CHP İstanbul Milletvekili, KİT Komisyonu üyesi Ali Gökçek, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (ÇAYKUR) her yıl giderek artan finansman giderine ve kurumun bu nedenle uğradığı zarara dikkat çekti. Kurumun 2022 yılında 1 milyar TL’lik faaliyet geliri elde etmesine karşın yıl sonu net karının ancak 60 milyon TL’ye ulaşabildiğini belirten Gökçek, “Kurum bütçesinden bir yılda 844 milyon TL sadece finansman gideri için harcanmış. Sayıştay’ın da yıllardır uyarmasına karşın, kurum ‘borçlanma sarmalı’ndan kurtulamıyor” dedi.
ÇAYKUR’un 2022 yılı hesaplarını inceleyen Sayıştay, geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da kurumun içine girdiği borçlanma sarmalına dikkat çekti. Sayıştay raporunu gündeme getiren CHP İstanbul Milletvekili, KİT Komisyonu üyesi Ali Gökçek, “Geçtiğimiz yıl kurumun 100 birim anapara ve faiz borcu ödemesi için 106 birim borçlandığı belirtilmiş ve borçlanma sarmalına dikkat çekilmişti. Ancak, kurumun bu uyarıları dikkate almadığını ve aynı anlayışla devam ettiğini görüyoruz” dedi.
Finansman gideri 844 milyon TL’ye ulaştı
Gökçek’in verdiği bilgiye göre Çaykur, 2022 yılında teklif toplama suretiyle farklı bankalardan 16 milyar 828 milyon 922 bin TL ticari banka kredisi kullandı ve 17 milyar 229 milyon 22 bin TL kredi ana para geri ödemesi yaptı. Çaykur’un 2022 dönem sonu itibariyle çeşitli bankalara 4 milyar 851 milyon 500 bin TL kredi borcu bulunurken, ticari bankalardan kullanılan kredilerinden dolayı tahakkuk eden finansman gideri tutarı ise 844 milyon 545 bin 524 TL’ye ulaştı.
“2022 yılında en yüksek seviyeye geldi”
Kurumun kredi kullanımının yıllar itibariyle arttığına dikkat çeken Gökçek, bu kullanımın 2022 yılı itibariyle en yüksek seviyele ulaştığını da vurguladı. Gökçek, şunları söyledi: “2022 yılında kurumun, işletme faaliyeti karının önceki yıla göre yüzde 467 oranında artmasına ve önceki yıl ile bu yıl sermaye artışından gelen ödenmemiş sermayenin 2 milyar 230 milyon 587 bin TL’lik kısmı tutarında sermaye ödemesi yapılmasına rağmen, yıl içi kredi kullanım miktarı önceki yıla göre neredeyse aynı kalmış. Ertesi yıla devreden kredi bakiyesi ise 4 milyar 841 milyon 500 bin TL’ye ulaşmış.
“Kamu kaynaklarını savurganca harcamayın”
Fakat bu tutar 2018 yılında 2 milyar TL civarındaydı. Çaykur, bu anlayışla yönetilmeye devam edilirse kredi kullanımı ve bu kullanımdan dolayı oluşan finansman gideri katlanarak artacaktır. Sayıştay da ‘Borçlanma sarmalının kırılabilmesi için işletme faaliyeti karının artırılmasına ve kredi kullanma ihtiyacının azaltılmasına yönelik tedbirlerin alınması ve bu suretle daha az kredi kullanılması gerekmektedir’ şeklinde kuruma gerekli uyarıları yapmıştı. Çaykur yönetimini bir kez daha kamu kaynaklarınının savurganca harcanmaması konusunda uyarıyoruz.”
