Eray GÖRGÜLÜ
Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi'nde (BOTAŞ) ödüllendirilecek personelin seçilmesi için görevlendirilen komisyon üyelerinin kendilerini seçerek, kişi başı yaklaşık 5 bin TL ile 12 bin TL arasında değişen miktarlarda para ödülü aldıkları ortaya çıktı. Kurumda bir yıl boyunca 171 personel, toplam 654 bin TL ile ödüllendirilirken bu miktarın 220 bin 360 TL’sini 30 müdür ve daire başkanı aldı. İdarecilerin takdir yetkilerini, adalet ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanmadıklarını tespit eden Sayıştay, “Komisyon üyelerinin bizzat kendilerini seçmeleri ve maddi ödül alacak şekilde başarılı saymaları etik kurallara uygun değil” uyarısında bulundu.
Sayıştay’ın BOTAŞ’ın 2020 yılı hesaplarına ilişkin mali denetimi, kurumdaki ödül skandalını ortaya çıkardı. Sayıştay’ın raporuna göre BOTAŞ Ödül Yönergesi kapsamında 2020 yılı içerisinde 171 personel toplam 654 bin TL ile ödüllendirildi. Kişi başı ödül miktarı en düşük 2 bin 919 TL, en yüksek ise 12 bin 351 TL olarak gerçekleşti. En yüksek ödül, dört üst düzey yöneticiye verilirken, 30 daire başkanı ve müdürün aldığı para ödülünün toplamı 220 bin 360 TL’yi buldu. Ödül verilecek kişiler seçilirken eşitlik ve adalet ilkelerine uygun davranılmadığı tespitinde bulunan Sayıştay denetçileri, raporda şu ifadeleri kullandı:
“Komisyon bir başkan ve dört üyeden oluşuyor”
“Kurum faaliyetleri yerine getirilirken görevlerinde başarılı görülen personelin seçilmesi ile bu personele verilecek maddi ödül ve başarı belgelerinin belirlenmesinde BOTAŞ Ödül Yönergesine uygun davranılmadığı düşünülmektedir. BOTAŞ Ödül Yönergesinin ‘Değerlendirme Komisyonu’ başlıklı 9’uncu maddesi gereğince bir başkan ve dört üyeden oluşan Değerlendirme Komisyonuna görev verildiği tespit edilmiştir. 2020 yıl sonu itibarıyla BOTAŞ’ta çalışmakta olan 2 bin 911 personelden 169’una maddi ödül, 143’üne de başarı belgesi verildiği, kalan 2 bin 599 personele ise herhangi bir ödül verilmesine gerek duyulmadığı, (ödül verilen personelin 114’ünün Genel Müdürlük merkez teşkilatında, 55’inin bölge müdürlüklerinde çalıştığı) toplam personel içinden seçilen 169 personele maddi ödül verilmesine gerekçe oluşturan başarı ölçütleri ile sadece başarı belgesi verilen 143 personel için belirlenen başarı ölçüt ve gerekçelerinin çoğunlukla aynı olduğu, örneğin; İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığında Müdür, uzman, uzman yardımcısı ve büro sorumlusu unvanlarıyla görev yapan 10 personel arasından iki müdüre, maddi ödül ve başarı belgesi, diğer 8 personele de sadece başarı belgesi verilmiş, maddi ödül verilen personel ile sadece başarı belgesine layık görülen personele ödül verilmesinin gerekçeleri aynı şekilde ifade edilmiştir.
“Etik kurallara uygun değil”
Aynı gerekçelere dayanarak başarılı sayılan bir kısım personele maddi ödül verilirken, bir kısım personele ise maddi ödül verilmeksizin sadece başarı belgesi verilmesinin BOTAŞ Ödül Yönergesi ile eşitlik, adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun olmadığı, maddi ödül tutarlarının kendi içinde de farklılaştırıldığı, aynı unvan ve görevlerde bulunan, aynı gerekçelerle başarılı sayılan personele niçin farklı seviyelerde düşük ya da yüksek tutarda maddi ödül verildiği konusunda herhangi bir açıklamaya yer verilmediği, ödül Değerlendirme Komisyonunda Başkan olarak görev yapan Genel Müdür Yardımcısı dışındaki diğer komisyon üyelerinin kendilerine de maddi ödül vermelerinin, başka bir ifadeyle Ödül Yönergesi çerçevesinde başarılı görülen personeli seçmekle görevlendirilen karar organı durumundaki komisyon üyelerinin bizzat kendilerini de seçmeleri ve maddi ödül alacak şekilde başarılı saymalarının etik kurallara uygun olmadığı, bu işlemler neticesinde kurumda çalışma barışının olumsuz yönde etkilendiği, personelin çoğunluğunun kendilerini başarısız hissetmelerine neden olunduğu ve personel arasında huzursuzluklara yol açıldığı görülmüştür.”
“Adaletsiz uygulamalar mahkemeden döndü”
Ayrıca, idarecilerin takdir yetkilerini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda eşitlik, adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun olarak kullanmadıkları gerekçesiyle İdare Mahkemelerinde açılan davalar sonucunda iptal edilen pek çok idari işlem bulunmaktadır. BOTAŞ personeli arasında eşitlik, adalet ve hakkaniyet sağlanması açısından kurum personeline verilmesi düşünülen ödüller belirlenirken BOTAŞ Ödül Yönergesinin 5 inci maddesinde sayılan objektif esaslara ve eşitlik, adalet, hakkaniyet prensiplerine uygun davranılması, ödül verme gerekçelerinin somutlaştırılması, aynı gerekçeye dayanarak başarılı sayılan bir kısım personele maddi ödül verilirken, bir kısım personele ise sadece başarı belgesi verilmesi gibi uygulamalardan kaçınılması gerektiği düşünülmektedir.”
