Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, biber gazının da dahil olduğu mühimmat harcamalarına, yılın ilk beş ayında 94.6 milyon lira bütçe ayrıldığını yazdı. “2014’ün ocak-mayıs döneminde, bütçeden yapılan mühimmat alımının 24.4 milyon lira olduğuna dikkat çeken Toker, “Yani, bu yılın ilk beş ayında mühimmata, geçen yıla göre yaklaşık 4 kat daha fazla harcama yapılmış” dedi.
Toker’in Cumhuriyet’te “Güvenlik harcamaları” başlığıyla yayımlanan (1 Temmuz 2015) yazısı şöyle:
Suriye’ye savaş ihtimalinin konuşulduğu bu dönem, güvenlik harcamalarındaki gelişmeleri aktarmakta yarar var.
Hemen belirtelim ki, güvenlik ve savunma harcamaları sadece genel bütçede görünen kalemleri değil, birden fazla kurum ve kaynağı ifade ediyor.
Sözgelimi genel anlamda örtülü ödenek harcamasının da bu kaleme dahil edilmesi gerekirken, ne kadarının güvenliğe ayrıldığı bilinmediği için sağlıklı bir değerlendirme yapmak çok mümkün olamıyor.
Genel bütçedeki güvenlik ve savunmaya yönelik mal ve hizmet alımı harcamaları; Emniyet, MİT, Milli Savunma Bakanlığı gibi güvenlikle ilgili kurumların personel harcamalarını kapsamıyor.
Bütçedeki “güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları” 14 ayrı kalemden oluşuyor.
Yüzde 22 artış
Bu çerçevede, 2015 bütçesindeki seyre bakacak olursak:
Ocak-mayıs döneminde bütçeden güvenlik ve savunma için yapılan harcama tutarı 737.3 milyon TL olmuş.
Bu tutar geçen yılın aynı dönemine göre 132.6 milyon TL daha fazla bir harcamayı ifade ederken, yüzde 22’lik bir artışa karşılık geliyor.
2014 yılı ocak-mayıs döneminde güvenlik savunmaya 604 milyon TL harcanmıştı.
Maliye verilerine göre, bu yılın ocak-mayıs dönemindeki güvenlik ve savunma harcamalarının yaklaşık 208.9 milyon TL’si araç gereç ve savaş teçhizatı için ayrıldı. Bu tutar, geçen yılın aynı döneminden 13 milyon TL daha fazla.
737.3 milyon TL’lik beş aylık toplam tutarın, 193.5 milyon TL’si ise savaş araç gereçlerinin işletmesine ayrıldı.
Mühimmat harcaması
Güvenlik ve savunma harcamalarının alt kalemlerinde, artış oranı bakımından dikkat çeken kalem, mühimmat.
Milletvekillerinin önceki yasama dönemlerinde cevapsız kalan soru önergelerinde gündeme taşınan biber gazının da dahil olduğu mühimmat harcamalarına, yılın ilk beş ayında 94.6 milyon TL ayrılmış.
Bu tutarın bir anlam ifade etmesi için, geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırabiliriz:
2014’ün ocak-mayıs döneminde, bütçeden yapılan mühimmat alımı, 24.4 milyon TL. Yani, bu yılın ilk beş ayında mühimmata, geçen yıla göre yaklaşık 4 kat daha fazla harcama yapılmış.
Bu veriler ışığında, araç gereç ve teçhizat alım harcaması, geçen yıla göre büyük bir artış göstermezken, mühimmata 70 milyon TL daha fazla harcama yapılmış olmasını, önemli bir soru işareti olarak not düşelim.
(Biber gazı alımları açıklanmış olsa, bu soruya anlamlı bir karşılık bulmak daha kolay olabilirdi.)
Güvenlik ve savunma harcamaları açısında, Emniyet’in TOMA ihalelerinde henüz teslim edilmemiş partiler bulunduğunu anımsatalım. Önümüzdeki aylarda bütçe gerçekleşmeleri bize daha aydınlatıcı ipuçları sunabilir.
