Dün gece başlayan Demokrat Parti Kongresi öncesi başkan adayı Obama'nın yardımcısı olan Joseph Biden, Senato'ya Fener Rum Patriği'nin Türkiye tarafından ekümenik olarak tanınması çağrısını içeren önerge verdi..
Dün başlayan Demokrat Parti Kongresi'nde resmen başkan adayı unvanını alacak Barack Obama'nın kendisine yardımcı olarak seçtiği tecrübeli Senatör Joe Biden özellikle dış politika bilgisiyle öne çıkıyor.
Obama'ya "Çaylak" diyen kimilerine göre dengeli bir seçim, "İlle de değişim" diyenlere göre ise Cumhuriyetçiler'e yakın bir isim olduğu için yanlış kişi olarak değerlendirilen Biden, Türkiye için henüz kapalı bir kutu.
Diplomasiyi biliyor
Irak'ın üçe bölünmesini savunan, Ermeni tezlerini destekleyen, Kıbrıs'ta birleşmeye karşı görüşleriyle tanınan Biden'in diplomasiyi iyi bilmesinden dolayı Türkiye'yi kızdıracak sert adımlar atması beklenmiyor. Ancak geçen hafta Türkiye'de tartışmalı bir konu olan Fener Rum Patriği'ne Ortodoksların Ruhani lideri olarak 'ekümeniklik' sıfatı verilmesini isteyen ve ABD Senatosu'na sunulan bir önergenin altında Biden'in imzası olduğu öğrenildi.
Türkiye'de tartışmalı bir konu olan Fener Rum Patriği'ne Ortodoksların Ruhani lideri olarak 'ekümeniklik' sıfatı verilmesini isteyen ve ABD Senatosu'na sunulan bir önergenin altında Biden'in imzası olduğu öğrenildi.
AB vurgusu da yapıldı
Demokrat senatörler Robert Menendez, Benjamin Cardin ve Cumhuriyetçi Olympia Snowe'un imzasının bulunduğu önergede "AB yolundaki Türkiye'ye yüz milyonlarca Ortodoks Hıristiyan'ı temsil eden Patriği Ekümenik olarak tanıması ve tüm haklarını vermesi çağrısının Senato tarafından yapılmasını istiyoruz" deniliyor. Biden'in geçen hafta Obama'yı yardımcısı olarak açıklamasından birkaç gün önce verilen önergede Patrikhane'nin ekümenik olarak tanınması, uluslararası tanınma ve bağlantıların kabülü, Türk vatandaşlığı dışında tüm ülke vatandaşlarının geçerli olması, mülkiyet hakkının Türk hükümeti tarafından kabul edilmesi talepleri bulunuyor.
Ekümenik tartışması nedir?
Türkiye'nin, sadece bu ülkede yaşayan Rum cemaatinin dinî lideri olarak gördüğü Fener Rum Patriği, dünyadaki 300 milyon Ortodoks'un lideri anlamına gelen ekümenik (evrensel) sıfatını kullanıyor. Türkiye'nin itirazı, Patrikhane'nin yurtdışına çıkarılmasının konuşulduğu Lozan'a kadar gidiyor. Lozan Anlaşması'na göre, Patriklik, yalnızca Türkiye'deki Ortodoks azınlığın dini lideri olarak kabul ediliyor.
Resmi internet sitesinden katıldığı uluslararası etkinliklere Patrikhane, her yerde bu sıfatı kullanmaktan vazgeçmiyor. Patrik Bartholomeos, bu konudaki yaklaşımını Sabah Gazetesi'ne verdiği son röportajda şöyle dile getiriyor: "Kilise idaresi kolay değil. Kuzey ve Güney Amerika, İngiltere, Almanya, Batı Avrupa, Yeni Zelanda, Kore ve Hong Kong kiliseleri bize bağlı. Ama ekümenik değiliz! Bizim için ekümeniklik problemi yoktur. Altıncı asırdan beri bu unvanı taşıyoruz. Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde de bu unvanı taşıdık ve taşımaya devam edeceğiz. Ekümenik unvanı son yıllarda sıkıntı oldu. Sanki ben icat ettim gibi yazıyorlar..."
Esasında bu konuda Ortodokslar arasında da tam bir uzlaşma yok. Moskova Patrikliği'ne göre sadece saygı ifade eden kavrama Fener idari anlamlar yüklüyor. Tabii bu, ABD Başkanı'ndan Papa'ya herkesin bu sıfatı kabul ettiği gerçeğini değiştirmiyor.
