Son yıllara en çok damgasını vuran gelişmelerden biri olan Bitcoin ve kripto paralar hakkında merak edilenleri anlatan Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi İsmail Hakkı Polat, "Piyasadaki coinlerin yüzde 90’ı yok olacak" dedi.
Bitcoin'in düşüş nedeni, kripto paralar için yasal düzenlemeler yapılıp yapılmayacağı ve kripto paraların geleceği hakkında merak edilenleri, Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi İsmail Hakkı Polat, Füsun Sarp Nebil’le konuştu.
Piyasadaki güncel kripto paraların yüzde 90'ının yok olacağını ifade eden Polat kirpto para piyasalarındaki risklere de değindi. Kripto para ile ilgilenen pek çok insanın, kısa yoldan para kazanma derdinde olduğunu söyleyen Polat, "Soran insanlara hiçbir kripto para önermiyorum. Çünkü bugünkü kripto paraların yüzde 90'ı batacak. Ben soranlara soruyorum, daha önce kripto para alıp sattın mı? Hisse alıp sattın mı? Bu hızlı iniş çıkışları kaldırabiliyor musun? İnsanlar bunu düşünmüyorlar. Bir kişi diyelim üç tane araba aldı. Sen o kişinin 3 araba aldığı yerden alıp bir de onları kaybediyorsun. İnsanlar eldeki birikimlerini kısa yoldan çoğaltıp para kazanmanın derdinde" dedi.
Kripto para piyasalarında kullanıcıların devlet güvencesine ihtiyaç duyduğunu ve beklentinin bu yönde olduğunu söyleyen Polat, tüm kripto para piyasalarının her zaman zor duruma düşme risklerinin bulunduğunu dile getirdi. Bu yönde devletin üzerine düşen bazı düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu söyleyen Polat, şöyle konuştu:
"Ben hiçbir kripto para borsasının destekçisi, ağababası değilim. Bugün hiçbirini de savunamam açıkçası. Çok sağlam giden bir alım satım platformunun bile bir maddi zorluk içine düşebileceğini, kurucusuna bir şey olduğu sürece iki seksen yatabileceğini... Burada devletin yapması gereken şey, 6 milyon kişinin yüzde 90'ı bu konuda güvence arıyor. Özellikle bu işi bilmeyen kitle için devlet mutlaka bu piyasayı düzenlemeli. Bunun alım satımına aracılık eden kurumların sermaye piyasalarına entegre edilmesi gerekiyor. Devletin bir bunları düzenlemesi, bir de buradaki okur-yazarlığı artırması lazım. Temelde yapılması gereken buradaki okur-yazarlığını artırarak insanlara bu dünyaya katılabilecekleri bir ortam hazırlamak. İş uygulamaları geliştirerek alışveriş dahil her şeyin yapılabildiği, Türkiye'nin de bu anlamda ön alabildiği bir ekosistem yaratmak. Ama o zamana kadar da insanları biraz daha rahatlatacak düzenlemeleri yapmak lazım. Çok kısaca şu andaki alım satım platformlarının ödenmiş sermayelerini artırarak kullanıcı bazında en azından güven vermek. İkincisi Thodex'in patronu gibi her şeyi tek bir tane soğuk cüzdana koyup pasaporttan çıkmaması için çoklu imzalı, para çıktığında düzenleyici kuruma anında bilgi veren düzenlemeler yapılması lazım."
Hızlı yükseliş, hızlı düşüş ve Elon Musk etkisi
"Konjonktürel olarak Bitcoin'deki düşüşün çeşitli sebepleri var. En çok söylenenlerden biri, 30 binlerden 60 binlere çıkarken gerçekleşen Elon Musk etkisi. Sonra aynı etkiyle tekrar indi. Biraz daha geriye çekilip en başındaki daha büyük hareketlere bakarsak da, 65 binden 30 binlere düşmesi İMBK'de bir hissenin üst üste iki gün yüzde 5 düşmesi gibi bir şey."
