T24 - Avrupa ve ABD’nin içinden çıkılmaz hale gelen borçluluğu dünya borsalarını sarstı. Kısa vadeli endişelerin tırmanmasıyla birlikte düşen dünya borsalarına İMKB’de eşlik etti. İMKB, dün yüzde 5.16 geriledi. Böylece Merkez Bankası’nın şok faiz kararıyla yabancıların çıkışının hız kazandığı İMKB, iki günde 34.9 milyar lira eridi.
Hürriyet'in haberine göre, Avrupa’da İtalya ve İspanya korkusu, ABD’de bütçe kısıntısı ve büyümeye yönelik sıkıntı birleşince küresel borsalar domino taşı gibi peş peşe düştü. İçerde Merkez Bankası kararlarını beğenmeyen yabancıların satışları ve yurtdışındaki dalga birleşince İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) yüzde 5.16 değer kaybetti. Önceki gün de yüzde 3.24 kayıpla 13.4 milyar eriyen İMKB’de iki günlük değer kaybı 34 milyar 959 milyon liraya ulaştı. Borsanın toplam değeri 404.8 milyar liraya geriledi.
‘İkinci dip’ endişesi
Avrupa’daki borç krizinin yayılmaya devam etmesi ve başta ABD’deki yavaşlama olmak üzere küresel ekonominin yeniden durgunluğa gireceği korkusu piyasalarda ‘ikinci dip geliyor’ endişelerini tırmandırdı. Önceki gün başlayan ‘panik’ satışların ardı arkası kesilmedi. Piyasalarda ABD’de yavaşlama döneminde 10 yıl boyunca bütçe kısıntısına gidileceğine yönelik açıklamalar moral bozdu. Avrupa’da da Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) İtalya ve İspanya bonolarını almaya hevesli olmadığı yönündeki endişeler tırmandı. ABD ve Avrupa’da uzun vadeli gözardı edilen unsurların, kısa vadeli bu iki unsurla birleşmesiyle birlikte başta borsalar olmak üzere tüm yatırım araçlarında eş zamanlı satışlar gündeme geldi. En sert satış ise ABD borsasında yaşandı. ABD borsaları 2008 krizinin başlangıcı sayılan Lehman Brothers’ın battığı günün sonrasında yaşadığı düşüşten daha sert gerileme yaşadı. S&P 500 Endeksi yüzde yüzde 4.8 düşerken, Dow Jones yüzde 4.31 kayıpla aralık ayındaki seviyesine geldi. Nasdaq’da yüzde 5.05 değer kaybı yaşandı.
Asya ve Avrupa
ABD borsalarındaki bu düşüş Asya piyasalarının açılışında da kendini hissettirdi. Japonya’da Nikkei 225 Endeksi yüzde 3.71 ile son dört ayın en düşüğüne gelirken, Hong Kong Hang Seng Endeksi de yüzde 4.72 değer kaybetti. Avustralya borsasında da yaşanan yüzde 3.8’lik azalış, bu piyasada hisse senetlerini son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. Avrupa borsaları da günü kayıplarla kapatırken, sadece İspanya borsası, gelen tepki alımlarıyla günü artıda kapattı. Avrupa borsaları da güne satışla başladı. ABD ve Asya borsalarına göre satışların daha sınırlı kaldığı Avrupa borsalarında, Almanya yüzde 2.05, Fransa yüzde 0.60, İngiltere yüzde 1.99, İtalya yüzde 0.40 değer kaybıyla satış yağmurundan nasibini aldı.
İMKB’de yabancı çıkışı hızlandı
Küresel piyasalarda yaşanan bu gelişme önceki gün Merkez Bankası’nın ‘şok faiz kararı’ ile sarsılan Türk para ve sermaye piyasalarını da dalgalandırdı. İMKB yurtdışındaki satışları takip ederek 57 bin puan seviyesi ile 13 ayın en düşük düzeyine geriledi. Ancak yabancı çıkışının hız kazandığı günün ikinci borsa 56 bin puana gerileyerek gün sonunda yüzde 5.16 oranında değer kaybetti. İMKB’nin sadece bir günlük değer kaybı 21.5 milyar lira oldu.
Küresel piyasalar neden panikledi
ABD’nin yavaşlama içinde olduğu bir dönemde 10 yıl boyunca bütçe kısıntısına gideceğini açıklaması.
Piyasalarda Avrupa Merkez Bankası’nın İtalya ve İspanya’dan bono alımına hevesli olmadığı inancının oluşması.
Borç sorunun İtalya ve İspanya’ya sıçrayarak büyüyeceği beklentisi.
ABD’de tüm önlemlere rağmen büyümenin yakalanamaması.
Piyasalarda ikinci dip geliyor beklentilerinin güçlenmesi piyasaları olumsuz etkiledi.
2.5 trilyon dolar buharlaştı
Dünya borsalarında işlem gören hisselerin değeri bu hafta 2.5 trilyon dolardan fazla azaldı. Gelişmiş ve gelişmekte olan 49 ülkedeki hisse senetlerini izleyen MSCI Bütün Ülkeler Dünya Endeksi’nden çıkan miktarın, kıyaslandığı takdirde Fransa ekonomisinin büyüklüğünün tamamına eşit olduğu ifade ediliyor.
Petrol ve altın hızla geriledi
Öncekiİ gün 1.682 dolarla tarihi rekorunu gören altın gelen satışlarla 1650 doların altına kadar geldi. Altının ons fiyatındaki düşüşe rağmen yüksek seyreden dolar fiyatı içerde Cumhuriyet Altını’nın 621 liradan işlem görmesine neden oldu. ABD tipi ham petrolün varil fiyatı 83 dolara geriledi. Brent tipi petrolün varil fiyatı da 106 doların altına indi.
Dolar 1.75 liraya tırmandı satış ihalesi fren oldu
Küresel piyasalarda yaşanan olumsuz tablo ve önceki gün Merkez Bankası’nın ‘şok faiz indirimi’ ile güne yükselişle başlayan dolar, dün de dalgalı bir seyirle artmaya devam etti. Sabah saatlerinde hızla 1.75 liraya yükselen dolar, Merkez Bankası’nın döviz satış ve repo ihalesi ile piyasalara likidite sağlamasıyla 1.73 lira seviyelerine döndü. Merkez Bankası yabancı para cinsinden zorunlu karşılıkları azaltması doların ateşini söndüren en önemli unsur oldu. Dolar hızla 1.73 lira düzeyine döndü. Dolar bugün valörlü işlemlerde 1.72 lira düzeyine kadar gerilerken, serbest piyasada günü 1.7380 liradan tamamladı.
