Hürriyet yazarı Deniz Zeyrek, 25 Eylül'de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin gerçekleştirdiği bağımsızlık referandumunun ardından başlayan 'Kerkük krizi' Mesut Barzani'nin istifasını neden olduğunu ifade etti. Zeyrek, ABD ve Britanya'nın, Mesud Barzani'nin görevini parlemantoya bırakacağı açıklamasını memnuniyetle karşıladığını belirterek yerlerine geçecek olan yeni liderler Neçirvan Barzani ve Kubat Talabani hakkında yazdı.
Deniz Zeyrek'in "Avcı” huzur getirebilecek mi?" başlığıyla yayımlanan (31 Ekim 2017) yazısı şöyle:
25 Eylül 2017 günü Kuzey Irak’ta yapılan referandumdan sonra başlayan kriz, dün Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani’nin istifasıyla yeni bir aşamaya geçti.
ABD ve Britanya, Barzani’nin “devlet adamlığını” ve “IŞİD’e karşı direnişini”övmekle beraber, görevi bırakmasını memnuniyetle karşıladı.
Anglosakson ittifakı, yıllarca Mesud Barzani ile Celal Talabani’nin damga vurduğu Kuzey Irak siyasetinde, yeni dönemin önderleri olarak Neçirvan Barzani ile Kubat Talabani’yi işaret etti.
Almanya ve Fransa da, Bağdat’taki büyükelçilerini Neçirvan Barzani ile görüşmek üzere Erbil’e gönderdi. Bağdat ile Erbil arasında arabuluculuk da öneren iki ülke, bu vesile ile ABD ve Britanya gibi bölgede artık Neçirvan Barzani-Kubat Talabanidönemini tanıdıklarını gösterdiler.
Bu arada en ilginç çıkış, İran Genelkurmay Başkanı General Muhammed Hüseyin Bakıri’den geldi. Bakıri, Barzani’nin istifasının bölgedeki ateşi söndürebileceğini söyledi ve yeni yöneticilere reform çağrısı yaptı.
Türkiye ise Kuzey Irak’ın geleceği konusunda şimdilik açıktan adımlar atmıyor, Barzani’ye nasihat vermekle yetiniyor.
Şimdi gelin, Batılılar ile İran’ın işaret ettiği Kuzey Irak’taki Kürt bölgesinin yeni yöneticilerine mercek tutalım:
Kuzey Irak'ın yeni nesil lideri
Neçirvan Barzani, 1966 doğumlu. “Neçir” Kürtçe’de “Av” demek. Neçirvan ise “Avcı”. Mesud Barzani’nin kardeşi İdris’in oğlu. Aile sürgün edilince o da 9 yaşında İran’a göçtü. Gençlik yıllarında siyasete atıldı. 23 yaşında KDP’nin merkez komitesine seçildi. 30 yaşına geldiğinde KDP hükümetinin Başbakan Yardımcısı oldu. 40 yaşında ise bölgedeki bütün siyasi partileri bir araya getiren görüşmelerde aktif rol aldı ve kurulan “Bölgesel Yönetim Hükümeti”nin başbakanı oldu.2009’da Behram Salih’e devrettiği görevi 2012’de yeniden üstlendi.
Batı tarzı bir yaşamı tercih ettiğini hiç saklamadı. Referandum günü sandık başında çekilen aile fotoğrafında eşi Nebila’nın modern tarzı çok konuşuldu. Neçirvan Barzani, Erbil’deki evinde ağırladığı batılı konuklarına şarap kavını göstermekten ve pahalı şaraplar ikram etmekten büyük zevk duyar.
2008’de Washington&Jefferson Koleji’nden onur derecesi alırken bir dönem Adana ve Ankara’da da görev yapan Erbil’deki ABD’li diplomat Jess Baily şöyle anlatıyordu kendisini:
“Başbakan Barzani, Kuzey Irak ve Irak’ın bütünü için, eğitime, kadınların ve azınlıkların haklarına ve ekonomik kalkınmaya önem veren bir vizyon ortaya koydu.”
Kubat Talabani KYB'yi toparlayabilecek mi?
Kuzey Irak’taki ikinci büyük parti merhum Celal Talabani’nin Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB). Barzani, Bölgesel Yönetim Başkanı olduğunda Talabani, Irak Cumhurbaşkanı olmuştu. Talabanipartisinin başından ayrılınca eşi Hero Talabani’nin ipleri eline alması nedeniyle parti ikiye bölünmüştü. Goran partisi, sürpriz yaparak önemli bir destek görmüştü.
Yeni dönemde Bölgesel Yönetim’de KYB’yi Talabani çiftinin küçük oğlu Kubat Talabani temsil edecek. 1977 doğumlu olan Talabani, Britanya’da büyümüş, uzun süre Washington’da Bölgesel Yönetim temsilciliği yapmıştı.
Yeni dönemde kendisini iki önemli görev bekliyor:
- Neçirvan Barzani ile birlikte Bölgesel Yönetim’in önündeki sorunları aşmak.
- Babasının partisi KYB’nin yeniden toparlanmasını sağlamak.
Neden "oğul" değil "yeğen Barzani
Eminim sizin de aklınıza aynı soru geliyordur:
“Mesud Barzani’nin çocuğu yok mu? Neden yeğenine bırakıyor?”
Evet, hem de dört çocuğu var. En büyük olanı Mesrur Barzani, Bölgesel Yönetimin en önemli güvenlik ve istihbarat sorumlusu. Kuzeni Neçirvan’dan üç yaş küçük. Neçirvan siyaseti seçerken Mesrur asker olmayı tercih etmiş. 16 yaşından itibaren Peşmerge saflarında savaşmış. Küçük kardeşi Mansur da Peşmerge içinde subay olarak görev yapıyor.
Diplomatlara göre Mesud Barzani’nin oğlu yerine yeğenini tercih etmesinin en önemli nedeni, birinin siyasetçi/diplomat, diğerinin asker/istihbaratçı olması.
Batılılar da bu yüzden Neçirvan Barzani’yi tercih ediyor.
Bir önemli neden de Neçirvan Barzani’nin referanduma sıcak bakmaması. Mesrur Barzani ise gerekirse savaşmaktan kaçmayacak ateşli bir bağımsızlık savunucusu.
Daha önce de defalarca ifade ettiğim gibi: Mesud Barzani referandum ile bir kumar oynadı ve kaybetti.
Kuzey Irak’ta kartlar yeniden karılıyor ve yeni Kürt liderler önemli sınavlardan geçecek.
Yakından izlemekte fayda var.
