Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Roma’daki Birleşmiş Milletler (BM) Avrupa Ekonomik Komisyonu Yaşlanma Konferansı'nda yaş dostu yaşam alanlarını oluşturmaya yönelik pratiklerin Türkiye’de hız kazandığını belirleterek, “Son 20 yıl içerisinde özellikle engelsiz tasarım ve yaş dostu çevreye yönelik farkındalık artış göstermiştir. Özellikle son 5 yıl içerisinde ise ulaşım, barınma, çevre, kentleşme, bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin ulusal üst düzey politika belgeleri yaşlılık bağlamında da ele alınmaktadır” dedi.
Bakan Yanık, İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenen BM Avrupa Ekonomik Komisyonu Yaşlanma Konferansı kapsamında MIPAA+20 Raporu'nun ve BM AEK Bölgesi'nde Yaşlanmaya İlişkin Madrid Uluslararası Eylem Planı’nın uygulanmasına ilişkin BM AEK Sentez Raporu'nun lansmanına katıldı. Bakan Yanık, yazılı sunduğu ülke beyanında, Türkiye’de yaşlı nüfusun oranının 2016’da yüzde 8.3 iken (6 milyon 651 bin 503) 2021’de yüzde 9.7’ye (8 milyon 245 bin 124) yükseldiğini, son 5 yılda yaşlı bireylerin sayısının yüzde 24 arttığını belirtti. Türkiye’nin en hızlı yaşlanan ülkeler arasında bulunduğuna işaret eden Bakan Yanık, “Tecrübe ettiğimiz bu demografik dönüşüm süreci bizleri yaşlanma üzerine genel bağlamda içermeci ve bütüncül bir politika çerçevesi planlamaya yönlendirmiştir” ifadesine yer verdi.
Yaşlanmanın, 2002’den bu yana Türkiye’de bir sosyal politika alanı olarak ele alındığını kaydeden Bakan Yanık, nüfusun hızlı yaşlanmasının sonucu olarak sosyal hizmetleri ve uzun süreli bakım modellerini çeşitlendirme gereksinimi ortaya çıktığını, bu durumun ise ulusal düzeyde yaşlanmaya ilişkin tüm paydaşların birlikte ve koordineli çalışması gerekliliğini doğurduğunu dile getirdi. Türkiye’de bu konuda son 5 yılda yürütülen çalışmaları anlatan Bakan Yanık, yaşlılara yönelik sosyal hizmet modellerinin hem kişisel hem de bölgesel ihtiyaçları karşılayacak şekilde çeşitlendirilip genişletildiğini kaydetti. Kalifiye personel sayısının ve bu personelin niteliğinin artırıldığını ifade eden Bakan Yanık, uzun süreli bakım sistemlerinin niteliğini artırmak amacıyla bakım hizmetleri kalite standartlarının geliştirildiğini vurguladı. Bakan Yanık, alanda nitelikli personel yetiştirmek amacıyla sosyal hizmetler, geriatri ve gerontoloji gibi disiplinlerin müfredatlarının düzenlendiğini, üniversitelerde yaşlılık alanında araştırma ve çalışmalar ile yaşlılık araştırma ve uygulama merkezlerinin açılmasının desteklendiğini aktardı.
“Projeler devlet tarafından destekleniyor”
Kuşaklararası dayanışmayı güçlendirmek için gönüllü aktivite ve projelerin desteklendiğini belirten Bakan Yanık, şöyle devam etti:
“Yaşlı bireyler için geliştirilen politikaların uygulanmasını yaygınlaştırmak adına, merkezi yönetim, belediyeler, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları da dahil olmak üzere, paydaşların projeleri devlet tarafından desteklenmiştir. Bu kapsamda, 2016 yılından beri belediyelerin evde bakım ve gündüz bakım hizmetlerine ilişkin projeleri desteklenmektedir. İlaveten toplumun en kırılgan kesimlerindeki yaşlı bireyler için evde bakım ve gündüz bakım hizmeti sağlamayı amaçlayan Yaşlılar için Gündüz ve Evde Bakım Hizmetlerinin İyileştirilmesi Projesi (YAGEP) ve En Kırılgan Gruptaki Türk Vatandaşları ile Geçici Koruma ve Uluslararası Koruma Altındaki Kişilerin Sosyal Hizmetlere Erişimin Arttırılması Projesi (FRIT-II) geliştirilmiştir.”
“Engelsiz tasarım ve yaş dostu çevreye yönelik farkındalık arttı”
Türkiye’de “yaş dostu” yaşam alanlarını oluşturmaya yönelik pratiklerin hız kazandığını vurgulayan Bakan Yanık, bunlardan birinin de “eşilebilirlik” olduğunu kaydetti. Bakan Yanık, “Son 20 yıl içerisinde özellikle engelsiz tasarım ve yaş dostu çevreye yönelik farkındalık artış göstermiştir. Özellikle son 5 yıl içerisinde ise ulaşım, barınma, çevre, kentleşme, bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin ulusal üst düzey politika belgeleri yaşlılık bağlamında da ele alınmaktadır. Yaşlı bireylerin sosyal hayata aktif katılımını sağlamak için ücretsiz veya indirimli ulaşım hizmetleri sunulmaktadır. Yine sosyal ve kültürel aktivitelere katılımı artırmak için yaşlı bireylere çeşitli ücretsiz ve indirimli, ulaşım haricinde seçenekler de sunulmaktadır” ifadelerini kullandı.
Yaşlılara yönelik tüm hizmetlerin nüfusun hızla yaşlanan demografik yapısıyla birlikte uluslararası ve bölgesel gelişmeler gözetilerek, aktif ve sağlıklı yaşlanma perspektifiyle geliştirildiğini vurgulayan Bakan Yanık, şunları kaydetti:
“Bu kapsamda, nüfusu demografik olarak yaşlanma sürecine bizden daha önce girmiş ülkelerin politika ve hizmetlerini takip ediyoruz. Bu ülkelerin yaşlanma alanında iyi uygulama örneklerini ve deneyimlerini inceliyoruz. Yaşlı bireylere yönelik politikaların revize edilmesi ve yeni politikaların geliştirilmesi için I. Yaşlılık Şurası Sonuç Bildirgesi ve Aktif Yaşlanma Strateji Belgesi gibi politika belgeleri yayınlanmıştır. Tüm bunlarla birlikte yaşlanma alanında uluslararası ve bölgesel iş birliğine büyük önem veriyor, yürütülen çalışmaları değerli buluyoruz. Yaşlanma Daimi Çalışma Grubuna aktif katılımımızı sürdürmeye ve yaşlı bireylerin insan haklarının hayata geçirilmesinde somut ilerleme kaydetmenin yolları ile yaşlılık alanında yasal olarak bağlayıcı bir belgeye ilişkin görüş alışverişinde bulunma konusunda istekli olduğumuzu belirtmek isteriz.” (İHA)
