Çalışan yüzde 27'den fazla vergi ödemeyecek

 T24- Anayasa Mahkemesi, çalışanların yüzde 27'den fazla vergi ödemeyeceğine karar verdi. Böylelikle, ödenilen vergiyi geri alma şansı da doğdu.

Anayasa Mahkemesi’nin 8 Ocak 2010’da aldığı karar çalışanların yüzde 27’den fazla vergi ödememesinin yanı sıra ödediği vergiyi geri alma şansı doğurdu. Mahkeme, çalışanların yüzde 15’ten başlayıp yüzde 35’e kadar varan oranlarda vergi ödemesini sağlayan ve 2006’da çıkarılan yasanın “40 bin TL’nin üstü için yüzde 35” olan düzenlemesini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.Mahkeme kararında 30  Mart 2006’da çıkarılan 5479 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve Vergi Usul



Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında

Kanun’un 1’inci maddesi ile değiştirilen 31.12.1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde “40.000 YTL’den fazlasının 40.000 YTL’si için 9.190 YTL” ifadesinden sonra gelen “fazlası % 35 oranında” ibaresinin Anayasa’ya aykırı bularak iptal edildiği kararına vardı.

Bundan sonra yüzde 27

Böylece çalışanlar bundan sonra en fazla yüzde 27 gelir vergisi ödeyecek. İptal kararı ile 2006’dan sonra çalışanların ödediği yüzde 35’lik gelir vergisi için dava açıp yüzde 8’ini (35-27) geri alma hakkı da doğdu. Gelir vergisi aylık gelir üzerinden hasaplanıp gelir arttıkça vergi dilimi yükseldiği için genellikle yılın ikinci yarısından sonra özellikle de yıl sonuna doğru vergi dilimi yüzde 35 olabiliyordu. Uzmanlar özellikle 2009’un son ayları için çalışanların dava açıp ödedikleri fazla vergiyi geri alabileceğini belirtiyor. Bazı vergi uzmanları dava açma süresinin geçmiş olmasına rağmen çalışanların bireysel olarak dava açması halinde 2006-2008 yılları arasında fazla ödenmiş olan  verginin de alınabileceğini kaydediyor. Aynı uzmanlar Danıştay’ın bu gibi durumlarda vatandaş lehine verdiği kararlar olduğunu dile getiriyor.

4 bin lira alana 2 bin lira

Uzmanlar özellikle şirketlerin çalışanların gelir vergisi beyannamesini verip vergisini öderken ‘ihtirazi kayıtla’ verilmiş olması halinde fazla verginin mutlaka geri alınacağını belirtiyor. Birçok büyük şirketin de çalışanları adına fazla ödedikleri vergiyi almak için harekete geçtiği ifade ediliyor.  2009 yılı ücretleri ve vergi dilimleri dikkate alınarak yapılan çalışmayla aylık net geliri 4 bin lira olan çalışanın yaklaşık 2 bin TL vergiyi geri alabileceği hesaplandı. Ücretler yükseldikçe geri alınması gereken tutar da artıyor. Örneğin aylık geliri 10 bin TL olan çalışanın alacağı vergi iadesi 11 bin TL’ye kadar çıkıyor.

Yeni yasa yapılması  için Haziran 2010’a kadar süre tanındı


Mahkeme boşluk doğmaması  için Maliye'ye (Meclis'e) 6 ay süre verdi. Meclis 6 ay içinde konuyla ilgili yeni yasa yapmak zorunda. Mahkemenin verdiği kararda Anayasa'nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasında "Kanun, kanun hükmünde kararname ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlükten
kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazete’de yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez" hükmü hatırlatılarak Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulü Hakkında Kanun'un 53. maddesinin dördüncü fıkrasında da bu kuralın tekrarlandığı ifade ediliyor.



Maddenin beşinci fıkrasında ise Anayasa Mahkemesi'nin, iptal halinde meydana gelecek hukuksal boşluğu kamu düzenini tehdit veya kamu yararını ihlâl edici mahiyette görmesi halinde yukarıdaki fıkra hükmünün uygulanacağının belirtildiği kararda “30.3.2006 günlü, 5479 sayılı Yasa'nın 1. maddesiyle değiştirilen 31.12.1960 günlü, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 103. maddesinde yer alan 40.000 YTL'den fazlasının 40.000 YTL'si için 9190 YTL, ifadesinden sonra gelen ‘...fazlası % 35 oranında...’ ibaresinin, ‘ücret gelirleri’ yönünden iptal edilmesi nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edici nitelikte görüldüğünden, yeni yasal düzenleme yapılması amacıyla, Anayasa'nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 2949 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 53. maddesinin dördüncü ve beşinci fıkraları gereğince iptal hükmünün, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür” denildi.



Adaletli ve dengeli dağılım

Kararda “Değişiklikten önce ücretlilerin, yıllık 78 bin TL’yi aşan gelirleri yüzde 35 oranında, altındakiler daha düşük oranda vergilendiriyordu” denilerek yeni tarifede getirilen 40 bin TL’yi aşan gelirlerin yüzde 35 oranında vergilendirilmesinin ücretlilerin gelir vergisi artırılarak vergi yükünün, adaletli ve dengeli dağıtılması ve vergide eşitlik ilkelerinin zedelendiği belirtildi. Özellikle aynı vergi dilimine giren diğer gelir vergisi mükelleflerinin birçok indirim ve istisnadan yararlandığı ancak çalışanların yararlanamadığının altı çizildi.




