HÜLYA KARABAĞLI/ Ankara
CHP İstanbul Milletvekili Ali Özgündüz, Türkiye Süryanilerin sorunları için Meclis araştırması istedi. Türkiye’de 10 bini aşkın Süryani vatandaşı olduğuna dikkat çeken Özgündüz, 1980’li yıllarda güvenlik ve ekonomik temelli göç eden Süryanilerin geri döndüklerine dikkat çekti.
Özgündüz, “ Renkler solmasın, kültürler kaybolmasın” sloganıyla sorunlarını anlatmaya çalıştıklarını vurguladı. TBMM Başkanlığı’na verilen Meclis araştırması önergesi şöyle:
Süryanilerin tarihinin 5 bin yıl öncesine dayandığı bilinmektedir. Süryanilerin kökeni ve nerden geldiklerine dair bilinen üç farklı görüş vardır. Bu görüşlerden birisi, Süryanilerin Aramilerden geldiğini savunan tezdir. Bu tezin dayanağı Süryanilerin Aramca konuştuğu ve bundan dolayı da kökeninin Aramiler olduğunu iddia etmektedir.
Süryaniler Asurluların torunları
Süryanilerin kökenine dair ikinci görüş ise Süryanilerin Asurlulardan geldiğini savunan tezdir. Bu görüşe göre Süryaniler, eski Mezopotamya'da imparatorluklar kurmuş olan Asurluların torunlarıdır. Bu iki görüşün eksiklikleri, Süryanilerin kökenini tüm eski Mezopotamya halklarına dayandığını belirten yeni bir görüş ortaya çıkarmıştır. Aslında bu farklı görüşlerin önemi, getirdikleri tarihsel açıklamalardan ziyade, bu görüş sahiplerinin Süryaniler için düşledikleri farklı toplumsal modellere sahip olmasındadır.
Günümüzde dünyada 10 milyonu aşkın Süryani bulunduğu söylenmektedir. Ülkemizde de ise 10 bini aşkın Süryani yaşamaktadır. Bunlardan çoğu İstanbul’da ikamet etmektedir. Süryaniler İstanbul dışında başlıca Mardin, Mersin, Diyarbakır, Adıyaman, Elazığ, Ankara, İzmir, Malatya, Şanlıurfa, Gaziantep, Antakya, Antalya ve Adana’da yaşamaktadır. Süryanilerin İstanbul ile buluşması yüzyıllar öncesine dayanmaktadır.
Gidenlerin yüzde 90’ı döndü
80’li yıllarda bölgede yaşanan güvenlik ve ekonomik temelli sorunlar nedeniyle Süryanilerden Avrupa’ya önemli göçler olmuştur. O dönem göçen Süryani aile sayısı yaklaşık 3 bindir. Geçtiğimiz yıllarda bu ailelerden yaklaşık 90’ı geri dönüş yapmıştır. Dönenler, yurtlarına döndüğü için mutlu olduğunu belirtmektedir. Geri dönüş için başta altyapı olmak üzere çeşitli sorunlar bulunduğundan, geri kalan ailelerin dönüp dönmeyeceği konusu henüz belli değildir.
Ülkemizde yaşayan Süryanilerin çok çeşitli sorunları bulunmaktadır. Bu sorunların neler olduğunun ve çözüm yollarının tespiti amacıyla çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bunların yeterli düzeyde olmadığı bilinmektedir. Bahsi geçen sorunların çözülmesi amacıyla da daha geniş kapsamlı ve sistemli çalışmalara ihtiyaç olduğu açıktır.
Binlerce yıldır Anadolu’da birlikte yaşadığımız Süryaniler, bu toprakların kültürünün oluşmasında güzel bir yere sahiptir. Her şeyden daha çok birlikteliğe, bir arada yaşamaya ve kardeşliğe ihtiyacımız olan bugünlerde, Süryanilerin sorunlarının çözümü için çalışmak ayrıca anlamlıdır.
