TBMM İçişleri Alt Komisyonu, kamuoyunda "iç güvenlik paketi" olarak bilinen 43 maddelik “Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”nın görüşmelerine başladı. Tasarı, 19 kanunda değişiklik öngörüyor. İçişleri Komisyonu’nun CHP’li Üyesi İstanbul Milletvekili Celal Dinçer, “Tasarı, İçişleri Bakanlığı’nın, valilerin ve kaymakamların ‘padişah’ yetkisiyle donatarak hukukun da üstüne çıkaran paket” dedi.
Celal Dinçer, “Gösterilerde yüzün kısmen ya da tamamen kapatılmasına ve gösterilerde tek tip kıyafet giyilmesi de yeniden suç olarak kabul edilip, ceza artırım nedeni sayılacak. Yakasına Berkin Elvan kokartı ya da resmi takanlar bile terör örgütü üyesi sayılabilecek. Protesto için siyah kurdela takmak suç sayılıyor” diye konuştu.
CHP’li Dinçer’in tasarıyla, hayatımızın her karesini etkileyecek düzenlemelerle ilgili verdiği bilgiler şöyle:
Polis, hakim-savcı kararı olmadan, kolluk amirinin (Emniyet müdürü veya karakol amirinin) sözlü veya yazılı ı talimatıyla 24 saat herkesi yolda durdurup, üstünü, eşyalarının otomobilini en ince ayrıntısına kadar arayabilecek. Kolluk amiri, bu arama kararının 24 saat içinde hakimin onayına sunacak.
Polis amirlerinin talimatıyla istediği şüpheliyi gözaltına alabilecek. Gözaltı bireysel suçlarda 48, toplu suçlarda 4 günü kadar uzatılabilecek.
Ayrıca CMK’da ‘makul şüphe’ halinde gözaltı yapılacak suçlar arasında ilk kez bu paket ile “ toplumsal olaylar sırasında işlenen cebir ve şiddet içeren suçlar” ile Valiliğin koyduğu “sokağa çıkma yasağını “ ihlal suçları da eklendi
Hükümeti rahatsız eden her
toplu düşünce ve eylem
CMK’da yapılan diğer bir değişiklikle protesto eylemleri tutuklanma nedeni haline getiriliyor.
CMK’da mevcut tutuklama verilecek haller arasına Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 33. Maddesinde sayılan suçlar ile 3713 sayılı TMK’da suç sayılan suçlar dahil ediliyor. Böylelikle, hükümeti rahatsız eden bir toplu düşünce açıklaması, yürüyüş katılımcıların tutuklanmasıyla sonuçlanabilecek. Bu düzenlenmenin muhalif eylem yapan binlerce kişinin yargılamasının tutuklu yapılabileceği anlamına geldiği ifade ediliyor.
Tasarı 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nda yaptığı değişiklikle gösteri, yürüyüş ve protesto hakkını kullanmayı neredeyse imkansız hale getiriyor.
‘Keyfi dinlemeler’
Tasarı, polisin hakim kararı olmadan dinleme yetkisini 24 saatten 48 saate çıkarıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü ve İstihbarat dairesinin dinleme talepleri için de ‘özel hakim’ görevlendirilmesini düzenliyor. Buna göre, Türkiye’nin her yerinde Emniyetten gelecek dinleme taleplerini üç kişilik mahkeme değil, ‘Ankara7da seçilmiş tek bir ağır ceza mahkemesi üyesi’ karara bağlayacak.
Jandarmaya da aynı yetki
Jandarma da istediği kişileri dinleyip iletişimini kaydedebilecek ve bu dinlemeyi mahkemeye 48 saat sonra bildirmesi yeterli olacak.
Berkin Elvan kokartı ve resmi
takanlar terör örgütü üyesi
Gösterilerde yüzün kısmen ya da tamamen kapatılmasına ve gösterilerde tek tip kıyafet giyilmesi de yeniden suç olarak kabul edilip, ceza artırım nedeni sayılacak. Yakasına Berkin Elvan kokartı ya da resmi takanlar bile terör örgütü üyesi sayılabilecek. Protesto için siyah kurdela takmak suç sayılıyor. Suç aleti olarak kabul edilecek. Afiş, pankart, döviz, resim, levha, araç ve gereçler taşıyarak veya bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazları yayınlayarak toplantılara katılanlara 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Sokaktaki eylem ve protestolara
katılımın da cezası katlanıyor
Sokaktaki eylemlere ve protestolara katılmanın cezaları da katlanıyor. Paket yasalaşırsa, artık toplantı ve gösteri yürüyüşlerine; havai fişek, Molotof ve benzeri el yapımı olanlar dahil patlayıcı maddelerin yanı sıra lastik çubuklar, demir bilye ve sapan gibi maddeler taşıyarak veya kimliklerini gizlemek amacıyla tamamen ya da kısmen bez vesaire unsurlarla örterek katılanlara 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu suçu işleyenlerin cebir ve şiddete başvurmaları ya da bu maddeleri bulundurmaları veya kullanmaları halinde ise verilecek cezanın alt sınırı 4 yıldan az olmayacak.
Valilere padişah yetkisi
Paketle, il idaresi kanunu değiştiriliyor. Vali ve kaymakamlara süper yetkiler veriliyor. Buna göre artık vali, kentteki polis ve jandarmaya her türlü operasyon emri verebilecek. Sokağa çıkma yasağı emri verebilecek. Birden çok ili kapsayan durumlarda İçişleri Bakanı yetkili oluyor.
Sokağa çıkma başta olmak üzere vali ve kaymakamların OHAL dönemini aratan bu yasaklarına uymayanlara da 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Bu yetkinin Anayasa’nın 120. Maddesine aykırılığı var. Anayasaya göre, bu konularda Bakanlar Kurulu’nu yetkili kılıyor.
Bonzaiye ağır ceza
Düzenleme ile sentetik uyuşturucu maddelerinden Bonzai eroin ve esrar ile eşitleniyor ve bu maddenin satışı-ticaretine verilen cezalar ile suçların okullara yakın yerlerde işlenmesi halinde verilen cezalar artırılıyor.
Polis koleji kapatılıyor. Akademi dahil polis yetiştiren tüm kurumlardaki kadroların tasfiye edileceği öne sürülüyor.
General rütbesinde olmayan daire başkanları ile il ve ilçe jandarma komutanlarının atanmaları, yer değiştirmeleri ve geçici görevlendirmeleri düzenlemeyle İçişleri Bakanlığı’nca yapılacak.
