Patates fiyatlarındaki aşırı yükseliş sonrası Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Patates üreticide 1 lira iken pazarda 5 lira. İthalat yaparak, spekülatörlere dünyanın kaç bucak olduğunu göstereceğiz” dedi. Tarım Bakanı Mehdi Eker ise, patates fiyatlarının üreticide 1.8 lira pazarda 3.6 lira olduğunu, ithalatın son çare olması gerektiğini söyledi. Sektör temsilcileri ise ithalat yapılması halinde üreticinin patatesten vazgeçeceğini vurguladı.
Gıda fiyatlarındaki aşırı yükseliş sonrası ‘ithalat sopası’ çekildi. Patates fiyatları üzerinden ‘spekülatörler’e göz dağı veren Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Kuru fasulyede de böyle bir durum yaşanmıştı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na ithalat yetkisi verdiğimiz anda fiyatlar değişmeye başladı. Bir kilo bile fasulye ithal etmeden fiyatlar istediğimiz noktaya geldi. Patates fiyatlarında da son 1 yılda ciddi bir artış var. Son iki aydır da spekülatif hareketler yaşanıyor. Gerekirse, üreticinin elinden 1 liraya çıkıp, tüketicinin eline 5 liraya varan patatesi, eline alanların elinde patlatacak, onlara dünyanın kaç bucak olduğunu öğretecek noktaya gelmiş bulunuyoruz. 4.5-5 miyon ton patates üretimimiz var ve bu rakam tüketimin çok üzerinde. Birilerini bunu speküle ediyor. Onlara derslerini vereceğiz” dedi.
Hürriyet'ten Burak Coşan'ın haberine göre, Tarım Bakanı Mehdi Eker ise Bakan Zeybekci’nin aksine, üç büyük ilde ortalama patates fiyatının 3.6 TL olduğunu, 2 TL’ye de ürün bulunabildiğini ifade etti. CNN Türk’ün internet sitesinde duyurduğu habere göre Mehdi Eker, patates üretiminde sorun olmadığının altını çizdi ve ithalata ancak çok gerekirse başvurulabileceğini, üretici fiyatının da 1.8 TL olduğunu söyledi.
Asıl sorun aracılar
Sektör temsilcileri ise bakanların aksine ithalatın kesinlikle bir çözüm olmadığını belirtti. Türkiye’nin geçen yıl 4 milyon ton patates ürettiğine vurgu yapan Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, “Bu yıl patates üretimi daha da artacak. Böyle bir durum yaşanırken ithalat sopasını gösterirsen bir tek üreticiyi korkutmuş olursun. Asıl sorunu sorunu çözmeden günlük politikalarla günü kurtarmaya çalışıyorlar. İthalat demek üreticinin elindeki patatesin fiyatını daha da düşmesi demek” dedi.
Çiftçiler üretmez
Üreticinin girdi maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle 1.5 liraya satsa bile gerekli olan parayı kazanamadığını kaydeden Yetkin, “Aracılarla ile ilgili bir yaptırım uygulanmadıkça bu sorun çözülmez. Gelecek yıl aynı durum bir daha yaşanır. O zamanda mı ‘ithalat yapalım’ diyeceğiz. Aracılara göz dağı vermek için öne çıkarılan ithalat sopası aracıyı değil üreticiyi etkiler. Üretici eğer ‘her sene ithalat yapılacak’ diye korkarsa patates üretmekten vazgeçer. Asıl problem de o zaman başlar. Üretim azalır ve Türkiye’nin ihtiyacına yetmeyecek duruma ulaşırsa bu sefer ithalat da çözüm olmaz” dedi. Patates fiyatlarındaki yükselişin bir nedeninin de yeni mahsülün yeni çıkmaya başlamasının olduğunu söyleyen Yetkin, “Fiyatlar 1-2 hafta içinde inmeye başlayacak. İthalat çok gereksiz bir hamle olur” diye konuştu.
Fiyat dalgası normale döner
BİRÇOK yerde patates hasatının başladığını belirten bakanlık yetkilileri ise şu bilgileri verdi:
“Adana’da, Ödemiş’te hasat başladı. Hatay’ın yakın bir bölgesinde de yakında hasat başlayacak. Dolayısıyla şu anda panik olmayı gerektirecek bir durum yok. Kısa süre içinde piyasa dengesini bulacaktır. Üretici zaten 2 liranın aşağısında ürününü satıyor. Bazı yerlerde de fiyatlar 2 liraya inmeye başladı. Kısa sürede bu fiyat dalgalanmalarının normale dönmesini bekliyoruz.”
Patates çoğalacak
Patates hasadının İzmir Ödemiş’de yeni başladığını dile getiren Ödemiş Ziraat Odası Başkanı Ahmet Kocaağa, “Adana’da ise çok daha önce başladı. Patates piyasada çoğalmaya başladı. Tüketici fiyatları aşağı seviyelere inecektir. Şu anda üreticinin eline geçen para kilogramda 1.4 lira. Patates çoğaldıkça üreticinin kazandığı para daha da aşağı iner. Eğer ithalat yapılırsa üretici büyük zarar eder” dedi.