Anayasa Mahkemesi’nin, ücretlilere uygulanan ve yüzde 35’i bulan vergi tarifesini iptal edip, en fazla yüzde 27 oranı uygulanabileceğine dair kararı, bazı tartışmalara neden oldu. Bugün medyaya yansıyan haberler sanki 10 milyon ücretlinin üste para alacağı şeklinde algılandı ama gerçek maalesef öyle değil...

Hürriyet Gazetesi yazarı Prof. Şükrü Kızılot kafa karışıklığına son noktayı, aşağıdaki yazı ile koydu. İşte Kızılot'un yazısı...

 Ücretlilere para iadesi yok

"Anayasa Mahkemesi’nin, ücretlilere uygulanan ve yüzde 35’i bulan vergi tarifesini iptal edip, en fazla yüzde 27 oranı uygulanabileceğine dair kararı, bazı tartışmalara neden oldu. Bu arada, çalışanların dava açması halinde, ödenen verginin yüzde 8’ini geri almaları söz konusu olacağı iddiasını ortaya atanlar da var.

İptal kararına konu vergi tarifeleri
  

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı ile ilgili 2005, 2006 ve 2010 yılı gelir vergisi tarifeleri aşağıdaki gibi.

 
Tarifeleri gösteren tablolardan da fark edileceği gibi, ücretlilerin gelir vergisi tarifesi, 2006 yılına kadar diğer gelir vergisi mükelleflerine uygulanan tarifedeki oranlardan 5 puan daha düşük olarak uygulanıyordu.

2006 yılından itibaren ücretlilere uygulanan özel tarifeye son verildi. Bunun üzerine konu Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Anayasa Mahkemesi de yapılan düzenlemeyi iptal etti. İptal kararı üzerine ücretlilerin geriye dönük vergi iadesi alabileceklerine dair iddialar ortaya atıldı.

İptal kararı geriye yürümez

Sayısı 10 milyon civarında olan ücretli kesimi heyecanlandıran bu kararla ücretliler gereksiz bir beklentiye sokuluyor.

Nedenini kısaca açıklayalım

Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararlarının yürürlüğe girmesi ile ilgili esaslar, Anayasa’nın 153. maddesinde düzenlenmiştir.

Buna göre; kanunlarla ilgili iptal kararının yürürlük tarihi, kararın Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihtir. Anayasa Mahkemesi kararlarının, yürürlüğe girdiği tarihten önceki olaylara uygulanması mümkün değil.

Bazı durumlarda, yürürlük tarihi, yasama organına aynı konuda yeni bir düzenleme yapılabilmesi için süre vermek ve bu suretle iptal hükmüyle birlikte ortaya çıkabilecek, kanun boşluğuna sebebiyet vermemek amacıyla, Resmi Gazete’de yayımından belli bir süre sonrası (bir yılı aşmamak kaydıyla) kararlaştırılabilmektedir.

Bu durumlarda, İptal edilen hükümler, kararda belirtilen tarihe kadar yürürlükte kalmakta ve iptal kararında belirtilen tarihte yürürlükten kaldırılmaktadır.

8 Temmuz 2010’a kadar süre tanındı

Anayasa Mahkemesi’nin çalışanlara gelir vergisi tarifesinin en fazla yüzde 27 olarak uygulanacağına dair 15 Ekim 2009 tarihli kararı 8 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar Resmi Gazete’de yayım tarihinden 6 ay sonra yani 8 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe girecek.

Buna göre ücretlilere 8 Temmuz 2010 tarihine kadar, (yeni bir yasal düzenleme yapılmadığı sürece) yüzde 15’ten başlayan ve yüzde 35’i bulabilen tarife uygulanmaya devam edilecek.

Ancak Ekim 2009 ve izleyen aylara ait muhtasar beyannamelerini “ihtirazi kayıtla” verip vergi mahkemesine dava açan mükellefler varsa, vergi mahkemesi bu başvuruları inceleyip bir karar verebilir.

Memurlar boş yere heyecanlanmasın

Anayasa Mahkemesi’nin ücretlerde yüzde 27’den fazla vergi oranı uygulanamayacağına dair kararı, sayısı 2,2 milyon civarında olan devlet memurlarına, bir avantaj getirmiyor.

Nedenine gelince, iptal edilen düzenlemenin ilgili olduğu 2006 yılında 40 bin TL’yi, 2009 ve 2010 yılında da yıllık 50 bin TL’yi aşan ücret ödemeleri için yüzde 35 gelir vergisi oranı uygulanıyor.

Memurların hiçbirinin vergi matrahı, yıllık olarak 2006’da 40 bin, 2009 ve 2010’da da 50 bin TL’yi aşmıyor. Devlet memurları arasında ücreti yüzde 35 oranında vergilendirilen olmadığı için, Anayasa Mahkemesi kararı bir anlam ifade etmiyor.

İşçilerin de yüzde 99'unu ilgilendirmiyor

İşçilere gelince, işçilerin yüzde 99’unun ücretlerinin vergi matrahı yani yüzde 15 sigorta ve işsizlik sigortası primi ve asgari geçim indirimi (bekarlar için 364,5 TL) indirildikten sonra, 50 bin TL’yi aşmıyor. O nedenle konu ücretlilerden işçi statüsünde olanların, yüzde 1’ini ilgilendiriyor.