Baskın Oran
(Radikal - 29 Ocak 2013)
Birgül Ayman Güler, politikaya Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden (Mülkiye) geçiş yapmış bir siyaset bilimi profesörü. Onun için, Meclis’te söylediği, “Türk ulusuyla Kürt milliyetini eşit, eş değerde gördüremezsiniz” cümlesinde kullandığı terimler rastgele kullanılmış değil. Zaten, kendisinin de kendisini “bilimsel” olarak savunuşu ancak buna işaret ediyor olmalı.
Bu cümleyi kendisinin uzmanlık alanı açısından otopsiye tabi tuttuğumuz zaman ortaya şunlar çıkıyor:
‘Ulus’ ile ‘millet’in aynı anlamı ifade ettiğini, birinin Öztürkçe diğerinin Arapça olduğunu biliyoruz. (‘Millet’in İttihat ve Terakki’den önce ‘ümmet’ anlamı taşımasının burayla hiçbir ilgisi yok). İkisinin de İngilizcesi: Nation. Dolayısıyla tartışma, ‘milliyet’ terimi üzerinde. Milliyetin (nationality) siyaset biliminde 2 anlamı var:
1] Vatandaşlık. Nitekim, pasaportlarda yazılı standart sorulardan biri. Bu nedenle, Prof. B. A. Güler’in bu anlamı kullanmadığı açık.
2] Henüz millet seviyesine varamamış insan topluluğu. Bu bağlamda siyaset biliminde bir üçlü var: Millet, Milliyet, Halk. Burada derecelendirme yukarıdan aşağıya doğru. Yani bu üçlünün en gelişmişi Millet, en başlangıç düzeyinde olanı da Halk. Milliyet, ikisinin arasında. (Daha da aşağı doğru gitmek isterseniz kavim, klan, diye götürebilirsiniz). Siyaset biliminde bu üçlü, temel sıralamadır. (Marksist literatürdeki ‘millet ve halk egemenliği’ kavramları bu bağlamın dışında, apayrı bir kategorileştirme; karıştırmayalım).
Prof. Güler’in kullandığı anlam, bu ikincisi: Türkleri kemale ermiş olan etnik grup, Kürtleri ise henüz erememiş olan, ilkel etnik grup olarak mütalaa ediyor. Bütün mesele de burada zaten: Eğer “millet” ile “milliyet” eşit gelişmişlik düzeyindeki insan gruplarını anlatıyor olsaydı, Prof. Güler’in bir ‘bilimsel karşılaştırma’ yaptığından bahsedecektik. Ama karşılaştırma yapmıyor. Yukarıda söylediklerim nedeniyle düpedüz bir ‘bilimsel aşağılama’ yapıyor. Bilimsel dediği de bu zaten. Tabi bu durumda Prof. Güler bir şey daha demiş oluyor: “Önce ulusalcıyım, sonra siyaset bilimci”.
(Eklemeye gerek var mı: Halk terimi tek başına kullanıldığında aşağılama anlamına filan tabii ki gelmez. Örnek: ‘Fransız halkı’, ‘Türk halkı’.)
