CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Temmuz ve Ekim ayları arasında gerçekleşen insan hakkı ihlallerini derlediği raporunu açıkladı. Raporda, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasına özel bir bölüm ayrıldı.
“15 Temmuz’dan beri 15 şüpheli ölüm”
Raporda, 15 Temmuz gecesi yaşananlar, ardından Olağanüstü Hal (OHAL) ilanı ve Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile Türkiye’de siyasetin ve demokrasinin gidişatının belirlendiği ileri sürüldü.
Darbe girişimi ve sonrasında yaşandığı iddia edilen hak ihlalleri şöyle sıralandı:
* Darbe girişimi ile doğrudan ve dolaylı biçimde bağlantılı olarak yaşamını kaybettiği tespit edilebilen toplam kişi sayısı en az 274.
* 15 Temmuz gecesi yaşanan olaylarda 179 sivil, 62 polis, 29 asker olmak üzere 270 kişi yaşamını kaybetti, 2 bin 195 kişi yaralandı.
* Tutukluluk ve gözaltı sırasında yaşamını kaybeden kişi sayısı dört. FETÖ/PDY soruşturması kapsamında tutuklu bulunan üç kişi (Temmuz ayında) yaşanan olaylar ve cezaevi yönetiminin ihmalleri sonucu; bir kişi ise (Ağustos ayında) gözaltı sırasında yaşamını kaybetti.
* Eylül ayı da dahil edildiğinde, “FETÖ/PDY soruşturması” ile bağlantılı olarak 15 kişinin intihar ederek yaşamına son verdiği iddia edildi.
"Gözaltı merkezlerinde işkence ve kötü muamele"
Raporda, işkence ve kötü muamelenin yaygın ve sistematik biçimde yaşandığı öne sürüldü. Raporda yer alan ifadeler şöyle:
* Kişilerin gözaltına alınması sırasında, ardından emniyete ait veya emniyet teşkilatının kullanımında olan yerlerde tutulurken, insan onuruna yakışmayacak biçimde muamele gördüğünün görüntüleri basın organları tarafından servis edildi.
* Dövülerek, tartaklanarak, gözaltına alınan, bu şekilde gözaltına tutulan insanların bu bakımdan mağdur olduklarını ifade edebilecekleri, idari ve hukuki bir düzenin olmaması da ayrı bir endişe sebebi.
* Gözaltında tutulma şartlarını gösteren fotoğraflar, durumun gayrı insaniliğini gözler önüne serdi.
* 19 Ağustos’ta tutuklanan Özgür Gündem gazetesinin Yayın Danışma Kurulu üyesi ve yazarlarından Aslı Erdoğan, kendisine 24 saat boyunca su verilmediğini ifade etti.
* Özgür Gündem Genel Yayın Yönetmeni Zana Kaya ve gazetenin Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın da gözaltında ve tutuklu bulunduğu koşullarda tecrit ve kötü muameleye maruz kaldıkları basına yansıdı.
* “Darbe girişimine katılma/destekleme” gibi gerekçelerle, Fetullah Gülen ile ilgisi olamayacak sosyalist/muhaliflerin de aralarında bulunduğu çoğu gazeteci 74 kişi gözaltına alındı. Aralarında sanatçı Atilla Taş ve akademisyen Mehmet Altan’ın da bulunduğu 47 kişi tutuklandı.
* Gözaltına alınan kişi sayısı toplamda 50 bin, tutuklananların sayısı 25 bini buldu.
"Bilim emekçilerine yönelik baskılar"
Eğitim ve bilim emekçilerine yönelik baskılar, OHAL ve KHK’larla birlikte kitlesel hak ihlali ve hukuksuz uygulamalara dönüştüğü ifade edildi. Raporda yer alan ifadeler şöyle:
“4 bin 225 akademisyen görevden uzaklaştırıldı.
“Barış için Akademisyenler Bildirisi’ne imza atan 44 kişi de dahil 2 bin 341 akademisyen görevden ihraç edildi.
“Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında istihdam edilen 15 bine yakın araştırma görevlisi, güvencesiz çalışmanın cisimleştiği, akademisyenlerin iş güvencesini rektörlerin keyfiyetine terk eden 50/d statüsüne geçirildi.
“Dokuz bini aşkını Eğitim-Sen üyesi olmak üzere 11 binden fazla öğretmen açığa alındı."
