-BESİCİNİN YENİ GÖZDESİ "MANDA" YOZGAT (A.A) - 31.08.2010 - Seyfi Çelikkaya - Türkiye'de son yıllarda varlığının giderek azalması üzerine Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2008 yılından itibaren teşvik uygulanmasının devreye sokulması besicileri Manda yetiştiriciliğine yöneltti. Türkiye'nin önemli tarım ve hayvancılık bölgelerinden olan Yozgat'ta bakımının zor olmasının yanı sıra sulak alanlara ihtiyaç duyulması nedeniyle Manda yetiştiriciliğinden vazgeçen çiftçiler, teşviklerle birlikte yeniden Manda yetiştiriciliğine yönelmeye başladılar. Yozgat'ta Sığır Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı besiciler Manda başına 250 lira prim alırken, kurulacak mandıra ve tesisler konusunda da bakanlık tarafından yatırım desteği diğer hayvanlara oranla daha yüksek oranda verildiği bildirildi. Yozgat'ın Buzacıoğlu Köyü Muhtarı Gürsel Dalgıç AA muhabirini yaptığı açıklamada, Türkiye'de Manda yetiştiriciliğinin gerilemesinde farklı unsurlarla birlikte kuraklığında önemli rol oynadığını belirtti. Dalgıç, Mandaların sulak alanlarda yetiştiğini, suların çekilmesi sonucunda ise besicilerin birazda bakımının zor olmasından dolayı ellerindeki Mandaları çıkartıp, inekçiliğe yöneldiklerini hatırlattı. Bakanlığın teşvik uygulamasının cazibesinin besicileri yeniden Manda yetiştiriciliğine yönelttiğini anlatan Muhtar Gürsel Dalgılıç, kendisinin de Manda alarak beslediğini, sütünün ve etinin çok kıymetli olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu: "Köyümüzde iki yıl öncesine kadar 20 civarında Manda vardı, şimdi bu sayı 80'e çıktı. Devletimiz 250 lira prim veriyor. Bu nedenle köyümüzde manda sayısı arttı. Mandadan diğer hayvanlara oranla daha fazla gelir elde ediyoruz, üstelik teşvik oranı da yüksek. Mandanın sütünden elde edilen kaymağı çok değerlidir. Sütü sarılık, böbrek yetmezliği gibi hastalıklara iyi geliyor, bu nedenle Ankara'dan İstanbul'dan büyük şehirlerde buralara gelip, yoğurt, süt, kaymak alıyorlar, önceden sipariş verip. Haftada bir mandanın sütünden 3 kilo kaymak alıyoruz kilosunu 20 liraya satıp, sadece kaymaktan 60 lira kazanıyoruz. Diğer hayvanların sütü bir liradan satılırken, manda sütünün kilosu 5 lira. Yoğurt ta aynı şekilde, diğer yoğurtlara göre daha fazla." -KAYMAK VE YOĞURT YAPIMI- Yozgat'ta manda sayısı ile birlikte elde edilen sütten yapılan ev kaymağı, yoğurdu gibi ürünlerin yapımı da arttı. Köylü kadınları, sabahın erken saatlerinde kalkıp, mandalardan elde ettikleri sütten kaymak ve yoğurt yapıp, talebi karşılamaya çalışıyor. Mandadan elde edilen süt önce kazanda kaynatılıyor, daha sonra altına köz konularak uyumaya bırakılıyor. Sabahtan akşama kadar altındaki köz ile uyumada olan manda sütündeki kaymak yüzüne çıkıyor. Soğuması için dolaba konulan kaynatılan sütün üzerindeki kaymak sabah erkenden toplanıp, satış için hazır hale getiriliyor.
