Ellerindeki nakit parayı krediye dönüştürmekte zorlanan bankalar, riski düşük müşteri peşine düştü. Bankalar özellikle bordrolu olan ve bugüne kadar ödeme sorunu yaşamamış müşterilere talep olup olmadığına bakmadan kredi çıkarıyor. Referans gazetesinin haberine göre, kriz nedeniyle kredi vermekte zorlanan bankalar; ödemelerini aksatmayan ve düzenli geliri olan "sağlam" müşterilerin peşine düştü. Bankalar bu tür müşterilerere talep gelip gelmediğine bakmadan kredi çıkarmaya başladı. Müşteriler, bir anda banka şubesinden gelen "Sizin için 20 bin lira kredi hazırladık, kimliğinizle birlikte şubemize gelip alabilirsiniz" telefonu ile şaşkınlığa uğruyor. Şube yetkilisine "Talebim olmadı, ayrıca neden ben ve neden bu miktar" diye soran tüketiciler, "Miktar genel müdürlük tarafından belirlendi, dilerseniz kredinizi kullanabilirsiniz" gibi cevaplar alıyor.
Genellikle en fazla 24 ay vadeli kullandırıldığı bildirilen kredi için banka herhangi bir vade uzatımına gitmek istemiyor. Ayrıca müşteriye sormadan hazırlanan kredi teklifleri yasak olduğu için mail ya da faks gibi yazılı ortamda iletilemiyor. Müşteriye sadece şubede görüşebileceklerini belirten yetkililer, ancak yoğun ısrar gelmesi halinde hazırladıkları kredi teklifini mail yoluyla gönderiyor.
Seçici tavır devam ediyor Bankaların kriz nedeniyle bir süredir kredi kullandırmaktan uzak durduklarını belirten uzmanlar, kriz döneminde müşteriler konusunda daha da titiz davranıldığını belirtiyor. Talep olmadan kredi teklifi hazırlama yönteminin bankaların kredi kanallarının bir miktar da olsa yumuşadığının göstergesi olabileceğini belirten uzmlanlar, buna karşın kredi kullandırmada seçici tavrın devam ettiğini söyüyor. Bankaların kredi kullandıracakları müşterinin kredibilitesine dikkat ettiklerini de belirten uzmanlar, ancak bu tür tüketicilerin kredi kullanmaya yanaşmadığını belirtiyor. Uzmanlar göre bankalar, talep almadıkları halde teklif yolladıkları kişilerin kapılarını zaten bir süredir aşındırıyor.
Televizyon reklamından farksız Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, talepte bulunmadan hazırlanan kredilerin bir çarpraz satış uygulaması olduğunu söyledi. Bankanın bu yolla müşteriye kendini hatırlattığını belirten Ateş, "Zaten müşteri profilini görebiliyoruz. Dolayısıyla çarpraz satış yoluyla değişik ürünler müşterilere sunulabilir. Biz de bu uygulamayı sigorta gibi komisyonlu işlerde yapıyoruz" dedi. Uygulamanın sektörde hacim yaratabileceğini belirten Ateş, "Pazarlamanın sonu yok" dedi. Bankanın televizyon reklamlarında tüm halka seslenip "Şu faiz oranıyla kredi kullandırıyorum" demesi ile doğrudan tüketiciye telefon açıp "Size şu oranda, şu miktarda kredi kullandırabiliriz" demesi arasında bir fark görmediğini belirten Ateş, bankaların talep yaratmak için krediyi ödeyebileceğini düşündüğü müşteriye rağbet ettiğini söyledi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin ise "Son zamanlarda televizyon reklamlarında bir canlanma görmeye başladık. Özellikle sabit geliri olan beyaz yakalı olanlara yönelik. Talep olmadan kredi teklifi hazırlamak da bir pazarlama faaliyeti olabilir" diye konuştu.
Toplam krediler 5 ayda 2.5 milyar TL azaldı
(milyon TL) |
. |
Eylül 2008 |
Ekim 2008 |
Kasım 2008 |
Aralık 2008 |
Ocak 2009 |
Şubat 2009 |
6 Mart 2009 |
Konut |
38.016 |
38.181 |
37.854 |
37.537 |
37.014 |
37.070 |
37.088 |
Taşıt |
5.881 |
5.740 |
5.542 |
5.338 |
5.090 |
4.882 |
4.817 |
İhtiyaç |
38.836 |
39.085 |
38.608 |
38.217 |
38.340 |
38.359 |
38.270 |
Toplam |
82.734 |
83.006 |
82.005 |
81.093 |
80.445 |
80.311 |
80.175 |
Krediler 5 ayda 2.5 milyar TL daraldı
(milyon TL) |
Tarih |
Konut |
Taşıt |
İhtiyaç |
Toplam |
Eylül 2008 |
38.016 |
5.881 |
38.836 |
82.734 |
Ekim 2008 |
38.181 |
5.740 |
39.085 |
83.006 |
Kasım 2008 |
37.854 |
5.542 |
38.608 |
82.005 |
Aralık 2008 |
37.537 |
5.338 |
38.217 |
81.093 |
Ocak 2009 |
37.014 |
5.090 |
38.340 |
80.445 |
Şubat 2009 |
37.070 |
4.882 |
38.359 |
80.311 |
6 Mart 2009 |
37.088 |
4.817 |
38.270 |
80. |
