T24 - AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, "Milletvekilleri Meclis’in bir an önce tatile girmesini istedikleri için Mali Kural tasarısı sonbahardaki yeni yasama yılına bırakıldı" dedi. Milliyet Gazetesi Ekonomi Müdürü Murat Sabuncu, 'Mali Kural'ın meclis tatile girmeden geçmesini isteyen Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan'a ulaşmadığını belirterek, "Ali Babacan’ın ağzını iki gündür bıçak açmıyor. Mali Kural’ın sonbahara kalmasına morali çok bozuldu. Kimseyle konuşmak istemiyor" dedi.
Perşembe gününe kadar yerli ve yabancı yatırımcıya “ekonominin geleceğinin fotoğrafını çek” deseniz ortaya çok da flu olmayan bir görüntü çıkardı.
Ancak önceki gün Ak Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ’ın açıklamasıyla fotoğraftaki netlik “kısmen” kayboldu. Ne demişti Bozdağ: “Milletvekilleri Meclis’in bir an önce tatile girmesini istedikleri için Mali Kural tasarısı sonbahardaki yeni yasama yılına bırakıldı.”
Sondan başlayalım. Herkes biliyor ki hükümet istediği yasayı kısa sürede Meclis’e getirip çıkartabilecek güce sahip. Üstelik iktidar milletvekilleri, özellikle parti yönetimi istiyorsa, sabaha kadar çalışıp yasa çıkarma “tecrübesine” sahip.
Mali Kural Türkiye’nin yeni çıpası. IMF’siz yürüyen ülkenin kendini ekonomide disiplin altına aldığı bir “sistem”. Kabaca “iyi yıllarda biriktiren, kötü yıllarda birikenden harcayan bütçe, borçlanmanın, harcamanın kontrol altında tutulduğu ekonomi yönetimi”. Sistemi de Sayıştay denetliyor. Mali Kural’ı ilk olarak şubat sonunda İstanbul’da Devlet Bakanı Ali Babacan’dan dinlemiştim. Ne kadar önemsediğini hem o toplantıda hem bugüne kadar gelen süreçte her fırsatta anlattı. Türkiye’nin ekonomik anlamda güvenirliliği açısından ve “uzun vadeli kredi olanaklarını” artıracağını için önemsiyordu. Ve sık sık Meclis tatile girmeden “Mali Kural”ın yasalaşacağını ifade ediyordu.
Cuma sabahı Babacan’a ulaşmayı denedim. Kendisiyle görüşemedim ama edindiğim izlenim şu: Ali Babacan’ın ağzını iki gündür bıçak açmıyor. Mali Kural’ın sonbahara kalmasına morali çok bozuldu. Kimseyle konuşmak istemiyor.
Kaynaklar şu noktanın altını çiziyor: Babacan bu işe tüm gücünü koydu. Hatta sabahlara kadar çalışarak “sağlığını da”... Avrupa Birliği ülkelerinin temsilcilerine bile “size de Mali Kural lazım. Bakın biz bu yaz yasalaştırıyoruz” diyordu. Son durum kendisinin iradesi ve isteği dışında gerçekleşti. Üzgün...
Şimdi özellikle hükümetin ertelemenin nedeninin “önümüzdeki bir yıl içinde yapılacak seçimler yüzünden olmadığını” hem içeride hem dışarıda inandırıcı bir şekilde anlatması gerekiyor. Mümkün mü? Belki evet. Ama zor...
NOT KURULUŞLARI ERTELEME İÇİN NE DEDİ?
‘Seçim öncesi test olacaktı’
Moody’s Kıdemli analisti Sarah Carlson:
“Mali Kural’ın yapısı ve uygulaması tasarının yasalaşmasındaki kısa bir gecikmeden daha önemli. Ancak Mali Kural 2011 bütçesi için zamanında yasalaşsaydı kredi notu açısından pozitif olurdu. Çünkü Mali Kural, Türk maliye politikasi için çıpa niteliğinde. Seçimlerin yaklaştığı düşünüldüğünde, Mali Kural, 2011 bütçesinde Maliye politikasının siyasetten ne kadar arındırılabildiği konusunda test niteliğinde olacaktı.”
‘Erteleme siyasi not artımı etkilenir’
JCR Eurasia Rating Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Ökmen:
“Not artırımı ihtimali, Mali Kural’ın ertelemesinden sonra, yasalaşma beklentisinin var olduğu dönemden daha düşük. Zira kamunun açık eğilimini, kontrolünü, şeffaflığını yansıtacak olan Mali Kural’ın makroekonomik politikaların kredibilite seviyesine daha fazla katkı sağlaması beklenmekteydi. Ertelemenin, tamamen siyasi bir tercih oldugu açık. Tercihin erteleme yönünde kullanılması Türkiye için zaman kaybıdır.”
‘Kural değil gerçekleşme önemli’
Fitch Gelişmekte Olan Avrupa Ülkeleri Başkanı Ed Parker:
“Mali Kural’ın gecikmesinin kredi notu üzerinde etkisi olmaz. Fitch bugüne kadar Mali Kural ile kredi notu arasında doğrudan bir bağlantı kurmadı. Fitch’in görüşü mali kurallardansa mali gerçekleşmelerin daha önemli olduğu şeklinde. Mali kuralın yasalaşmasından ziyade bütçe açığının azalması ve borcun GSYH’ye oranında aşağı yönlü trende dönülmesi bundan sonraki not kararları için belirleyici olacak.”
Şimşek: Disiplin gevşemeyecek
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Mali Kural yasasına ilişkin çalışmalar, bu döneme yetişmiyor, daha sonraki dönemlerde tabii ki değerlendirilir” dedi. Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Şimşek, her halükarda kendilerinin daha önce açıklanan Orta Vadeli Plan çerçevesinde 2011 yılı bütçesini hazırlayacaklarını bildiren Şimşek, dolayısıyla bütçe disiplininde herhangi bir gevşemenin söz konusu olmayacağını vurguladı. Şimşek şunları söyledi:
“Biz yıllardır üstü örtük bir mali kural çerçevesinde bütçe uygulamalarını zaten yapıyoruz. Dolayısıyla kuraldan o anlamda vazgeçme diye bir şey söz konusu değil. Hükümetin temel önceliklerinden bir tanesi bütçe dengelerinin, istihdamı, büyümeyi, uzun vadeli sürdürebilirliği destekleyici nitelikle uygulanmasıdır. Gerek uzun vadeli mali sürdürülebilirlik konusunda, gerek Türkiye’nin ekonomik potansiyelini gerçekleştirme konusunda bütün yapısal reformları uygulamakta kararlıyız.”