Bitcoin ve kripto paraların öyküsü
"Bütün bu balon, dolandırıcılık, saadet zinciri, anarşizm, kara para, uyuşturucu... Hepsi var söylentinin içinde. Bir kere Bitcoin bir platform. Daha internetin bile olmadığı zamanlara, kriptolojiye dayanıyor. Bankacılık ilk çıktığında tüm parayı dijitalleştirmeye çalışıyorsa, bu işin öncüleri bilgisayar hippileri diyebileceğimiz bir grup da internetin önümüzdeki dönemde çeşitli noktalarda en çok üzerinde duran konular üzerine çalışılmış. İşte mahremiyet konusu... Her zaman için en önce gelecek noktalardan biri olacak bireyler için. Ama 2008 yılında bunun eleştirel olarak ortaya konma biçimi 2 sebepten dolayı. 20082deki finansal krizin, bankacılılık sistemindeki traderların milyarlarca doları tıkır tıkır riskli fonlara yatırıp ortaya çıkan bedel onlara ödetilmedi, vatandaşlara ödetildi. Nasıl ödetildi, ABD bütün dünyaya sınırsız dolar pompaladı. Önce Amerikan mükelleflerini, sonra bizi etkiledi aslında. Böyle bir parasal işleyiş kişilerin inisiyatiflerinden bağımsız, internet üzerinden sağlıklı işletilebilir şekilde bir sorunsal ile çıktı aslında Bitcoin'in hikayesi. Aracı koyduğunuz zaman onlar hemen birilerini kolluyorlar. Dolayısıyla aracısız olması lazım bu işin. Ve kurallı bir işleyişi olmak zorunda. Bankaların bile bozamayacağı şekilde protokol yapılması... Kullanıcıların isimleri hariç her şey görünüyor. Bitcoinin ilk transferden şu ana kadar tüm işlemlerini görebilirsiniz. Tek göremeyeceğiniz şey, o cüzdanların kime ait olduğu. Thodex olayında 2 milyar gibi bir olay çıktı. Daha doğrusu doğru hesaplanamadı. Oradaki blokzincir dediğimiz kayıtlara baktığınızda büyük ölçüde görülebilir durumda."
1988 The Economist kapağı ve komplo teorileri
"1988 Economist dergisi kapağından komplo teorisi üretenler aslında o yazıyı açıp okumamışlar. Bu açık kaynaklı kodun bütün satırlarını görebilirsiniz. Aslında bu kodun nasıl çalıştığını, bilgi sızdırıp sızdırmadığını görebilirsiniz. Gücünü merkezsiz olmasından alıyor. Bitcoinin gizemli geliştirici bunu oluşturduktan sonra, binlerce bilgisayara bunlar konuyor. Aynı şekilde çalışıyor ve tek bir noktadan güncellenemiyor."
"Bitcoin'in geleceği bizim BTC ile kodladığımız kripto parada değil"
"Bitcoin'in geleceği bizim BTC ile kodladığımız kripto parada değil. Tam tersine bütün on binlerce kripto paraya ilham olan merkezsizliğinde. Bir de tek örnek. Ve en güçlü örnek. Bu aslında diğerlerine de en baştan beri tıkır tıkır çalışmasıyla aslında bu güveni, şeffaflık güvenini, aracısızlık güvenini insanlara 12 seneden beri veriyor. Biraz daha bu işleyişi bilenlere güven veriyor. Dünyadaki bütün sistemler merkezli tasarlanmış."
"Ya merkezileşeceğiz, ya çok sesli ve sürdürülebilir olacağız"
"Blokzincir mutlaka web 2.0 dediğimiz dönemin devamında dijital dönüşümün sonrasında iki yol var önümüzde, ya süper merkezileşeceğiz. Ya da merkezsizleşip daha gayrımerkezi, daha çok sesli ve sürdürülebilir şekilde yürütüleceğiz. Özellikle kripto para piyasalarını şöyle sanmayalım, borsada insanların belli yasal düzenlemeler altında alım satım yaptıkları, denetleyici kurumların devreye girdiği bir sistem olarak düşünmeyelim. Burası Kenya'nın vahşi ormanları. Yırtıcı hayvanlar var, siz de zebrasınız. Böyle bir mücadele ile hayatta kalmaya çalıştığınızı unutmayın. Organik burası. Bu piyasadaki manipülasyonları insanlar biliyor zaten. Manipülasyona bu işin doğasında olan bir şey. O yüzden insanlara bunun okur yazarlığını bitirmeden girmemelerini söylüyorum."
Çin'in dijital Yuan hamlesi ve İyi Parti'nin Artagan projesi
"Çin'in dijital Yuan hamlesi ilginç. Blokzincir iş çözümleri geliştirmelerini istiyor. Ön tarafta kurumların tokenları olsa bile arka tarafta bunu Yuan ile desteklemek istiyor. Artagan'a gelirsek, onun parayla ilgisi yok. Yönetişimde şeffaflığı savunan bir proje. Benimle ilgili kısımlarda olumlu ve eleştiriye açık yönler var. Burada kapalı blokzincir terimi kullanılmış. Bu aslında kamusallık adına iyi bir durum değil. Bu söylem olarak devletin denetimi artırıyor. Ama her isteyenin belli kurallar çerçevesinde girebildiği bir şey mi henüz bir açıklık yok."
"Dijital paralar kripto paralardan etkilenerek daha şeffaf olacak"
"Ben bir iki senaryo çizmeye çalışıyorum gelecek tasavvuru ile ilgili. Devletlerin ürettiği dijital paralar dediğimiz şeyler kripto paraların avantajını yakalayamıyor. İnsanlar buradaki istikrarın bozulduğu noktada tarih boyunca altına gidiyorlarsa, burada güvenilir dijital paralara doğru yönelecekler. İkincisi de dijital paraların kripto paralardan etkilenerek daha şeffaf olması sağlanacak."
