T24 - İstanbul Boğazı'ndaki 650 yalıda 100 yıldır sürekli oturabilen tek bir aile kalmadı. Son yıllarda yaşanan ekonomik ve sosyal olaylar yalıların el değiştirmesine, yalılarda uzun süre oturanların, yaşayanların kalmamasına neden oldu.
Güngör Uras, işadamı Tevfik Ercan'ın yaşanan ekonomik olaylar karşısında hangi durumlara geldiğini anlattı. Uras'ın Milliyet gazetesindeki (22.11.2009) "Tevfik Ercan Yalısı balık lokantası oluyor" başlıklı yazısı şöyle:
Tevfik Ercan, Türkiye’ye MAN’ı getiren İstanbul ve Ankara’da 2 fabrika kurarak MAN kamyon ve otobüslerini ve bunların motorunu üreten önemli bir sanayicimizdi. 1988 krizinin yükü altında ezildi.
1970’li yılların ortasında Bebek’te Güneş Park Gazinosu’na (Şimdilerde Posedion Lokantası’na) komşu deniz üzerinde geniş bir rıhtımı olan Narlıyan Apartmanı’nı satın aldı. Onarttı. “Tevfik Ercan Yalısı” diye anılmayan başlayan yalıda 25 yıl yaşadı.
Tevfik Ercan 5 yıl önce öldü. Ailesi yalıyı satışa çıkardı. Tekstilci Osman Ör, 17.5 milyon dolara satın aldığı binanın içini yıktırdı. Yakında “Tevfik Ercan Yalısı” Angel Blue Balık Lokantası olarak hizmet vermeye başlayacak.
Bu kısa hikâyenin ardında çok sayıda küçük hikâye vardır: (1) İstanbul’da Boğaz’daki 650 yalıda 100 yıldır sürekli oturabilen tek bir aile kalmadı. Ekonomik ve sosyal değişim rüzgârında yalılar sık sık el değiştiriyor. (2) Türkiye’de “Ne oldum dememeli. Ne olacağım demeli”. En başarılı işadamları ekonomik konjonktürün darbesini yiyerek yok olabiliyor. (3) Tekstilde işini iyi yapan para kazanıyor. İyi yatırım yapıyor.
Başarılıydı, kriz ezdi
Tevfik Ercan, Ankara’nın Karagedik köyünde doğdu (1919). Ankara Ticaret Lisesi’ni bitirdikten sonra Lozan Üniversitesi’nde okudu. 1966 yılında Topkapı’da MAN Kamyon ve Otobüs Fabrikası’nı kurdu. Kamyon ve otobüs motoru üretiyordu. 1982 yılında Ankara’da MAN kamyon ve otobüsleri üretecek ikinci dev tesisi işletmeye açtı. Bu arada İstanbul’da Yeşilköy’de zamanında Hilton ve Divan’dan sonra en büyük otel olan Çınar Oteli’ni yaptı.
Aralarında Akip Tekstil, Mahle Piston, Meges Boya gibi büyük ölçekli sanayi tesislerin de bulunduğu, 13 bin çalışanı olan 39 şirketi, 1988 krizinde yüksek faiz yükü altında ezildi. Bankalar alacakları peşinde Ercan Holding’i satıp savdılar. MAN tesislerini Almanlar aldı. Tevfik Ercan’ın oğlu Murat Ercan 5 şirketi ve 500 çalışanıyla babasının adını yaşatmaya çalışıyor. Ben Tevfik Ercan’ı tanırdım. Ciddi, Batı’ya açık, yenilikçi, cesur, entelektüel bir işadamıydı. Kötü sonunun nedenini “çirkin rekabet ve enflasyon tahmininde yanılma” olarak açıklıyordu.
Tekstilde işini bilen kazanıyor
Tevfik Ercan yalısını satın alan Osman Ör, Sinoplu. İstanbul ve Sinop’ta ihracata dönük olarak pantolon üreten iki fabrikanın sahibi.
Birikimleriyle 1991 yılında Salacak’taki An-gel Blue (An ve sonra da Gel / Ama İngilizce “Mavi Melek”) lokantasını satın aldı. Lokantayı çalışanları ile işletmeye başladı. Baktı ki bu iş kazanç sağlıyor, Tuzla / Manastır’da ikinci balık lokantasını açtı. Baltalimanı’nda özelleştirmeden satışa çıkarılan Petrol Ofisi’nin eski misafirhane binasını 4.5 milyon dolara satın alarak 3’üncü An-gel Blue’yu hizmete soktu. Bebek’te 1 milyon dolara dekore ettirdiği Tevfik Ercan Yalısı da yakında balık lokantası olarak müşterilere kapısını açacak.
Son birkaç ay içinde Boğaz’da 6 yalı satıldı. Bunların 4’ünü tekstilciler satın aldı. Kanlıca’daki Yedi-Sekiz Hasan Paşa Yalısı’nı Nezih Barut (Abdi İbrahim Yönetim Kurulu Başkanı) 20 milyon dolara, Kanlıca’daki Hazım Atıf Kuyucak Yalısı’nı Ahmet Erciyas (Erciyas Çelik Boru sahibi) 27 milyon dolara, Anadolu Hisarı’ndaki Köseleciler Yalısı’nı Ali Akkanat (Teksitl ve turizmde faaliyet gösteren Akkanat Holding’in sahibi) 5.5 milyon dolara, Beykoz’daki Alemdar Yalısı’nı tekstilci Yaşar Dalkıran 13 milyon dolara, Tarabya’daki Manas Efendi Yalısı’nı tekstilci Erdal Aslan Menemenlioğlu 2.3 milyon dolara, Tevfik Ercan Yalısı’nı Tekstilci Osman Ör 17.5 milyon dolara sahip değiştirdi.
