Ortadoğu uzmanı Prof. Dr. Abbas Vali, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani'nin, Irak ordusu ve Haşdi Şabi’nin Kerkük şehrinin kontrolünü ele geçirmesinden sonra Kürdistan Parlamentosu’na bir mektup göndererek istifa etmesini Sputnik'e değerlendirdi.
Barzani’nin tartışılan istifasının ardında üç sebep olduğuna işaret eden Vali, "Barzani ABD’nin desteğini kaybetmişti. Çünkü ABD, referandum projesine ve sonrasına destek vermemişti ve İran ile Haşdi Şabi güçlerinin Kerkük’e operasyon düzenlemesine de engel olmadı. Bu da Barzani’nin başkanlığının artık desteklenmediğinin ve Barzani yönetiminin de kabul edilmeyeceğinin göstergesiydi” dedi.
"Türkiye desteği çekince Barzani yalnız kaldı"
İkinci sebebin, Barzani’nin artık Türkiye’nin desteğini kaybetmesi ve bölgede yalnız kalarak izole olması olduğunu belirten Vali, şöyle devam etti:
“Burada Barzani aktif bir destek olmadan devam edemeyeceğini anlamıştı. İran, Kerkük olaylarına ve diğer tartışmalı bölgelere yönelik operasyonlara özellikle katılmıştı. Diğer taraftan Türkiye, Barzani yönetiminin yıkılması için ikinci bir güç olarak İran ile işbirliği yaptı. Barzani böylece artık yerel düzeyde bile olsa devam etmek için destek bulamayacağını anladı.
"Kürdistan bölgesi daha küçük ve zayıf olacak"
Vali, üçüncü önemli sebebin ise Barzani’nin iktidarını güçlendiren KDP-YNK işbirliğinin, referandumun ardından çatırdaması olduğunu söyleyerek, şöyle devam etti:
“Barzani’nin Irak güçleriyle savaşmak istememesi, direkt iktidarının yıkılmasına sebep olabilirdi, bundan dolayı, bunun önüne set çekmek için istifa etti. Barzani’nin istifası, Irak’ta siyasi iktidarı yeniden inşa etme ihtimaline yol açtığı için çok önemlidir. Bu yeniden inşa çok farklı bir düzlem üzerinde varlık kazanacak. Bu da Kürdistan Bölgesi’nin daha küçük ve zayıf olmasına yol açacak.”
"IKBY'nin politik bir yeni nesle ihtiyacı var"
IKBY'de Barzani sonrasında aşiret otoritesinin zayıflayacağını söyleyen Vali, "Bu oluşum, yeni bir düzlem üzerinde yapılmalı ki bu da kendisiyle doğru bir oluşum getirsin. Benim görüşüme göre, işlevsiz ve mevcut politikayla devam edemeyecek bir yönetim var. 16 Ekim’de yaşanan olaylar da bunun en önemli göstergesi oldu. Barzani’nin istifasından sonra yeni oluşturulacak politik model aşiret otoritesinden uzak olmak zorunda. Bu da yapılacak yeni bir seçimle mümkün. IKBY'nin politik bir yeni nesle ihtiyacı var; ki her kesimin anlaşacağı bir meşruiyet kurabilsinler" diye konuştu.
"Yenilginin en önemli sebebi Peşmerge güçlerinin birleşik bir orduya dönüşememesi"
Vali, IKBY’deki Peşmerge güçlerinin, modern ve birleşik bir orduya dönüşememesinin, Barzani’nin yenilgisindeki en önemli sebeplerden biri olduğunu da vurgulayarak, şu tespitleri yaptı:
"Kürdistan’ın çok büyük bir krizle karşı karşıya olduğu görülüyor ve yeni bir siyasi oluşuma ve otoriteye, Kürdistan’da iktidara gelecek yeni bir sisteme ve güce ihtiyaç var. Her şeyden önce 16 Ekim'de meydana gelen Kürdistan krizi, modern ve ulusal bir model tarzında birleşik olması şartıyla elbette, Peşmerge’nin önemli bir güç olduğunu gösterdi. arzani’nin yenilmesindeki en büyük neden modern ve birleşik olmayan bir ordunun yokluğuydu. Peşmerge’nin bir aşiret gücü olarak bırakılmasıydı. Barzani’nin istifasından sonra bu yanlışlar tekrarlanmamalı. Kürtlerin birliğe ve modern bir otoriteye ihtiyaçları var. Kürdistan’ın aşiretle yönetilmesine değil, modern bir iktidara ihtiyacı var."
