Barış Ödülü Ahtisaari'nin

Nobel Barış Ödülünü eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari kazandı. Ahtisaari, bu ödülü BM temsilcisi olarak Kosova gibi dünyanın önemli sorunlarında gösterdiği olağanüstü başarılarından ötürü 2008 Nobel Barış Ödülünü aldı. Endonezya’da Açe bölgesi gerillalarına da barış getirilmesinde işlevi olan Ahtisaari, 1,4 milyon dolarlık ödülü 197 aday arkasından kazandı.

Norveç’in başkenti Oslo’daki Kurul, yakın tarihte Kosova sorunu olmak üzere, Avrupa, Afrika, Orta Doğu ve Uzak Doğu Asya’da birçok sorunun çözümünde arabuluculuk görevi üstlenen 71 yaşındaki Ahtisaari’yi Nobel Ödülüyle onurlandırdı. Ahtissari’nin Kuzey İrlanda’nın Katolik-Protestan sorununun çözüm yoluna girmesinde dahi payı bulunduğu hatırlatıldı. Martti Ahtissari’nin "sonuçsuz" kalan Irak’a barış getirilmesi için çaba sarf ettiği de vurgulayan Norveç Nobel Barış Ödülü Kurulu, "Sayın Ahtisaari, aynen ödülün kurucusu Alfred Nobel’in kişiliğinde olduğu gibi barış için çalışmıştır" denildi. Ahtisaari’nin Afrika’da Namibya’da barış tesis edilmesinde büyük hizmeti olduğu da vurgulandı. Ahtisaari, Kosova savaşında Sırp Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç’in (1941-2006) ikna edilmesinde en önemli diplomat olarak hatırlanıyor.

Ödülden memnun

Ahsisaari, barışa en büyük katkısını Namibya’da hissettiğini söyledi. Ahtisaari, Nobel Barış Ödülünü kazanmasıyla ilgili Norveç NRK radyosuna yaptığı açıklamada, "Bu karardan doğal olarak çok memnun olduğunu" belirterek, "Çok minnettarım" dedi.
Çalışmalarında en büyük başarı olarak hangisini gördüğü yönündeki soruya Ahtisaari, "Tabii ki Namibya" yanıtı verdi ve Namibya’nın bağımsızlığını kazanmasının çok uzun zaman aldığını belirtti. Ahtisaari, önemli çalışmaları olarak Balkanlar’daki ve Endonezya’nın Açe eyaletindeki çalışmalarına da işaret etti.

Hayatı

Eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari, Afrika, Avrupa ve Asya’da son 30 yıldaki birçok krizde arabuluculuk görevi yaptı.

-23 Haziran 1937’de bugün Rusya sınırları içinde kalan Viipuri’de dünyaya gelen Martti Oiva Kalevi Ahtisaari, 1965’te diplomasi hayatına adım attı.

-1973-1976 yıllarında Finlandiya’nın Tanzanya Büyükelçisi olan Ahtisaari, 1977’de BM Genel Sekreterinin Namibya özel temsilcisi oldu, Namibya’nın 1990’da bağımsızlığını kazanmasında önemli rol oynadı.

-1980’lerin başında BM’den tekrar Finlandiya diplomasisine dönen Ahtisaari, 1987’de BM Genel Sekreteri Yardımcılığına yükseldi. Ahtisaari 1991’e kadar bu görevde kaldı.

-1990’larda Avrupa’ya dönen Ahtisaari, bu dönemde Balkanlar’da barışın sağlanması için çaba sarf etti. Ahtisaari, Eylül 1992-Nisan 1993’te Bosna-Hersek’te, Uluslararası Eski Yugoslavya Konferansının çalışma grubuna başkanlık etti.

-Eski Fin Cumhurbaşkanı, Temmuz 1993’te eski Yugoslavya Uluslararası Konferansı Özel Danışmanı olduktan sonra BM Genel Sekreterinin eski Yugoslavya özel temsilcisi olarak görev yaptı.
Ahtisaari, 1994’te 6 yıl için Finlandiya Cumhurbaşkanı seçilmesine rağmen, uluslararası alanda da aktif oldu.

Martti Ahtisaari, 1999’da eski Rusya Başbakanı Viktor Çernomırdin ile birlikte, eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç’i Kosova’daki askeri operasyonları sona erdirmesi yönünde ikna etti. Cumhurbaşkanlığı döneminde uzlaşmazlıkları çözmeyi amaçlayan sivil toplum örgütü CMI’ı (Crisis Management Initiative-Kriz Çözüm Girişimi) kuran Ahtisaari, 2005’in Ocak ayında, Endonezya hükümeti ve ayrılıkçı Özgür Açe Hareketi arasındaki görüşmelerde arabuluculuk yaptı. 1976’dan beri çatışan taraflar 6 ay sonra barış anlaşması imzaladılar.
Ahtisaari, 2006’da Sırplar ve Kosovalılar arasında Kosova’nın nihai statüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan görüşmelere BM özel temsilcisi sıfatıyla katıldı. Uzlaşmayı olası görmeyen Ahtisaari, konuyla ilgili raporunu 2007’nin
mart ayında BM Güvenlik Konseyine sundu ve Kosova’ya BM denetiminde kontrollü bağımsızlık verilmesi önerisinde bulundu. Kosova bir yıl sonra bağımsızlık ilan etti. Evli olan Ahtisaari’nin bir oğlu bulunuyor.

Son 10 yılda Nobel Barış Ödülünü kazananlar şöyle:

-2007: BM Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ile eski ABD
Başkan Yardımcısı Al Gore
-2006: Bangladeşli Muhammed Yunus ve Granmeen Bankası
-2005: BM-Uluslarası Atom Enerjisi Kurumu ile kurumun Mısırlı başkanı
Muhammed El Baradei
-2004: Kenya Çevre-Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Vangari Maathai
-2003: İranlı insan hakları savuncusu, hukukçu Şirin Ebadi
-2002: Eski ABD Başkanı Jimmy Carter
-2001: BM ve BM Genel Sekreteri Kofi Annan
-2000: Güney Kore Devlet Başkanı Kim Dae-jung
-1999: Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü
-1998: Kuzey İrlandalı politikacılar David Trimble ve John Hume

İlgili haberler:

Nobel Barış Ödülü Çin'i gerdi