapalım? Ekim yapamadık. Yaptıysak da gübresiz ektik" tepkisini gösterdi.
Geçen yıl önce tonu 2,850 TL olan ÜRE gübresi, 20 Aralık’ta 17 bin TL’ye çıkarak zam rekoru kırmıştı. ÜRE gübresinin tonu bugün itibariyle 13 bin TL’ye düştü. Bir yıl önce tonu 2,200 TL olan DAP gübresi 20 Aralık tarihinde 16 bin 500 TL’ye çıkarak rekoru görürken bugün itibariyle 12 bin TL’ye düştü. 20+20 taban gübresi ise 10 binden 8 bin TL’ye indi.
Tarım Kredi Kooperatifi’nin hissedarı Gübretaş’ın tarafından yapılan açıklamada Gübretaş’ın döviz kurları düşmeden önce piyasaya diğer firmalardan çok uygun fiyata gübre verildiği ima edilirken, döviz kurlarının düşmesiyle birlikte firmaların yaptıkları indirimlerle Gübretaş’ın fiyatlarına yaklaşıldığının iddia etti.
Diğer özel gübre şirketleri de gübrede indirim yaptıklarına dair açıklamalar yaptı. Ancak; DAP, ÜRE ve CAN gübresinin tonu bir yıl önce 2 bin lirayı geçmezken, gübredeki düşüşler 1 yıl önceki fiyata göre kıyaslandığında yine de çiftçinin alım gücünün çok üstünde.
Dolardaki düşüşün mazot gibi girdi maliyetlerine yansımadığını, yansısa da alamadıklarını aktaran çiftçiler ANKA Haber Ajansı’na şunları söyledi:
"Devletin gübre konusunda çözüm bulması lazım"
Edirneli çiftçi Murat Aladağ: “Şu an da gübre belirsizliği hala devam etmektedir. Dolar 18 liraları bulduğunda gübre fabrikaları gübre bayilerine 13-14 liralardan gübre verdiler. Şu an da bu bayiler nasıl olsun ki çiftçiye ucuz gübre versin. Devletin gübre konusunda çözüm bulması lazım. Önümüzdeki süreçte tanzim açmaya ürün bile bulamayacaklar. İnsanların karınları ne dolarla ne euroyla doyar. İnsanların karınları çiftçinin ürettikleriyle doyar. Hükümetin politikasızlığından dolayı çiftçi halkın efendisiydi, çiftçi halkın kölesi oldu.”
"Biz ekim yapamadık, yaptıysak da gübresiz ektik, bu gidişle baharda da ekemeyeceğiz"
Sivas Suşehirli çiftçi Başer Yıldırım: “Dolar kurunun inmesiyle gözlerimizi girdi maliyetlerine çevirdik. Çiftçilere dediniz ki, ‘Gübre fiyatlarına aldırış etmeyin.’ Aldırış etmeyelim de ne yapalım. Tabi ki aldırış edeceğiz. Biz ekim yapamadık. Yaptıysak da gübresiz ektik. Bu gidişle baharda da ekemeyeceğiz. Köye dönüş projeleri oluşturuyorsunuz. Bu şekilde mi genç çiftçiler gelip çiftçilik yapacak. Geçen yıl 170 olan ÜRE gübre bugün 800 TL.”
"Döviz düştü, maalesef mazot düşmedi"
İzmir Kirazlı çiftçi Mehmet Kani: “Döviz düştü. Dolar düştü euro düştü. Maalesef mazot düşmedi. Traktörlerle bebek sahiline bebek sahiline gidiyoruz. Deniz orta yerinde parti yapanlara mazot ÖTV’siz. Çiftçi 12 lira mazotla üretsin. Döviz düşsün. Dolar düştü, mazot düşmedi. Çiftçinin kullandığı mazotun neresi özel tüketim. Milleti, halkı ben doyuruyorum ben. Benim gibi çiftçiler doyuruyor. Dövizdeki düşüş yüzde 45’i buldu. Mazotta düşüş yok. Gübrede çok küçük bir düşüş. Bir kilo patatesimize gübre atamadık biz. Arpamıza, mısırımıza atamadık. Dolar artınca anında mazota zam. Tüpe zam. Una zam. Dolar düştü. Hani düşüş nerede? Naylonun kilosu 90 lira olmuş Sayın Pakdemirli.”
Suiçmez: Aslında gübrede bir yükseliş söz konusu
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise 2020 yılında 1800 TL olan ÜRE fiyatının. Kasım ayında 17 bin liraya çıktığını, "Son günlerde yapılan nispi azalışlar ülkemizde gübrenin gübre kullanma ya da daha az kullanma sorununu çözmeye yeterli değildir. Dövizin 7 bin 500’den 18 binlere çıktığı. Doların 18 binlerden 11 bin 500’lere düştüğü bu günlerde aslında 7,500’den 11 bin 500’lerin üzerine bir yükseliş söz konusu" dedi.
Suiçmez, gübre konusunda; kamu denetimlerin yetersiz olduğunu, üretim döneminde çiftçinin kışlık ekim yaparken, taban gübresi atamadığını söyledi. Başkan Suiçmez, “Gelen küçücük indirimlerin ÖTV farkıyla üreticiye yansıtılmaması da gerek mazotta, gerekse gübrede, çiftçimizin girdi maliyetlerinin yüksekliğini sorunun devam etmesi. Önümüzdeki aylarda da ekmekte de sütte de diğer meyve sebze dahil daha yüksek fiyatlarla alacağız" diye konuştu.
