Çift dil eğitiminde uzman görüşü

T24 - Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dilbilimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. İclal Ergenç: Tüm müfredatın Kürtçe yapılması olmaz. Ulusal dil ortak dildir. Ortak dil resmi, hukuk kurumlarında, pek çok yerde kullanılan bir dildir. Türkçe’nin yanı sıra anadil eğitimi verilebilir. Bir dili öğretmek ayrı bir şey. Anadille de eğitim verilecekse bunun apayrı bir eğitimini almış kişiler vermeli. Enstitüler kurulup bu eğitimler verilmeli.  


İstanbul Kürt Enstitüsü Başkanı ve dilbilimci Sami Tan: Anadilde eğitimin nasıl yapılacağı, işin teknik boyutu. Bunun için önce yasal zemini hazırlamak gerekiyor. Başta Anayasa değişmeli. Olması gereken çift dili eğitim. Çift dilli model birinci dili Türkçe’den farklı olanların, hem kendi dilinde hem resmi dilde okur yazar olmasını hedefleyen sistem. Bu sistem kişinin birinci diliyle başlar sonra ikinci dil devreye girer. Eğitimin anadilde olmasını kastediyorum. Dersler Kürtçe görülecek. Çocuk yaşta tüm kavramlar ana dilinde alınır. Çocuğun dünyayı tanıması anadili üzerinden olmalı. Bunun üzerinden ikinci dile geçilebilir. Bizde çocuk her iki dili de öğrenemiyor. Üniversiteler, akademik alan Kürtçe’ye kapalı olduğu için deneyimden yoksun. İsveç deneyimi önemli. 20 yıla yakındır anadil dersleri, tek bir ders olarak. Coğrafyadan matematiğe kadar mataryaller bile oluşturmuşlar. O derste genel şeyler işleniyor.   

Eğitim Sen Genel Sekreteri Mehmet Bozgeyik: Evrensel hukuk kurallarına göre diğer ülkelerde iki dilli uygulamalar var. Anadilde eğitimle ilgili hazırladığımız raporda çift dilli eğitim modeli üzerinde duruyoruz. Okullarda resmi dil Türkçe olacak, ayrıca kendi anadilleriyle ilgili eğitim yapma olanağı da olacak. Matematiği, fiziği, kendi anadilinde yapacak. Bunları seçmeli olarak da sunabilirler. Üniversitelerin de Kürtçe bölümleri açması gerekiyor ki öğretmen yetiştirsinler.