Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, İran'ın artık nükleer bomba yapmaya yetecek kadar uranyum zenginleştirdiğini iddia etti.
Financial Times gazetesinin, Barack Obama yönetimini Tahran'la nükleer programı konusunda müzakere siyasetini gözden geçirmeye zorlayabilecek gelişmeyle ilgili haberine göre, BM yetkilileri, İran'ın tahmin edilenden daha çok nükleer malzeme ürettiğini ileri sürdü.
İran'ın Natanz'daki tesisinde bir tondan fazla az zenginleştirilmiş uranyum heksaflorid topladığını iddia eden BM uzmanları, İranlıların bir bomba yapmaya yetecek 20 kilodan fazla atomik parçalanmaya uygun malzemeye stoklamış olduğunu ifade etti.
ABD'nin Silah Kontrol ve Silahsızlanma Kurumu'ndan eski uzman Peter Zimmerman da yaptığı açıklamada, İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun (UAEK) son ölçümlerine göre, tahmin edilenden daha çok ve hızlı uranyum zenginleştirdiğini belirterek, İran'ın tek bir bomba yapmaya yetecek kadar uranyum zenginleştirdiğinin ortaya çıktığını kaydetti.
UAEK'nın dün açıklanan son raporunda, İran'ın uranyum zenginleştirmesiyle ilgili bu yeni hesaplamalar yer aldı. Raporda, İran'ın nükleer programına ilişkin bulgulara geniş yer ayıran Başkan Muhammed El Baradei, İran'ın "hem UAEK hem de BM Güvenlik Konseyinin çağrılarına rağmen İran yönetiminin nükleer tesislerinde ani denetimleri öngören ek protokolü uygulamamakta ısrar ettiğini" bildirmişti.
Şeffaf işbirliği yok
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El Baradei, Suriye ve İran'ın nükleer programına ilişkin raporunu kurumun yönetim kurulu üyesi 35 ülkenin heyet başkanlarına ve BM Güvenlik Konseyine dün sundu.
El Baradei, raporunda UAEK müfettişlerinin haziran ayında Suriye'nin Deir Ezzor'daki tesisinde yaptıkları inceleme sırasında elde ettikleri malzemeler arasında "bazı uranyum parçaları bulunduğunu" belirterek, "elde edilen uranyum parçalarının Suriye yönetiminin daha önce beyan ettiği nükleer envanterde bulunmadığını" bildirdi.
El Baradei, raporunda, tesiste bulunan uranyumun, İsrail'in 2007 yılındaki hava saldırısında kullandığı "füzelerden bulaşmış olma ihtimalinin çok zayıf olduğunu" kaydetti.
Raporunda Suriye yönetimine, nükleer programına ilişkin daha fazla bilgi vermesi çağrısında bulunan El Baradei, Suriye'den, nükleer programına ilişkin açıklamalarını destekleyecek belgeleri de UAEK'ya vermesini" istedi.
Raporda, İran'ın nükleer programına ilişkin bulgulara da geniş yer ayıran Baradei, İran'ın beyan ettiği nükleer malzemenin farklı amaçlar için kullanılmasında bir sapma olmadığının doğrulandığını belirtti, "hem UAEK hem de BM Güvenlik Konseyi'nin çağrılarına rağmen İran yönetiminin nükleer tesislerinde ani denetimleri öngören ek protokolü uygulamamakta ısrar ettiğini" ifade etti.
İran'ın, UAEK'nın çağrılarına rağmen "şeffaflık gereği olan bilgiyi vermeyi reddettiğine" işaret eden El Baredei, "İran'ın, şeffaf işbirliğini reddetmesinin, nükleer programının askeri amaçlı olduğu yolundaki kaygıları gidermeye yetmediğini" kaydetti.
El Baradei raporunda, İran'ın, "BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarına rağmen uranyum zenginleştirme ve ağır su reaktöründeki faaliyetlerini askıya almayarak sürdürdüğünü" de ifade etti.
Raporunda, İran'ın, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın (NPT), ani denetimleri öngören ek protokolünde öngörülen şeffaflık önlemlerini uygulamadığını" belirten El Baradei, "İran yönetimi ek protokoldeki şeffaflık önlemlerini uygulamadığı sürece nükleer programının askeri amaçlı olduğu yolundaki kaygıları gidermenin mümkün olamayacağını" bildirdi.
El Baradei, İran yönetimine, "güven artırmaya yönelik önlemleri uygulama" çağrısını yinelerken, UAEK yönetim kurulu üyesi ülkelere de "İran'ın nükleer programına ilişkin UAEK'a sundukları belgeleri İran yönetimiyle paylaşmaya izin vermeleri" çağrısında bulundu.
UAEK Başkanı Muhammed El Baradei'nin dün kurumun yönetimi kurulu üyesi 35 ülkenin heyet başkanlarına ve BM Güvenlik Konseyi'ne sunduğu İran ve Suriye'nin nükleer programına ilişkin raporunun 2-6 mart tarihleri arasında Viyana'da yapılması planlanan yönetim kurulu olağan toplantısında ele alınacağı bildirildi.
