Ekonomi

Büyüme rakamları yarın açıklanacak; beklentiler ne yönde?

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırıldığında GSYH ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.3 büyüdü

01 Eylül 2019 12:02

Türkiye ekonomisinin bu yılın ikinci çeyreğine ilişkin büyüme rakamları yarın açıklanacak. Ekonomistler ekonominin yılın ikinci çeyreğinde daralacağı görüşünde. Türkiye ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde TL'deki sert değer kaybı ve finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkisiyle yatırım ve özel tüketimdeki daralma sonucu yüzde 2.6 küçülmüştü.

Sözcü'nün haberine göre gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) bu yılın ikinci çeyreğinde iç talepteki yavaşlama ve yatırımlardaki zayıf seyrin etkisiyle yüzde 2 daralması beklenirken, 2019’un tamamında ise sıfır büyüme öngörülüyor. Reuters’ın 18 kurumun katılımı ile yaptığı ankete göre ikinci çeyrek GSYH tahminleri yüzde 1 ile yüzde 2.2 daralma bandında yer alıyor. Yılın tamamında sıfır büyüme beklenirken, tahmin aralığı yüzde 2 daralma ile yüzde 1 büyüme bandında bulunuyor.

Buna göre Reuters’ın temmuz ortasında 41 kurumla yaptığı ve 2019 için daralma beklenen anket ile karşılaştırıldığında öngörüler daha iyimser hal almış durumda.

Öte yandan ikinci çeyrekte ekonominin ilk çeyreğe göre sınırlı pozitif büyüme kaydedeceği öngörülüyor. Türkiye ekonomisi, 2017’de iç talep ağırlıklı yüzde 7.4 büyümüştü. Bu dönemde aşırı ısınma tartışılırken ekonomi 2018’in ilk çeyreğine yüzde 7.2 seviyesinde yüksek bir büyüme ile başladı.

İkinci çeyrekte büyüme yüzde 5.3’e, üçüncü çeyrekte yüzde 1.6’ya yavaşladıktan sonra son çeyrekte ise yüzde 3 daralma yaşandı. Bu yılın ilk çeyreğinde ise TL’deki sert değer kaybı ve finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre ekonomi yüzde 2.6 küçülürken, daralmanın yıllık bazda ikinci çeyrekte de devam etmesi bekleniyor.

Öte yandan mevsim ve takvim etkilerinden arındırıldığında ise GSYH ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.3 büyüdü. Bazı ekonomistlere göre mevsimsellikten arındırılmış veri arka arkaya üç çeyreklik daralmanın ardından ekonominin teknik resesyondan çıktığına işaret ediyor.

"Kamu tüketiminin etkisinin oldukça sınırlı olmasını bekliyoruz"

Tacirler Yatırım Başekonomisti Özlem Bayraktar Gökşen, ikinci çeyrekte özel tüketimin katkısının negatif olmaya devam etmesini beklediğini, bu noktada tahminlerde önemli bir girdi olan perakende satış hacminin ikinci çeyrekte yüzde 4.1 düştüğünü söyledi.

“Yine yatırım tarafındaki zayıf seyrin devam etmesini ve dolayısıyla GSYH’da bir önceki çeyreğin de üzerinde negatif katkıda bulunmasını bekliyoruz” diyen Gökşen, “Kamu tüketiminin etkisinin oldukça sınırlı olmasını bekliyoruz. Net ihracat ise GSYH’ya en güçlü pozitif etkiyi sağlayacak kalem olmaya devam edecek; pozitif katkının 6.5 yüzde puan kadar olması beklenebilir” dedi.

Yılın ikinci yarısında GSYH’de yüzde 1.5 yıllık artış bekleyen Gökşen, “Bu noktada 2019 tahminimizi yıllık yüzde 0.3 daralma yönünde koruyoruz. Kredi büyümesi tarafındaki zayıf performansın devamı çerçevesinde tahminlerimiz üzerinde aşağı yönlü risklerin olduğunu düşünüyoruz” dedi.

Reuters’ın Temmuz ayı ortasında 41 kurumun katılımı ile gerçekleştirdiği ankette Türkiye ekonomisinde TL’de gözlenen sert değer kaybının ardından 2018’in son ve bu yılın ilk çeyreğinde gözlenen daralmanın üçüncü çeyreğe kadar devam etmesi, son çeyrekte ise düşük de olsa pozitife geçmesinin ardından yılı yüzde 1.5 daralma ile tamamlaması bekleniyordu. Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) büyüme hedefi 2019 için yüzde 2.3, 2020’de yüzde 3.5, 2021’de ise yüzde 5 olarak öngörüldü.

Türkiye ekonomisi yüzde 5’in üzerinde büyüme potansiyeline sahip ancak ABD ile ilişkiler ve jepolitik gelişmelerin yanı sıra ticaret savaşları nedeniyle küresel büyüme endişeleri ve yerli yatırımcının yüksek döviz talebi TL’de değer kaybına, makro verilerde de bozulmaya neden olmasıyla baskı altında.

AA beklentisi 1.8 daralma

AA Finans Büyüme Beklenti Anketi, 14 ekonomistin katılımıyla sonuçlanmıştı. Ekonomistlerin beklentisi, yılın 2. çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 1,8 daralacağı yönünde gerçekleşmişti. Ankete katılan ekonomistler, 2. çeyrekte ekonomideki daralmanın yüzde 1-2,5 aralığında olacağını tahmin etmişti.

Ekonomistlerin 2019 yılı büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde sıfır olarak gerçekleşmişti. Anket katılımcılarının 2019 yılı büyüme beklentisi en yüksek yüzde 0,7, en düşük yüzde eksi 0,8 olmuştu.

TÜİK 2019 ikinci çeyrek GSYH verilerini yarın saat 10.00’da açıklayacak.