T24 - Yıldız Yazıcıoğlu,
Washington DC
Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan’ın, akşam saatlerinde yüzündeki gülümseme ve
keyifli tavrı dolayısıyla da Amerika ziyareti ve Başkan Barack
Obama ile görüşmesinden memnun ayrıldığı yorumları
yapılırken, Ermenistan ile Türkiye ilişkilerinde en gergin
diyalog Dışişleri Bakanı Ahmet
Davutoğlu ile Ermenistan Dışişleri
Bakanı Eduard Nalbandyan arasında yaşandı. Kısa sürede ikna
konuşmasıyla çözümlenen bu gerginliğe, Azerbaycan Haber Ajansı
olan APA’dan kaynaklanan bir röportaj-haber neden oldu.
Başbakan Erdoğan
ve Başkan Obama arasında 45 dakikalık görüşmede, Türk tarafı
beklentilerini belli ölçüde karşılarken, İran’a yaptırım
uygulanması konusunda ısrarlı tutumla yeniden karşılaştı. Bu
yöndeki tabloyu, Erdoğan’ın, Washington’dan ayrılışı
öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Obama’nın 24
Nisan’da “soykırım” ifadesini kullanıp kullanmayacağına
ilişkin soruya karşılık, “Böyle
bir şeyi şahsen ben beklemiyorum. Gerekli mesajlar zaten karşılıklı
olarak alınmıştır diye düşünüyorum” sözleri açıkça
ortaya koydu. Erdoğan’ın, Amerika’dan ayrılışı sırasındaki
genel tavrına da yansıyan bir biçimde Türk tarafı, önemli
ölçüde bu ziyaretten hedeflerine ulaşmış olarak dönüşe
geçti. Bu noktada özellikle Washington’a tekrar dönüş
yaptıktan sonra Büyükelçi Namık Tan’ın, Başbakan Erdoğan’ın
bu zirveye katılımını kesinleştirmek amacıyla Başkan Obama ile
toplantılar sırasında tokalaşmaktan öte görüşme ayarlama
çabasını da vurgulamak gerekiyor. Büyükelçi Tan’ın da
girişimleriyle Obama’nın, Nükleer Güvenlik Zirvesi’nin iki
günü boyunca peş peşe yaptığı liderlerle görüşme
trafiğinde, Erdoğan’a zaman ayrıldı. Böylece Türk tarafı,
Amerika’ya Erdoğan - Obama görüşmesi düzeyinde, Amerikan
Kongresi’ndeki Ermeni soykırımını tanıyan karar tasarısı
gibi başlıklardaki rahatsızlıklarını en üst düzeyde iletti.
Normalleşme sürecinde
sıcak gelişme yok
Ermenistan ile
Türkiye ilişkilerinde normalleşme sağlanması sürecindeki en
önemli adımlardan birisi olan Zürih’te imzalanan protokollerin
ülke parlamentolarında onaylanması konusunda ise, bir takvim
ortaya konamadı. Bu normalleşme sürecindeki en önemli hedef olan
Türkiye’nin Ermenistan sınırını açması hususunda, Erdoğan,
Amerika’dan ayrılmadan önce de Azerbaycan’ı öne sürdü.
T24’ün, “Sarkisyan,
‘Türkiye bizimle ön koşulu koyan bir dille konuşamaz’
şeklinde mesaj verdi. Acaba Türkiye-Ermenistan sınırı
açılabilecek mi?” sorusu üzerine Erdoğan, Ermenistan ile
ilişkilerde yakın gelecekte sıcak bir gelişme yaşanmayacağını
gösteren şu sözleri dile getirdi:
“İsviçre'de,
Zürih'te yapılan toplantıda, orada imzalanan metinde ön koşulsuz
ifadesinin yanında çok önemli bir ifade var. Bölgesel barışı
tesis etmek. Bu bölgesel barışı tesiste, Azerbaycan'ı bir kenara
itebilir misiniz? Azerbaycan da bu bölgesel barışın önemli bir
unsuru. Dolayısıyla Azerbaycan-Ermenistan arasındaki ihtilafın
çözülmesi, tarafların bir mutabakata varması gerek.
Azerbaycan-Ermenistan kapısının açılmasını ve bunun da bizim
kapıların açılmasına vesile olacağını görmemiz lazım.”
APA’nın haberi geri
çekildi
Ermenistan ile
ilişkilerde en azından “restleşme”
görüntüsünü ortadan kaldıran bu Amerika ziyaretinde, Azerbaycan
Haber Ajansı olan APA tarafından Bakan Davutoğlu ile yapılan bir
röportaj biçiminde yayımlanan sözler ise sıkıntı yarattı.
Davutoğlu’nun, Yukarı Karabağ konusunda sarf ettiği ileri
sürülen sözleri Azeri ve Ermeni internet sitelerine yansıyınca
ikili görüşmeleri sırasında Ermenistan Dışişleri Bakanı
Nalbandyan’ın tepki göstermesine neden oldu. Nalbandyan’ın
özellikle bu röportajda, Davutoğlu’nun “Türk-Ermeni
protokollerinin imzalanma amaçlarından birisi de, işgal altındaki
Azerbaycan topraklarının kurtarılmasıydı” gibi bir ifade sarf
etmesinden rahatsız olduğu öğrenildi. Davutoğlu, böyle bir
röportajı bulunmadığını belirterek, Nalbandyan’ı ortada bir
yanlışlık bulunduğuna ikna etti.
APA haberi
dolayısıyla gergin başlayan Davutoğlu - Nalbandyan görüşmesi
sonrasında Dışişleri Bakanlığı, APA Haber Ajansı nezdinde
devreye girerek Davutoğlu’nun sözleriymiş gibi sunulan
röportajın yayından çekilmesini istedi. İlerleyen saatlerde,
APA’nın internet sitesinde Davutoğlu röportajına yer
verilmediği görüldü. Bu çerçevede, Türkiye – Ermenistan
ilişkilerinde “söz düellosu” şeklinde devam edecek yeni bir
gerginlik süreci başlamamış oldu.
ABD Dışişleri Bakanı
Hillary Clinton’un dünkü öğle yemeği davetinde ise, yan yana
oturmak amacıyla başkalarıyla yerlerini değiştiren Davutoğlu ve
Nalbandyan arasında sohbet havası yaşandığı kaydedildi. İkili
masada konuşurken, masadaki başka bir bakan “Bu işi burada
çözeceksiniz’’ diye laf atınca, Davutoğlu’nun “Üçüncü
taraflar gölge etmezse çözüme bağlarız” dediği aktarıldı.
Davutoğlu’nun, bu sözleriyle masadaki bakanlar düzeyinde de
diğer ülkelere parlamentolar nezninde kararlar ile Türkiye –
Ermenistan ilişkilerine müdahale edilmesinden duyduğu rahatsızlığı
şaka yollu vurguladığı belirtildi.
Son olarak
Türkiye’nin, Amerika ile ilişkilerinde
beklentisi doğrultusunda Obama yönetiminden yanıtlar aldığını;
Ermenistan ile ise mevcut pozisyonları değiştirecek bir farklılık
yaratamadığını not düşmek mümkün görünüyor.
