Türkiye'nin et ve hayvan ihtiyacını karşılamak için yapılan canlı hayvan ithalatı Brezilya’da dava konusu oldu. 17 günde Türkiye’ye yaklaşık 27 bin hayvan getirecek gemi için Brezilyalı hayvan hakları savunucuları hayvanların kötü şartlarda taşındığı gerekçesiyle dava açarak geminin limandan çıkışını durdurdu. Türk yetkililerin devreye girmesiyle, gemi 5 günün sonunda 2 bin eksik hayvanla 'daha iyi şartlarda' yola çıktı.
Yaklaşık 1 hafta önce Brezilya’dan Türkiye’ye yaklaşık 27 bin büyükbaş hayvan yola çıkmak için hazırlandı.
Hayvanlar ‘Nada’ isimli gemiyle yaklaşık 17 günlük yolculuğa çıkacak, Mersin Limanı’na ulaşacaktı. Ancak hayvanların yola çıkışı Brezilyalı hayvan hakları savunucularının açtığı dava ile engellendi. Hayvan hakları savunucuları açtıkları davada canlı hayvanların böyle bir gemiyle taşınmasının hayvan sağlığı için uygun olmadığını gerekçe gösterdi.
Reuters’ın duyurduğu habere göre hayvanların taşınacağı ‘Nada’ isimli geminin limandan çıkışı mahkeme kararıyla engellenmiş oldu. Bu noktadan sonra sorunun çözümü için devreye Türkiye’nin Brezilya Büyükelçiliği ve Brezilya Tarım Bakanlığı devreye girdi.
"5 gün limanda bekletildi"
Hayvanların getiren firma Göktaşlar Et. İddiaları Göktaşlar Et Yönetim Kurulu Başkanı Şerif Göktaş Hürriyet'ten Burak Coşan'ın sorularını yanıtladı. Göktaş, şunları kaydetti:
“Bu tarz bir operasyonu ikinci kez yapıyoruz. İlk hayvan sevkıyatını 2017’nin Aralık ayında aynı gemiyle gerçekleştirdik. İlk olarak 26 bin 895 büyükbaş hayvan geldi. İkincisinde ise hedefimiz 26 bin 895 büyükbaş hayvan getirmekti. Gemi Brezilya’nın Santos Limanı'na geldi. Hayvanlar yüklenmeye başladı. Ancak Brezilya’daki mezbahaların itirazları ve aktivistlerin çabalarıyla Brezilya yerel mahkemesinde nöbetçi hâkimin kararıyla gemiye hayvan yükleme işlemi durduruldu. O ana kadar 25 bin 175 hayvan yüklenmişti. Geride 1720 hayvan kalmıştı. Onlar da limanda bekletilmek zorunda kaldı. Gemi normalde 31 Ocak’ta yola çıkacaktı. Ancak mahkeme kararı nedeniyle gemi limanda 5 gün boyunca bekletildi. Bu süreçte gemide hayvanların kaldığı yerlerin temizliği yapılamadı. Çünkü oluşan gübre sadece açık denizde gemi dışına boşaltılabiliyordu.”
Cumhurbaşkanı devrede
Hayvanların kötü şartlarda yolculuk yapmadığını ileri süren Göktaş, konuşmasına şöyle devam etti:
“Geminin limandan ayrılması için Brezilya’daki Türkiye Büyükelçiliği devreye girdi. Brezilya Tarım Bakanlığı ile iletişime geçti. Bakanlık da Brezilya Cumhurbaşkanı’na durumu iletti. Sonrasında Brezilya Cumhuriyet Başsavcılığı devreye girdi ve gemi 5 günün sonunda limandan ayrılabildi. Bu süreçte hükümet yetkilileri gemide incelemeler yaptı. 12 kişilik heyetin incelemeleri sonucunda bir rapor oluşturuldu. Bu raporda da gemide hayvan refahı için herhangi bir sorun olmadığı vurgulandı. Ancak gemi 5 gün limanda bekletildiği süre boyunca temizlik yapılamadığı için hayvan hakları savunucuları gemideki hayvanların gübre içinde yolculuk yaptığını söyledi. Gemi limandan ayrıldığı anda tüm temizlikleri yapıldı."
Aktivistler Brezilya'da eylem yaptı: Canlı hayvan ihracatına karşıyız
Brezilya’daki hayvan hakları savunucuları kararın ardından eylemlerini sürdürdü. Hayvan hakları savunucuları yaptıkları eylemde hayvanların canlı olarak ithal edilmesine karşı olduklarını belirterek, “Gemideki hayvanlar dışkıları içinde kötü koşullarda yolculuk ediyor. Canlı hayvan taşımacılığında birçok hayvan sıklıkla eziliyor. Bazıları hayatlarını kaybediyor. Bu duruma artık bir son verilmeli. Hayvanların özgürlüğü için Türkiye’dekilerin de desteğini bekliyoruz. Canlı hayvan ihracatına karşı mücadele ediyoruz” ifadelerini kullandı. BBC Victoria Derbyshire programı da geçen yıl yaptığı bir haberde Türkiye’nin ithal ettiği hayvanların Bulgaristan sınırında can verdiğini, hayvanların taşınma şartlarının iyi olmadığını ileri sürmüştü.
Marinetraffic adlı internet sitesine göre; Nada isimli geminin Türkiye yolculuğunun rotası yukarıdaki gibi olacak.
Yolculuk 17 gün sürüyor
Hayvanların Brezilya’dan Türkiye’deki Mersin Limanı’na 17 gün gibi bir sürede ulaştığını dile getiren Şerif Göktaş, aralık ayında 250 kilogram olarak gemiye binen hayvanın 264 kilogram olarak indiğini ileri sürdü. Göktaş, “Kötü şartlarda seyahat etmiş olsalardı kilo almazdı hayvanlar. Biz bu hayvanları 7-8 ay besliyoruz. Para ödüyoruz. Hayvanların kötü şartlarda taşınmasını biz de kabul etmiyoruz. Bir hayvan için kilogram başına 3.5 ile 4.2 dolar arasında ödeme yapıyoruz. Gemi 27 bin hayvan taşıma kapasiteli. Dünyada en çok hayvan refahına önem veren Avustralya hükümetinden de izinli bir gemi. 5 yıldızlı hayvan taşıma gemisi ve her türlü kalite belgesine sahip” dedi.
Hayvanları Türkiye'ye getiren firma, açılan dava sonrası geminin limandan çıkışının durdurulduğunu ve Brezilyalı yetkililerin gemide incelemelerde bulunduğunu söyledi. Şirket yetkilileri incelemelerin sonrasında oluşturulan raporun hem Portekizcesini hem de kendilerinin çevirttiği Türkçesini Hürriyet ile paylaştı.
Tarım Bakanlığı: Hayvan refahı konusu bizim için çok önemli
Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri de konudan haberdar olduklarını belirterek şunları söyledi: “Hayvan veya et ithalatı yapıldığında bakanlık olarak incelemeler yapıyoruz. Bu tip bir gemi limana yanaştırıldığında yetkilileri gemileri inceliyor. Eğer hayvan refahına karşı bir durum tespit edilirse büyük cezalar kesiliyor. Bu konuda titizlikle kontroller yapıyoruz. Et ithalatı yapıldıysa da testler uygulanıyor. Etlerde bir problem çıkarsa etler imha ediliyor. Ülkeye girişine izin verilmiyor. Bakanlık olarak bu konuda çok hassasız.”
